Summary
Samenvatting - ethiek - met boek - Ivan
- Course
- Institution
volledige samenvatting van Ethiek: met boek en notities van Ivan zijn lessen
[Show more]
Seller
Follow
celinetaelman55
Reviews received
Content preview
SAMENVATTING ETHIEKEthiek les 1 (lees voorbeeld vragen exam en in de cursus)!!!!!!!)
ETHIEK EN BELEID
WAARDEN EN GRONDHOUDING
Vroeger twee aparte vakken
Wat beide verbindt is de vraag: ‘hoe moeten we handelen?’
1. Ethiek situeert zich op micro-niveau
2. Beleid situeert zich op macro-niveau
3. Beiden bevruchten elkaar (denk aan wetgeving rond abortus en euthanasie, het
leersteundecreet, kinderrechten,…)
‘Het goede goed doen’
LESSENREEKS ETHIEK
1. 5 lessen voor de paasvakantie – les internationale week valt weg
2. Cursus 2024 staat online (enkele aanpassingen tov cursus 2023 in hoofdstuk 1 en 2)
3. film “La tête haute” te bekijken vóór les 4
4. Cursus van 2024 staat online
5. Ethiek telt voor 6 punten op 20 mee
6. Examen bestaat uit 20 MC vragen met verhoogde cesuur – voorbeeldvragen achteraan cursus
INHOUDEN ETHIEK: GRONDHOUDING, ZORG EN ZELFZORG EN DEUGDEN
1. Waarden, deugden en grondhouding vanuit een transpersoonlijke mensvisie (14 februari)
2. Zorgethiek: eigenschappen van zorg en film “Next to her”(19&21 februari)
3. Reflectie op zorg en zelfzorg (26&28februari + opdracht: bekijk de film La tête haute tegen volgende
les
4. Deugdenethiek: reflectie op “La tête haute”, presentie, aanklampende houding en circle of courage
(4&6 maart)
5. Internationale week (11-14 maart): geen les
6. Good practice: Documentaire “Ik dus naar Compostela” en de Oikoten methode (18&20 maart)
,MORAAL EN ETHIEK
Moraal komt van het Latijn mos – mores en verwijst naar gebruiken, zeden en gewoonten (met andere
woorden wat goed/rechtvaardig is & wat slecht en onrechtvaardig is)
Moraal = het geheel van normen, waarden en deugden die het gedrag van een persoon mee sturen
Ethiek komt van het Grieks ethos, een woord dat oorspronkelijk verwijst naar het vermogen om het
vertrouwen van een publiek te winnen/ verwerven bij redevoeringen (de vraag naar het juiste/rechtvaardige)
Ethiek = reflectie op moraal, zoekt antwoorden op de vraag hoe te handelen
MOREEL PROBLEMEN, DILEMMA, NOOD
1. Moreel probleem: verschillende handelingsalternatieven, welke is de beste? (Kunnen argumenteren
wrm je koos wat je koos.., vragen naar wat de beste manier is om het goede te realiseren in een
bepaalde situatie.)
2. Moreel dilemma: als je het ene kiest, kan je het andere niet kiezen maar je moet wel een keuze
maken– wat doet Antigone met haar dode broer Polynices? (Specifieke vorm van een moreel
probleem, = wat je ook kiest, je verliest)
3. Morele nood: het is niet oké, maar niemand ziet het (wnr je ervan bewust bent dat iets niet behoort,
maar niemand hoort je. Bvb weet van mishandeling maar niemand gelooft je.)
NORMEN, WAARDEN, DEUGDEN
1. Norm: gebod of verplichting naleven/ afdwingen, de vorm van geboden &verboden bv. het
verkeersreglement (zijn manieren waarop waarden gerealiseerd worden.) (wat mag ik doen? wat
moet ik doen? & wat moet of mag ik niet doen?)
2. Waarde: wat je belangrijk, waardevol of behoorlijk vindt – het gaat over ernaar leven/ er toe
opvoeden, bv. Veiligheid (over wat we waardevol vinden, datgene waar we waarde aan hechten)
3. Deugd: verinnerlijkte waarden, kwaliteiten die je hebt ontwikkeld die jou in staat stellen juist te
handelen – het gaat over zijn, bv. Voorzichtigheid (uitingen waarop het goede zich uitdrukt)
(Waarde voor praktijkexamen= veiligheid
Normen = verkeersregels
Deugd= je moet nog goed kunnen rijden)
THE ALLIGATOR RIVER STORY
• Er was een vrouw die Abigail heette en die verliefd was op Gregory. Gregory leefde aan de oever van
de rivier. De rivier, die beide geliefden van elkaar scheidde, zat vol met mensenetende alligators.
• Abigail wilde de rivier oversteken om bij Gregory te zijn. Helaas was de brug over de rivier
weggespoeld. Daarom trok ze naar Sinbad, die een boot had en vroeg hem om haar over te varen.
