100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached 4.2 TrustPilot
logo-home
Summary

Samenvatting Methodologie van de sociale wetenschappen S0A18a

Rating
-
Sold
-
Pages
113
Uploaded on
22-05-2024
Written in
2023/2024

Vak gegeven door Bart Meuleman

Institution
Course













Whoops! We can’t load your doc right now. Try again or contact support.

Connected book

Written for

Institution
Study
Course

Document information

Summarized whole book?
Yes
Uploaded on
May 22, 2024
Number of pages
113
Written in
2023/2024
Type
Summary

Subjects

Content preview

Methodologie van de sociale
wetenschappen

Schakeljaar 2023 bedrijfscommunicatie

Linn Rademaekers

,Inhoudstafel


Inhoudstafel............................................................................................................................................1

Hoofdstuk 1: waarom sociaal wetenschappelijk onderzoek?....................................................................9

Voorbeelden................................................................................................................................................ 10
Opwarming van de aarden: inconvenient truth versus global warming swindle...........................................10
War against the crome in New York: hoe werkt het?.....................................................................................10
Botsende beschavingen..................................................................................................................................11
Polls verkiezingen: vertekend..........................................................................................................................11
Wetenschapper als bokser?............................................................................................................................12
Verband gamen en agressie............................................................................................................................12
De wetenschappelijke aanpak...................................................................................................................... 13
Wetenschap: een specifieke benadering........................................................................................................13
Lekenkennis versus wetenschappelijke kennis............................................................................................13
Alternatieve bronnen van kennis over waarheid............................................................................................14
Waarom wetenschappelijke kennis superieur is.........................................................................................15
Wat te verwachten van methodologie?..........................................................................................................15
Bouwsteen 1................................................................................................................................................15
Bouwsteen 2................................................................................................................................................15

Hoofdstuk 2: bouwstenen, soorten wetenschappelijk onderzoek...........................................................16

Bouwstenen van wetenschappelijk onderzoek.............................................................................................16
Theorie en empirie..........................................................................................................................................16
Theorie: denken..........................................................................................................................................16
Empirie: observeren....................................................................................................................................18
Inductie en deductie........................................................................................................................................18
Empirische cyclus van wetenschappelijk onderzoek: adriaan de groot..........................................................19
Empirische cyclus........................................................................................................................................19
Evaluatiecriteria voor wetenschappelijke kennis........................................................................................... 20
Betrouwbaarheid.............................................................................................................................................20
Geldigheid / validiteit......................................................................................................................................20
Meetgeldigheid...........................................................................................................................................20
Externe geldigheid.......................................................................................................................................21
Interne geldigheid.......................................................................................................................................21
Veralgemeningen.........................................................................................................................................21
Vakmanschap als kwaliteit..............................................................................................................................22
Soorten sociaalwetenschappelijk onderzoek................................................................................................ 22
Theoriegericht versus praktijkgericht onderzoek............................................................................................22

1

, Praktijkgericht onderzoek: evaluatieonderzoek..........................................................................................23
Praktijkgericht onderzoek: actieonderzoek.................................................................................................24
Kwantitatief versus kwalitatief onderzoek......................................................................................................24
Kwantitatief onderzoek...............................................................................................................................24
Kwalitatief onderzoek..................................................................................................................................24

Hoofdstuk 3: filosofische achtergrond: epistemologische beginselen.....................................................25

De ontwikkeling van de epistemologie van de wetenschappen.....................................................................25
Empirische wetenschap: positivisme en empirisme.......................................................................................25
Empirisme....................................................................................................................................................25
Fancis Bacon................................................................................................................................................25
David Hume.................................................................................................................................................26
Wiener Kreis: logisch positivisme en verificationisme....................................................................................27
Karl popper: principe falsificatie.....................................................................................................................28
Thomas Kuhns paradigma’s.............................................................................................................................28
Imre Lakatos: theorie met meerinhoud..........................................................................................................29
Wat met de sociale wetenschappen?............................................................................................................ 30
Positivisme (naturalisme) binnen de sociale wetenschappen........................................................................30
Constructivisme (interpretatieve wetenschap) binnen de sociale wetenschappen.......................................31

Hoofdstuk 4: ethiek in sociaalwetenschappelijk onderzoek...................................................................32

