Inleiding tot het economisch recht (Katholieke Universiteit Leuven)
Scan to open on Studocu
Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university
Downloaded by Marie Jansen (jansen.mariemarie@gmail.com)
, lOMoARcPSD|20685376
Samenvatting inleiding tot economisch
recht
Algemene inleiding
Enkele begrippen
o Onrechtmatige daad: elke daad die u stelt waarbij u iemand anders schade berokkend
o Zakenrecht belangrijk bij faillissement (zakelijke zekerheid wordt eerst terugbetaald)
o Consumentenrechten toetredingscontracten, de ondernemer kan erin zetten wat hij wilt, consument
is zwak consumentenrecht verdedigt consument
o Mededingingsrecht tegen monopolie, kartel, misbruik van machtspositie (prijs zo laag zetten dat
andere failliet gaan of al hun klanten verliezen)
o Intellectuele eigendomsrecht (IP)
Vrijwillig monopolie toewijzen stimuleren ontwikkeling (voorkomen Free riders)
Vb colruyt laagste prijzen
o Vergelijkende reclame toegelaten in Europa
Mogen niet misleidend zijn
Vergelijking van vergelijkbare kenmerken
Supermarktenoorlog
o => colruyt moest zich controleerbaar maken (elke dag vgl met nabije supermarkten)
Vb anderlecht gaat failliet woning Coucke verkocht?
o Vals want venootschapsvorm belangrijk vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
Koop-vk regeling eigendom en risico gaan over (ook als dit mondeling gebeurd)
o MAAR als je kan aantonen dat onvoldoende zorg aan fiets brengt verandering
Agressieve handelspraktijken CD perongeluk krijgen je moet gevraagde bedrag dan niet overschrijven of
CD terugsturen want het is een consumentenrecht
Hoofdstuk 1: het begrip recht
= een geheel van regels dat uiterlijke gedragingen van mensen regelt, die in een bepaalde maatschappij door
een daartoe bevoegd orgaan worden opgelegd en waarvan de naleving door de overheid afdwingbaar is
Kenmerken
o Geheel van normen regelen ENKEL het uitwendig gedrag
Mindset van belang (vb doodslag (niet gepland), moord (gepland))
o Maatschappelijk fenomeen verschillend van historisch bepaald ogenblik
Weerspiegelt de fundamentele kenmerken van een bepaalde maatschappij (= gebonden aan
politiek en sociaal systeem en evolueren ermee)
Rechtsregels moeten dus maatschappelijk relevant zijn
o Hierarchie binnen de rechtsregels sommige hebben grotere fundamentele kracht dan andere
o Moet uitgevaardigd zijn kenbaar voor eraan onderworpen personen
Gebeurt door daartoe bevoegd orgaan (nationale, supranationale, internationale)
o Kunnen afgedwongen worden door een geheel aan sancties
DIT IS HET ONDERSCHEID TUSSEN RECHTREGEL EN RELIGIEUZE REGEL
Sancties stimuleren correct gedrag (subsidies) , ontmoedigen ongewenst gedrag (straffen)
Nationale instantie = Belgische wetgever
Supranationale instantie = wetgevende instantie binnen de Europese Unie
Internationale instantie = de algemene vergadering van de Verenigde Naties
Objectief/subjectief recht
o Objectief geheel van regels dat uiterlijke gedraging van mensen die in een maatschappij leven regelt
en dat wordt afgedwongen door de overheid
Downloaded by Marie Jansen (jansen.mariemarie@gmail.com)
, lOMoARcPSD|20685376
vb wetboek
= ‘law’
o Subjectief door (objectief) recht beschermde aanspraken op andermans gedrag
Vb rechtbank
= ‘right’
o => subjectief recht komt voor uit objectief recht
Objectief recht
o Positief of vigerend recht
Recht dat op bepaald tijdstip, plaats geldt
‘de lege lata’
o Gemeen recht
Algemeen geldend recht (vb burgerlijk wetboek)
<> Bijzonder recht : geldt in specifieke gevallen
!!! Wanneer deze tegenstrijdig zijn bijzondere voorrang op gemeen recht
o Materieel recht
Eigenlijke gedragsvoorschriften (vb zegt wat een verbintenis is)
o Formeel of procedureel recht
regelt hoe rechtsregels via gerechtelijke weg kunnen worden afgedwongen (procedure)
procesrecht omvat meeste regels van formeel recht
o vb materieel recht bepaalt wat een misdrijf is, formeel recht bepaald procedure
