Onderzoeksmethodologie in de revalidatiewetenschappen
Prof. Dr. Eva D'hondt en Prof. Dr. David Bekwee
HOOFDSTUK 6 : EXPERIMENTEEL ONDERZOEK (soorten designs)
Overzicht : soorten designs !! belangrijke dia
Om te antwoorden op de vraag : “Welk soort experimenteel design is het ?”
→ op elk van de 3 criteria een antwoord geven !!
Op basis van # en soort onafhankelijke variabele(n) / factor(en)
• One-way designs → 1 OV (OV → factor dat wordt gemanipuleerd)
• Factoriële designs → meerdere OV's
• Expericorr fact. designs → OV('s) + min. 1 SV
OV = onafhankelijke variabelen/wat je gaat manipuleren
SV = subject variabelen → variabel waarmee je rekening wil houden, maar niet te manipuleren is
Voorbeeld : leeftijd, geslacht, roken of niet...
Op basis van toewijzing subjecten aan condities :
(= verschillende scenario's mogelijk)
• Between subjects designs → OF/OF (vb : je krijgt of behandeling A of B)
• Within subjects designs → EN/EN (vb : elke proefpersoon doet alle condities)
• Mixed designs → COMBI (vb : een deel van OV doet BSD, andere WSD)
(bij meerdere OV's)
Op basis van experimentele controle :
• Echte experimentele designs
• Quasi – experimentele designs + SPECIFIËREN
• Pre-experimentele designs
1. One-way versus factoriële designs
a) One-way designs
– 1 onafhankelijke variabele (1 factor die we gaan manipuleren) of factor met 2 of meer niveau's
– Toewijzing
– Random groepen one-way design (BSD) (= simple random toewijzing binnen one-way design)
– Matched subjects of randomised block one-way design (BSD) (= matched random design in one-way design)
– Repeated measures one-way design (WSD)
→ complexe namen niet te onthouden (wel weten BSD of WSD)
, b) Factoriële designs
– Meer dan 1 OV of factor met 2 of meer niveau's
– Two-way factorieel design : 2 OV'S (2x2, 2x3, 2x5 … = aantal condities)
Voorbeeld : 2x3 =
– eerste OV : bestaat uit 2 niveau's
– tweede OV : bestaat uit 3 niveau's
Voorbeeld :
“Effect van voedingsinname op prestatie?”
→ 2 way factorieel design : 2 aspecten van voedingsinname
A. hoeveelheid voeding (3 niveau's : weinig, matig, veel)
B. samenstelling voeding (2 niveau's : koolhydraat rijk, vetrijke maaltijd)
– Beide factoren als within factoren beschouwen = PP moet 6x naar labo komen
– Beide factoren als between factoren beschouwen = PP moet maar 1x komen
– Mixed design (1 factor within, 1 factor between) = PP moet 3x naar labo komen (veel, matig, weinig maar altijd
koolhydraat of vetrijk)
– Three-way factorieel design : 3 OV'S (3x2x3, 2x2x2, … = aantal condities)
extra aspect :
C. tijdstipsinname (2 niveau's : 1u voor, 2u voor)
– Toewijzing :
– Random groepen factorieel design (BSD)
– Matched subjects factorieel design (BSD)
– Repeated measures factorieel design (WSD)
– Mixed factorieel design (B/W or split-plot design)
c) Expericorr factoriële designs
– EXPERICORR : combinatie van experimenteel en correlationeel beschrijvend onderzoek
– Deel gemanipuleerd (OV of factor) & deel gemeten (SV var)
– Gemeten SV = karakteristiek van deelnemer
Vb : geslacht, groepen, obv leeftijd, intelligentie, ftheid .. (moderator)
– 3 redenen voor keuze expericorr design :
– Om na te gaan hoe personen met verschillende karakteristieken reageren op bepaalde experimentele condities
– Om generaliseerbaarheid van resultaten van experiment te toestsen en specifekere conclusies te trekken
– Door opsplitsing in subgroepen, zijn deze groepen homogener, dus minder error variance en een grotere kans
om effecten van de experimentele manipulatie te vinden (treatment variance)
Prof. Dr. Eva D'hondt en Prof. Dr. David Bekwee
HOOFDSTUK 6 : EXPERIMENTEEL ONDERZOEK (soorten designs)
Overzicht : soorten designs !! belangrijke dia
Om te antwoorden op de vraag : “Welk soort experimenteel design is het ?”