Ideologie en wetenschap................................................................................................................................32
Max Weber..................................................................................................................................................33
Hoe omgaan met deelnemers aan onderzoek...............................................................................................33
Principe 1: vermijden van schade als basisprincipe........................................................................................33
Principe 2: vrijwillige toestemming of informed consent...............................................................................34
Deelnemers moeten over voldoende informatie beschikken.....................................................................34
Deelname is vrijwillig...................................................................................................................................34
Principe 3: privacy garanderen........................................................................................................................34
Professionele standaarden en deontologie................................................................................................... 35
CUDOS-principes.............................................................................................................................................35
Samenleving en wetenschap........................................................................................................................ 36

Hoofdstuk 5: onderzoek ontwerpen: strategie en doelstellingen............................................................37

Onderzoeksplan........................................................................................................................................... 37
Probleemformulering of probleemstelling.................................................................................................... 38
Algemene vraagstelling en onderzoekdoelstelling: fundamenteel versus praktijkgericht.............................38
Literatuurstudie: status quaestionis................................................................................................................39
Vraagstelling en onderzoeksvragen.................................................................................................................39


2

, Beschrijvende kennis...................................................................................................................................40
Verklarende kennis......................................................................................................................................40
Voorspellende kennis..................................................................................................................................41
Evaluatieve kennis.......................................................................................................................................41
Onderzoeksopzet of technisch onderwerp.................................................................................................... 41
Plaats en situatie van waarnemingen: waar?..................................................................................................41
Tijdstip en periode van waarneming: wanneer en hoe lang?.........................................................................42
Onderzoekseenheden en kenmerken: wie?....................................................................................................42
Instrumenten: methode en waarneming: hoe?..............................................................................................42
Tijdsplanning en financieel overzicht..............................................................................................................43

Hoofdstuk 6: kwantitatief en kwalitatief meting....................................................................................44

Meten: enkele basisbegrippen..................................................................................................................... 44
Het meetproces...............................................................................................................................................44
Betekenisverschuiving of betekenisvernauwing.............................................................................................44
Soorten theoretische concepten.....................................................................................................................45
Soorten kenmerken: complexiteit en abstractiegraad van concept...........................................................45
Soorten fouten: veralgemeningsfout, abstractiefout, item bias.................................................................46
Meten: kwalitatieve versus kwantitatieve benadering...................................................................................46
Kwantitatief meten...................................................................................................................................... 47
Uitgangspunt: klassieke testtheorie................................................................................................................47
Formule: X = T + I + e...................................................................................................................................47
Enkele kenmerken van kwantitatieve variabelen............................................................................................47
Continue variabelen versus discrete variabelen.........................................................................................47
Meetniveau van numerieke variabelen.......................................................................................................48
Schaaltechnieken.............................................................................................................................................48
Likertschaal..................................................................................................................................................48
Guttmanschaal............................................................................................................................................49
Bijhorend Guttmanschaal: steppingstonehypothese / gateway theory.....................................................49
Operationaliseren van relaties tussen variabelen...........................................................................................50
Model: statistische controle........................................................................................................................50
Model: mediatie..........................................................................................................................................51
Model: interactie/moderatie.......................................................................................................................52
Modellen herkennen en kruistabellen........................................................................................................53
Interactie/moderatie-effect afleiden uit kruistabel....................................................................................53
Statistische controle of mediatie afleiden uit kruistabel.............................................................................55
Verschil tussen partiële en volledige mediatie............................................................................................55
Meetbetrouwbaarheid nagaan.......................................................................................................................56
Test-hertestbetrouwbaarheid.....................................................................................................................56

3

, Interne consistentie.....................................................................................................................................56
Cronbachs Alfa.............................................................................................................................................57
Meetvaliditeit (geldigheid) nagaan.................................................................................................................57
Kwalitatief meten......................................................................................................................................... 59
Open karakter van kwalitatieve benadering...................................................................................................59
Illustratie: grounded theory (gefungeerde theoriebenadering).................................................................60
Illustratie: Kwalitatieve Comparatieve Analyse (QCA).................................................................................61
Kwaliteit van kwalitatieve metingen...............................................................................................................62
Credibiliteit..................................................................................................................................................62
Reflexiviteit..................................................................................................................................................62

Hoofdstuk 7: selectie van onderzoekseenheden: steekproeven.............................................................63

