1.1 Communicatie als vak
De taak van communicatie binnen een organisatie is de buitenwereld naar binnen brengen
en de binnenwereld naar buiten. Het gaat om een verbinding leggen, vertrouwen kweken en
een voorkeur creëren.
Iedereen communiceert altijd en overal
Alles is communicatie, ook als iemand compleet afwezig is. Dit boek richt zich op het vak
communicatie, dus de communicatie met, door en in organisaties.
De identiteit is het vertrekpunt
Het DNA en de identiteit van je organisatie zijn het uitgangspunt voor communicatie. Een
organisatie kan flexibel inspelen op de voortdurend bewegende maatschappij, maar de
identiteit, essentie van het bedrijf, verandert niet.
1.2 Trends en ontwikkelingen
Er zijn zeven grote ontwikkelingen in het vakgebied communicatie.
van offline naar online: lage drempel om informatie te delen, iedereen is auteur en er
ontstaat big data, waar bedrijven slim op kunnen inspelen.
transparantie: door social media ligt elk nieuwtje op straat, dus organisaties moeten
doen wat ze beloven. Hierbij is open communicatie erg belangrijk.
geïntegreerde communicatie: samenspel tussen corporate communicatie
(beeldvorming, reputatie van gehele organisatie), interne communicatie
(communicatie met medewerkers binnen organisatie) en marketingcommunicatie
(verkoop en sales) staat centraal.
emotiemaatschappij: mensen zijn emotionele wezens en letten op wat anderen doen.
emotie ligt aan de basis van herinneringen, het gevoel wat je ergens bij had vergeet
je niet snel. Emotie kan ook verbonden zijn aan het beleven van producten/diensten.
duurzaamheid: een bedrijf moet aantonen dat ze duurzaam zijn en maatschappelijk
verantwoord ondernemen.
netwerkmaatschappij: de samenleving is platter geworden en kent minder hiërarchie.
De taak van communicatie is het faciliteren en organiseren van interacties om een
organisatie helder te positioneren in de netwerken die mensen binnen en buiten de
organisatie met elkaar vormen.
accountability: als communicatieprofessional moet je zowel verantwoordelijkheid
nemen, als afleggen naar de communicatie. Het is het meetbaar maken van het
rendement van communicatie (aangeven wat je doet, waarom en wat resultaten zijn).
1.3 Plaats van communicatie in de organisatie
Bij de plaats van de afdeling communicatie zijn er twee situaties mogelijk:
Actief betrokken bij corporate strategie en branding, ze denkt mee over de inhoud en
fasering van communicatie en is inhoudelijke gesprekspartner van de directie.
Interne en externe verspreider van boodschappen van het management, ze brengt
een, door het management bedachte, boodschap naar buiten.
De plaats van de afdeling communicatie verschilt per organisatie. Communicatie kan werken
vanuit een lijnfunctie of vanuit een staffunctie.
Communicatie als staffunctie
Bij een staffunctie valt de afdeling communicatie rechtstreeks onder de directie en
rapporteert daaraan (adviserende functie). Afdeling communicatie met een staffunctie heeft
vaak de voorkeur. Het managen van de reputatie van de organisatie slaagt het snelst als de
communicatie binnen alle onderdelen en activiteiten van de organisatie wordt ingezet en
ondersteund. Dit kan alleen door inzicht op de gehele organisatie en haar interne en externe
,communicatie. De communicatieafdeling moet dan directe toegang hebben tot het
topmanagement en omgekeerd. De tijd van grote stafafdelingen is voorbij, organisaties willen
een flexibel, klein kernteam dat externe specialisten op projectbasis inschakelt voor
specifieke klussen.
Communicatie als lijnfunctie
Bij een lijnfunctie valt een communicatieafdeling onder een bepaalde dienst of sector binnen
de organisatie. Communicatie is dan een instrument dat wordt ingezet ter ondersteuning en
heeft een uitvoerende functie.
1.4 Activiteiten van een communicatiemedewerker
De Nederlandse beroepsvereniging voor communicatie Logeion ontwikkelde de
beroepsniveauprofielen. Deze beschrijven het werkterrein en de verantwoordelijkheden van
de communicatieprofessional in zes kerntaken:
analyseren: vraagstukken in kaart brengen
adviseren: organisaties communicatiever maken
integreren: communicatieprocessen plannen, afstemmen en implementeren
creëren: communicatiemiddelen doen ontstaan
begeleiden: mensen communicatiever maken
organiseren: zorgen voor ontmoetingen
Communicatie is niet iets wat alleen afdeling communicatie doet. Ze moeten de verbinding
aangaan met verwante disciplines, zoals marketing en human resources.