o aanvullend recht
wanneer partijen niets overeengekomen zijn en die dus aanvullend is
o dwingend recht
van openbare orde
o niet afwijken van regel omdat geldt voor algemeen belang
o absoluut nietig (in alle omstandigheden moet de rechter dit vernietigen)
o vb -18 mag niet trouwen
gewoon dwingend recht
o beschermen zuiver particuliere belangen, zijn dus in belang van een zwakkere
partij (vb regels tussen werkgever en werknemer)
o alleen zwakkere partij kan nietigheid inroepen
o hoe weten welke te gebruiken
Niet tegenstaande enkelandersluitende beding dwingend
gewoon dwingend recht zwakkere partij en sterkere partij
aanvullend bijzondere contracten
Hoofstuk 3: de rechtstaat
Rechtstaat: uitvaardigen, toepassen, doen naleven van rechtsregels in bepaalde Staat volgens rechtsregels
beheerste procedures verloopt (meestal door democratie)
o Democratie deelname van het volk aan de machtsuitoefening
Downloaded by Marie Jansen (jansen.mariemarie@gmail.com)
, lOMoARcPSD|20685376
Grondwet fundamentele rechten en vrijheden
Principe van scheiding der machten
o Verschillende functies van de Staat opgesplitst en respecteren is inherent
o Wetgevende macht
de koning, kamer van volksvertegenwoordigers, senaat
o uitvoerende macht
koning (maar altijd 1 minister moet meetekenen), regering
o rechterlijke macht
koning, rechtbanken, hoven
o vermijden van te grote machtsconcentraties (wederzijdse controle “checks and balances”)
(Montesquieu)
o vb niet gerespecteerd door minister van justitie Zuhal Demir gaf commentaar op rechterlijke macht
bij vermeninging van machten zal ene positie onderdanig kunnen worden
Hoofdstuk 4: bronnen van recht
formele bronnen van recht herkomst is bepalend om aan een regel het karakter van een rechtsregel te geven
o de wet
materiele wet: algemene rechtsregel met onpersoonlijk karakter
inhoudelijk criterium
geen wet qua vorm, want niet door de wetgevende macht gemaakt
formele wet: beslissing van wetgevende macht
organiek criterium van wie gaat wet uit?
o het gewoonterecht: bindende kracht wat voorvloeit uit traditie
vb aanstelling door de Koning van formateur
o algemene rechtsbeginselen: op bepaald moment wezenlijk geacht voor samenleving
vb verbod op rechtsmisbruik (macht mag niet geuit worden op disproportionele wijze want dan
is het machtsmisbruik)
vb uithangsbord hangen zodat je volgend uithangsbord niet ziet niet voordelig voor
jezelf, nadelig voor andere
soms opgenomen in wet vb geen boete zonder recht
o rechtspraak
in België niet bindend
Op andere manier wet interpreteren
kan tot conflict leiden hof van cassasie gaat zeggen wat de juiste beslissing is, beslist
de zaak zelf niet, maar zegt hoe de wet er uit ziet, hier na terug naar hof van beroep (hof
van beroep op basis vd interpreatie vd hof van cassasie een uitspraak doen, maar het
hof van beroep kan cassasie ook gewoon negeren, …) (= geen president rechtspraak)
Hof van beroep mag tegenin gaan tegen Hof van Cassatie
o Rechtsleer
Onderzoek over wetten (vb tegenstrijdige ideëen) obv hiervan eventuele aanpassingen
Helpt bij vormgeving van de uitspraak
Hierarchie van rechtsbronnen
o Internationaal (overeenkomst tussen landen dat ze akkoord gaan met regels (vb Europees verdrag van
rechten van de mens)
o Supranationaal (EU ookal niet akkoord, toch moeten volgen) voor alle lidstaten
o Nationaal
Grondwet
Formele wetten
Koninklijke, regerings- en ministeriële besluiten (federaal / deelstaten)
Gewoonte / ARB
Rechtspraak / Rechtsleer
nationaal recht dat tegenstrijdig is met internationaal recht (vb smeerkaasarrest) BE
veroordeeld
Heffingen op invoer zuivelproducten <> vrijhandel afgeschaft
Downloaded by Marie Jansen (jansen.mariemarie@gmail.com)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariejansen2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.70. You're not tied to anything after your purchase.