Sinbad zei dat hij dat wel wou doen, maar enkel op voorwaarde dat ze voor een nacht het bed met
hem deelde.
• Abigail weigerde en trok naar Ivan en legde hem haar benarde toestand uit. Ivan zei echter dat hij
niets met deze situatie wou te maken hebben: “Los het zelf op!”
, • Abigail zag uiteindelijk geen andere mogelijkheid dan Simbad’s voorstel te aanvaarden. Simbad hield
zijn belofte en bracht haar naar de overkant. Wanneer Abigail aan Gregory vertelde wat er was
gebeurd met Simbad, liet Gregory Abigail minachtend stikken.
• Gekwetst en mistroostig trok Abigail naar Slug en vertelde over haar pijn en verdriet. Slug, voelde
medelijden met Abigail, zocht Gregory op en sloeg hem verrot. Abigail kikkerde helemaal op toen ze
hoorde dat Gregory zijn verdiende loon had gekregen. In de verte kan je Abigail horen lachen.
Reflectie op alligator river story
1. Maak een rangorde en zet je in koppels: probeer in overleg met elkaar tot een consensus te komen
2. Welk soort argumenten heb je gebruikt? Ben je tevreden van je keuze of knaagt er iets?
3. Wat leerde je uit deze discussie?
4. Wat heeft jouw keuze met jezelf te maken (bv. met conditionering, identificatie, empathie,…)
Wat leren we uit deze oefening?
Mogelijke antwoorden:
1. Dat het best moeilijk is om tot een consensus te komen
2. Dat sympathie en afkeer een rol speelt in ons oordeel
3. Dat sympathie en afkeer ook samenhangen met eigen ervaringen en eigen kwetsuren
4. Dat we verlangen/verwachten dat anderen ook voelen zoals wij
5. …
MT1: VERSCHILLENDE ETHISCHE STELSELS
1. Ethische stelsels zijn pogingen om modellen en principes voor het goede handelen te vatten, op te
stellen en te funderen
2. Ethische stelsels kunnen descriptief (hoe we moreel handelen) zijn, prescriptief (hoe we behoren te
handelen) of allebei
3. Ethische stelsels leggen de nadruk op ratio (rationaliteit/ inzicht/ wijsheid) of op gevoel (sympathie/
empathie)
4. Ethische stelsels verwijzen naar ‘interne’ motieven (intentie/geweten) of naar ‘externe’ resultaten
(gevolgen)
5. Ethische stelsels doen beroep op algemene principes, op waarden en normen of op deugden
6. Ethische stelsels zoeken zijn absolutistisch of relativistisch.
, MT2: DEONTOLOGIE (PLICHTENLEER) EN BEROEPSETHISCHE DIALOOG
Beroepsethische dialoog:
1. Intuïtief aanvoelen – ‘wat is de vraag’?
2. Argumenten verzamelen op verschillende niveaus:
• Feiten (objectief)
• Principes (intersubjectief)
• (Beroeps)ethische waarden (subjectief)
Deontologie als perspectief
Deontologische principes:
• Letter van de wet
• Geest van de wet (‘intentie’)
Omgaan met vertrouwelijke gegevens
• Privacy: ‘vrijheid’
Discretieplicht/beroepsgeheim: ‘vertrouwen
MT3: GRONDHOUDING, ZORG EN DEUGD
Elke relatie (ook en a fortiori die tussen zorgvrager en zorgverlener) is een ethische relatie: het goede goed
doen
Cfr. de Montaigne: “Ik ben een mens en niets menselijks is me vreemd”
Het gaat in dit opleidingsonderdeel over persoonlijke groei, over leren uit je fouten, over zelfzorg
Vanuit de idee dat een morele grondhouding niet iets mentaal is maar iets holistisch en dat je job als
opvoeder/begeleider niet los kan gezien worden van je eigen groei en ontwikkeling als mens in relatie met ‘de
ander’, je cliënten en hun context en je collega’s…
De basis van deze benadering is zorgethiek, deugdenethiek en presentie/spiritualiteit
IS ETHISCH HANDELEN EEN KWESTIE VAN VERSTAND (ALLEEN) OF IETS ‘INTUÏTIEF’?
1. Volgens Kant (en Bentham) in se wel – toepassen van afspraken, principes, gevolgen uitspraken en
rationele discussie daarover – cfr deontologie
2. Volgens Socrates en Plato: wijsheid (inzicht) en wetten
3. Volgens Aristoteles: gewoonte en verstand
4. Volgens Hume: morele gevoelens en sympathie
5. Volgens Schopenhauer: empathie
Moreel gedrag bij apen? Frans de Waal’s “fairness-study” https://www.youtube.com/watch?v=meiU6TxysCg
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celinetaelman55. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.55. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now