Aggregatie en desaggregatie........................................................................................................................ 63
Ecologische fout (ecological fallacy) – desaggregatie.....................................................................................63
Individualiseringsfout (atomistic fallacy) – aggregatie....................................................................................63
Steekproeven: twee logica’s van selectie........................................................................................................64
Toevalstreekproef (naturalistisch)...............................................................................................................64
Theoretische steekproef (constructivistisch)..............................................................................................64
Toevalssteekproeven.................................................................................................................................... 64
Stappen bij het trekken van toevalssteekproeven..........................................................................................64
Types toevalssteekproeven.............................................................................................................................65
Enkelvoudige/aselecte toevalsteekproef....................................................................................................65
Gestratificeerde steekproef.........................................................................................................................66
De clustersteekproef en tweetrapssteekproef............................................................................................67
Tweefasensteekproef..................................................................................................................................68
Foutbronnen bij steekproeftrekkingen...........................................................................................................68
Dekkingsfouten............................................................................................................................................68
Steekproeffouten.........................................................................................................................................68
Non-responsfouten.....................................................................................................................................70
Steekproefgrootte...........................................................................................................................................71
Kwantitatieve niet-toevalssteekproeven.........................................................................................................71
Theoretische steekproeven.......................................................................................................................... 72
De eigenheid van theoretische steekproeftrekking........................................................................................72
Het proces: inductieve methode.................................................................................................................72
Toevalssteekproef versus theoretische steekproef.........................................................................................73
Strategieën in theoretische steekproeftrekking..............................................................................................73
Doelgerichte steekproef..............................................................................................................................73
Sneeuwbalsteekproef..................................................................................................................................73
Gelegenenheidssteekproef.........................................................................................................................73

4

, Adaptieve steekproeftrekking.....................................................................................................................73

Hoofdstuk 8: experimentele ontwerpen................................................................................................74

Onderdelen van het klassieke experimentele ontwerp..................................................................................75
Basisschema van een klassiek experiment......................................................................................................75
Randomisering en matchen............................................................................................................................76
3 soorten matchen......................................................................................................................................76
Voormeting......................................................................................................................................................77
Bedreiging van de interne validiteit.............................................................................................................. 77
Buitenexperimentele gebeurtenissen (history)..............................................................................................78
Maturatie of spontane verandering................................................................................................................78
Testeffect.........................................................................................................................................................78
Instrumentatie.................................................................................................................................................78
Statistische regressie.......................................................................................................................................79
Selectie............................................................................................................................................................79
Uitval (experimentele mortaliteit)..................................................................................................................79
Verwachtingen van de onderzoeker................................................................................................................79
Bedreigingen van de externe validiteit.......................................................................................................... 80
Populatieve validiteit.......................................................................................................................................80
Naturalistische validiteit..................................................................................................................................80
Alternatieven op de klassieke experimentele ontwerpen..............................................................................80
Quasi-experimentele ontwerpen....................................................................................................................81
Tijdsreeksontwerp.......................................................................................................................................81
Niet-equivalent ontwerp met vergelijkingsgroep.......................................................................................81
Afzonderlijke steekproef ontwerp met voor- en nameting.........................................................................82
Pre-experimentele ontwerpen........................................................................................................................82
Groep met alleen nameting........................................................................................................................82
Groep met voor- en nameting.....................................................................................................................82
Bestaande groepen met alleen nametingen...............................................................................................83
Ethische bekommernissen............................................................................................................................ 83

Hoofdstuk 9: surveyonderzoek..............................................................................................................84

Stappenplan en foutbronnen....................................................................................................................... 85
Over vragen en antwoorden......................................................................................................................... 86
Ontwerp van vragenlijsten........................................................................................................................... 86
Model van het vraag-antwoordproces............................................................................................................86
Responsfouten- en stijlen................................................................................................................................87
Aanbevelingen vor het opstellen van vragenlijsten........................................................................................88
De keuze voor een surveymodus.................................................................................................................. 88


5

Get to know the seller

Seller avatar
Reputation scores are based on the amount of documents a seller has sold for a fee and the reviews they have received for those documents. There are three levels: Bronze, Silver and Gold. The better the reputation, the more your can rely on the quality of the sellers work.
linnrademaekers2 Katholieke Universiteit Leuven
Follow You need to be logged in order to follow users or courses
Sold
17
Member since
1 year
Number of followers
3
Documents
15
Last sold
1 week ago

0.0

0 reviews

5
0
4
0
3
0
2
0
1
0

Recently viewed by you

Why students choose Stuvia

Created by fellow students, verified by reviews

Quality you can trust: written by students who passed their tests and reviewed by others who've used these notes.

Didn't get what you expected? Choose another document

No worries! You can instantly pick a different document that better fits what you're looking for.

Pay as you like, start learning right away

No subscription, no commitments. Pay the way you're used to via credit card and download your PDF document instantly.

Student with book image

“Bought, downloaded, and aced it. It really can be that simple.”

Alisha Student

Frequently asked questions