Het document "CW - H1 - het recht" is een overzichtelijke inleiding tot de basisbegrippen en principes van het recht, gericht op studenten cultuurwetenschappen. Het behandelt onder andere de symboliek van Vrouwe Justitia, belangrijke juridische termen zoals amendement, collocatie, en preambule, en ...
H1: wat is recht?
1. Inleiding
1.1. Belangrijkste begrippen
Vrouwe Justitia Belichaamt het recht; staat symbool voor rechtspraak
Zwaard: verwijst naar het vonnis, eindoordeel
Weegschaal: afwegen van alle argumenten
Blinddoek: rechter moet onpartijdig oordelen, zonder aanzien des persoons (= zonder
rekening te houden met geslacht, afkomst, familiebanden…)
Blinddoek niet altijd afgebeeld!
o Wel: onpartijdig oordelen
o Niet: om eindoordeel te kunnen vormen moet rechter ook kijken naar de
persoon zelf en zijn/haar situatie/verleden proberen begrijpen (bv iem heeft
vroeger mishandeling meegemaakt?, …)
Amendement = formele aanvulling, wijziging aan een officieel document bv wetsvoorstel, wetsontwerp,
decreet…
Burgerlijke = de persoon die beweert schade te hebben opgelopen door een misdrijf en hiervoor een
partij schadevergoeding vraagt tijdens de strafprocedure.
Het is m.a.w. niet enkel het slachtoffer van het misdrijf, maar iedere persoon die schade heeft
geleden die zich burgerlijke partij kan stellen
Bv? Zaak Snelders: slachtoffers van de verkrachting kunnen burgerlijke partij tegen hem stellen
Collocatie = verplichte opname in psychiatrische instelling of ziekenhuis
(juridisch gezien geen straf)
Conditio sine = noodzakelijke voorwaarde
qua non = oorzakelijk verband tussen feit of voorwaarde zonder welke een ander feit of gevolg niet had
-> om schade te bepalen in aansprakelijkheidsrecht
We moeten het eens zijn, dat is een conditio sine qua non om verder te gaan
Kort geding = korte gerechtelijke procedure voor zaken met spoed en waarin snel een beslissing moet
worden genomen
Bv? Reportage op TV: wil niet dat wordt uitgezonden: binnen 5 dagen kan rechter beslissing
erover maken (snel) OF je bent erg ziek: dure operatie dringend nodig, geen geld, verzekeraar
wil niets geven => rechtbank kan snek beslissen en zeggen dat verzekeraar wel moet geven
Ontvankelijk = de betrokken instantie of rechtbank is bevoegd verklaard voor de ingeleide zaak
Preambule = inleidende tekst op de bepalingen van een contract, wet of verdrag…
1
, Rechtspersoon Er zijn natuurlijke personen en rechtspersonen. Natuurlijke personen zijn mensen zoals
jij en ik. Wij gaan zelfstandig verplichtingen aan door bijvoorbeeld een
telefoonabonnement of hypotheek af te sluiten = een rechtshandeling. Een
rechtspersoon kan dat ook.
Het verschil tussen een natuurlijk persoon en een rechtspersoon is dat er geen sprake is
van een mens van vlees en bloed, maar van een organisatie die de verplichtingen
aangaat.
Een rechtspersoon is een organisatie die als juridische eenheid opereert en eigen
rechten en verplichtingen heeft die los staan van de rechten en verplichtingen van de
eigenaar of bestuurder.
M.a.w. een rechtspersoon kan bezittingen en schulden hebben, overeenkomsten
aangaan, rechtszaken aanspannen of aangeklaagd worden…
Bv? Ouders van Julie v Espe: klagen juridisch systeem aan/B. staat rechtspersoon is
altijd een instutitie, organisaties, … NIET 1 persoon (bv; bedrijven, instelling, institutie,
de kerk, de staat, telenet, …)
Ter goeder = iemand handelt vanuit zuivere motieven
trouw = beschermt een persoon tegen een rechtsfeit waar hij geen weet van heeft
Bv? Je koopt een nieuwe fiets en blijkt dat hij gestolen was, ze gaan dan ervanuit dat je
dat niet wist dat deze fiets gestolen was
1.2. De kunst vh recht
Vanaf 15e E in rechtsprekende instellingen Vaak moraliserende voorstellingen met rechtspraak
en rechtvaardigheid als thema
Verwijzen naar essentiële plichten van de rechter,
onpartijdigheid en onomkoopbaarheid
4 voorbeelden
o Het oordeel van Salomo
o Het oordeel van Cambyses
o De legende van Herkenbald
o De wraak van Tomyris
Het oordeel van Salomo Verhaal?
2 V kind => kind van ene V sterft en ruilt het levende kind om met
haar dode kind => beide V gaan nr Joodse koning: Salomo om
uitspraak te doen => Salomon oordeelt en zegt dat een soldaat
het levende kind in 2 zal snijden: zo elke V een helft => de echte
mama smeekt om het kind te sparen, van de andere mag het
kind dood => echte mama: snij niet in twee, geef desnoods aan
andere V => Salomon oordeelt: de echte mama is die dat kind
liever door andere V wil laten opvoeden dan in 2 snijden en geeft
het kind aan de echte mama
Salomonsoordeel?
Een wijs oordeel vellen in een moeilijk conflict, moeilijk
geschil
Wrm vaak schilderijen met dit thema in
gerechtsgebouwen?
Rechters moeten rechtvaardig zijn en een rechtvaardig
oordeel vellen rechters moeten ook oordelen over
moeilijke situaties, ze moeten ook een wijs oordeel vellen
(alles moet eerlijk gebeuren)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lolapieterss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.12. You're not tied to anything after your purchase.