→ op elk van de 3 criteria een antwoord geven !!
Op basis van # en soort onafhankelijke variabele(n) / factor(en)
• One-way designs → 1 OV (OV → factor dat wordt gemanipuleerd)
• Factoriële designs → meerdere OV's
• Expericorr fact. designs → OV('s) + min. 1 SV
OV = onafhankelijke variabelen/wat je gaat manipuleren
SV = subject variabelen → variabel waarmee je rekening wil houden, maar niet te manipuleren is
Voorbeeld : leeftijd, geslacht, roken of niet...
Op basis van toewijzing subjecten aan condities :
(= verschillende scenario's mogelijk)
• Between subjects designs → OF/OF (vb : je krijgt of behandeling A of B)
• Within subjects designs → EN/EN (vb : elke proefpersoon doet alle condities)
• Mixed designs → COMBI (vb : een deel van OV doet BSD, andere WSD)
(bij meerdere OV's)
Op basis van experimentele controle :
• Echte experimentele designs
• Quasi – experimentele designs + SPECIFIËREN
• Pre-experimentele designs
1. One-way versus factoriële designs
a) One-way designs
– 1 onafhankelijke variabele (1 factor die we gaan manipuleren) of factor met 2 of meer niveau's
– Toewijzing
– Random groepen one-way design (BSD) (= simple random toewijzing binnen one-way design)
– Matched subjects of randomised block one-way design (BSD) (= matched random design in one-way design)
– Repeated measures one-way design (WSD)
→ complexe namen niet te onthouden (wel weten BSD of WSD)
, b) Factoriële designs
– Meer dan 1 OV of factor met 2 of meer niveau's
– Two-way factorieel design : 2 OV'S (2x2, 2x3, 2x5 … = aantal condities)
Voorbeeld : 2x3 =
– eerste OV : bestaat uit 2 niveau's
– tweede OV : bestaat uit 3 niveau's
Voorbeeld :
“Effect van voedingsinname op prestatie?”
→ 2 way factorieel design : 2 aspecten van voedingsinname
A. hoeveelheid voeding (3 niveau's : weinig, matig, veel)
B. samenstelling voeding (2 niveau's : koolhydraat rijk, vetrijke maaltijd)
– Beide factoren als within factoren beschouwen = PP moet 6x naar labo komen
– Beide factoren als between factoren beschouwen = PP moet maar 1x komen
– Mixed design (1 factor within, 1 factor between) = PP moet 3x naar labo komen (veel, matig, weinig maar altijd
koolhydraat of vetrijk)
– Three-way factorieel design : 3 OV'S (3x2x3, 2x2x2, … = aantal condities)
extra aspect :
C. tijdstipsinname (2 niveau's : 1u voor, 2u voor)
– Toewijzing :
– Random groepen factorieel design (BSD)
– Matched subjects factorieel design (BSD)
– Repeated measures factorieel design (WSD)
– Mixed factorieel design (B/W or split-plot design)
c) Expericorr factoriële designs
– EXPERICORR : combinatie van experimenteel en correlationeel beschrijvend onderzoek
– Deel gemanipuleerd (OV of factor) & deel gemeten (SV var)
– Gemeten SV = karakteristiek van deelnemer
Vb : geslacht, groepen, obv leeftijd, intelligentie, ftheid .. (moderator)
– 3 redenen voor keuze expericorr design :
– Om na te gaan hoe personen met verschillende karakteristieken reageren op bepaalde experimentele condities
– Om generaliseerbaarheid van resultaten van experiment te toestsen en specifekere conclusies te trekken
– Door opsplitsing in subgroepen, zijn deze groepen homogener, dus minder error variance en een grotere kans
om effecten van de experimentele manipulatie te vinden (treatment variance)
