Hoofdstuk 14, Vervangingswaardestelsel
14.1 Essentie van het vervangingswaardestelsel
Het vervangingswaardestelsel slaagt erin om zowel de voorraadresultaten uit de winst te
elimineren als de stille reserves uit de waardering te halen. Zowel voor de waardering als
voor de winstbepaling wordt uitgegaan van de vervangingswaarde de actuele prijs op de
inkoopmarkt.
Een cruciale rol wordt vervuld door de herwaarderingsreserve. Bij prijsstijgingen op de
inkoopmarkt van de activa wordt de waardering van de activa aan het nieuwe prijspeil
aangepast. Deze opwaardering wordt echter niet als winst beschouwd maar geboekt op de
herwaarderingsreserve. De herwaarderingsreserve stelt hiermee het bedrag van de
vermogensstijging van de onderneming voor dat niet uitgekeerd mag worden, maar
gebonden is aan de onderneming. Omdat de boekwaarde van de activa aan het gestegen
prijspeil is aangepast, wordt bij verkoop (goederenvoorraad) of verbruik (duurzame
productiemiddelen) de actuele inkoopprijs als grondslag voor de kosten in de
resultatenrekening genomen. Voorraadresultaten worden daarmee buiten de winst
gehouden. Het vervangingswaardestelsel is dus substantialistisch.
Bij prijsdalingen worden de voorraadverliezen ook buiten het resultaat gehouden. Deze
worden immers afgeboekt van een eerder gevormde herwaarderingsreserve. Als de
herwaarderingsreserve uitgeput raakt, worden verdere prijsdalingen ten laste van het
resultaat gebracht.
Het verschil in winst tussen het vervangingswaardestelsel en het historischekostenstelsel
(uitgaande van fifo) wordt gevormd door de in een betreffende periode gerealiseerde
herwaardering.
De winst op basis van historische kosten (fifo) =
d e winst op basis van vervangingswaarde +de gerealiseerde voorraadresultaten
Het verschil in de grootte van het eigen vermogen (voor winstuitkering) is gelijk aan de
ongerealiseerde herwaardering per balansdatum:
Eigen vermognop basis van vervagingswaarde−de ongerealiseerde voorraadresultaten ( ¿ verschil∈boekwaard
De splitsing van de herwaarderingsreserve in een gerealiseerd en een ongerealiseerd deel
geeft verder inzicht in het gebonden en het vrij uitkeerbare deel van het eigen vermogen. De
ongerealiseerde herwaarderingsreserve is namelijk niet in contanten uitkeerbaar en is dus te
beschouwen als aan de onderneming gebonden eigen vermogen. De gerealiseerde
herwaardering is daarentegen vrij uitkeerbaar. Dit is echter in strijd met de
substantialistische winstopvatting.
Ook bij toepassing van het vervangingswaardestelsel moet de minimumwaarderingsregel in
acht genomen worden. Als bij de voorraad de netto-opbrengstwaarde lager is dan de
vervangingswaarde dient dit afgeboekt te worden van het resultaat, en niet van de
herwaarderingsreserve!
De normalevoorraadgedachte
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller simone_elissen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.