Hoofdstuk 1: Voor en rond het structuralisme
Het structuralisme bouwde voort op een eeuwenoude traditie. Niet alles wat hier wordt genoemd is
overgenomen door het structuralisme, sommige aspecten leidden juist tot discussie met
structuralisten.
Verhaal en geschiedenis
De narratologie is de studie van de verhalende tekst, maar wat is een verhaal? Als het om een
‘aaneenschakeling van gebeurtenissen gaat’, leidt dat tot problemen. Wat is dan een gebeurtenis?
Om welke aaneenschakeling gaat het dan? E.M. Forster maakte in dit verband onderscheid tussen
story en plot. Story is te zien als een geschiedenis, plot als verhaal. De structuralisten ruilden dit in
voor ‘verhaal’ en ‘vertelling’. Geschiedenis zou een chronologische opeenvolging van gebeurtenissen
zijn. Het verhaal is de causale band tussen die gebeurtenissen. Soms is dit verschil tussen temporele
en causale verbanden lastig te zien. Dit onderscheid is in wezen een theoretische constructie die
weinig of geen rekening houdt met de lezer en de concrete interpretatie. Net als de
aaneenschakeling van de gebeurtenissen is die gebeurtenis zelf afhankelijk van de goodwill van de
lezer. Een verhaal is namelijk niet alleen afhankelijk van de oorzakelijke relaties, maar van allerlei
zinvolle verbanden die de lezer aanbrengt en die méér zijn dan louter chronologie.
Als we het verhaal op deze manier zien als de voor de lezer zinvolle aaneenschakeling van
gebeurtenissen, dan blijft de vraag naar de afgrenzing van het verhaal ten opzichte van andere
genres. Hier wordt het verhaal beschouwd als de voorstelling van zinvol gerelateerde gebeurtenissen
en die voorstelling kan gebruikmaken van om het even welk tekensysteem. Het gaat hier bij een
verhaal dus om zinvol gerelateerde gebeurtenissen, waarbij het gaat om interactie tussen de lezer en
de tekst.
Hier wordt afgeweken van het ‘minimale verhaal’ zoals dat bij de traditionele visie past en ook
binnen de structuralistische zoektocht naar de kleinste eenheden werd gehanteerd. Wat een verhaal
is wordt bediscussieerd:
- Prince zegt dat er voor een verhaal drie elementen nodig zijn: een initiële toestand, een actie
of gebeurtenis en een finale toestand. Relaties zijn zowel temporeel als causaal.
- Rimmon-Kenan volstaat met een temporele opeenvolging voor een verhaal.
- De auteurs van dit boek gaan uit van de visie dat zinvolle relaties volstaan, of deze nou
temporeel, causaal of andersoortig zijn.
Vertellen en tonen
Om één en ander niet te compliceren gaat men uit van een onderscheid tussen enerzijds de
gebeurtenissen en anderzijds de narratieve voorstelling daarvan. Doordat een verhalende tekst
beperkt is tot taal, toont hij de realiteit nooit rechtstreeks. Plato onderscheidde in dit verband al
mimesis en diëgesis. Mimesis evoceert een realiteit door deze op te voeren (theater, letterlijk
geciteerde conversaties). Diëgesis vat de gebeurtenissen en de conversaties samen. Daarbij hoor je
altijd de stem van de verteller. Het verschil tussen mimesis en diëgesis is het verschil tussen vertellen
en tonen, of in termen van de Angelsaksische traditie vóór het structuralisme: telling en showing, of
summary en scene. Een mimetische roman bevat veel actie en veel gesprekken, in een sterk
diëgetische roman treedt de verteller op de voorgrond, zodat hij zich ostentatief tussen de lezer en
de beschreven scènes in plaatst. Dit laatste gebeurt veel in postmoderne romans. Mimesis en
diëgesis vormen twee uitersten van een lijn, waarop elk verhaal een bepaalde positie inneemt.
Zuivere vormen van één van beide zal je nooit tegenkomen.
Auteur en verteller
Auteur en verteller zijn niet één en dezelfde entiteit. Toch is dit strikte onderscheid in de praktijk
soms lastiger te maken. Wayne Booth heeft op dit gebied een standaardwerk geschreven en zegt dat
een verhalende tekst een vorm van communicatie is en dus is er altijd sprake van een zender, een
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ErikVloedgraven1988. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.