Communicatie en marketing
Afdeling marketing is verantwoordelijk voor de sales en merkstrategie van de organisatie en
is actief met het afstemmen van product- of dienstaanbod op de wensen van de klanten.
centraal hierbij staan de verkoop en het bouwen van sterke mensen (zie boek, blz. 17).
Communicatie en Human Resources
HR-management houdt in dat er een cultuur wordt gecreëerd die medewerkers stimuleert
zich te ontwikkelen. Een goede informatievoorziening en communicatie zijn daarbij
essentieel. Communicatie en HR werkt bijvoorbeeld samen bij: de interne publicaties, het
intranet, de events, het faciliteren, het onderzoek.
Hoofdstuk 2 – Basics over communicatie
2.3 Communicatiemodaliteiten
Een communicatiemodaliteit is een communicatiewijze die zich onderscheidt van andere
vormen van communicatie (zoals reclame en pr).
voorlichting: bewust gegeven hulp bij menings- en besluitvorming door middel van
communicatie, belang van ontvanger staat voorop (ziekenhuis).
public relations: het stelselmatig bevorderen van wederzijds begrip tussen een
organisatie en haar publieksgroepen, met als doel het imago van de organisatie
versterken.
reclame: overtuigende informatie over merken of organisaties, waarbij meestal
gebruikt wordt gemaakt van betaalde ruimte in de media, met als doel het opbouwen
van een sterk merk en stimuleren van verkoop.
propaganda: anderen overtuigen van ideeën, doel is beïnvloeden en overtuigen.
2.6 Communicatietheorieën
Er zijn verschillende theorieën over de invloed van massacommunicatie:
stimulus-respons (injectienaaldtheorie): ontvangers (passieve rol) accepteren
klakkeloos wat de zender ze voorschotelt.
, two step flow: mensen laten zich meer sturen door elkaar dan door de media; eerst
worden opinieleiders beïnvloed die intermediair zijn tussen ‘zender’ en een grotere
doelgroep (kleding profvoetballers beïnvloedt jongens).
uses and gratifications: legt de nadruk op de actieve rol van de ontvanger en stelt dat
je zelf keuzes maakt over welke media je gebruikt, wanneer je die gebruikt en welke
boodschappen je wilt ontvangen (deze zijn gebaseerd op persoonlijke behoeftes).
Hierbij gaat het niet om wat de media met mensen doen, maar wat mensen met de
media doen. Ze gebruiken (use) media om een behoefte te bevredigen (gratify).
o broadcasting: beperkt aantal zenders probeert grote doelgroep te bereiken
o narrowcasting: specifieke informatie aangepast aan het individu
agendasetting: massamedia bepalen niet wát we denken, maar wel waarover we
denken.
netwerkmodellen: een groot netwerk waarin de leden met elkaar communiceren en
elkaar beïnvloeden
selectieve perceptie: je ziet wat je wilt zien, oftewel: je ziet vooral wat je al weet of wat
jouw kennis bevestigt.
framing en labeling: framing is inkaderen, labeling is het inkleuren van een issue door
naamgeving en woordgebruik.
Hoofdstuk 4 – Communicatie Canvas
4.1 Visie op de aanpak van communicatie
Een organisatie realiseert alleen een sterke reputatie door stelselmatig en op aansprekende
wijze met de doelgroepen te communiceren. Communicatie moet systematisch plaatsvinden,
maar organisaties beseffen dit soms onvoldoende. Er worden geen communicatieplannen
meer gemaakt, maar een communicatieaanpak voor een specifieke vraag. De wereld om ons
heen verandert zo snel, dat je op veel kortere termijn flexibel moet schakelen en anticiperen
op veranderingen.
Organisatievraag en communicatievraag
Een communicatieaanpak wordt ontwikkelt om bij te dragen aan het behalen van een
organisatiedoel of probleem binnen de organisatie op te lossen. Deze communicatieaanpak
moet altijd worden gekoppeld aan een organisatievraag. Eerst wordt er gekeken wat de
organisatievraag is en wat de organisatie er al aan doet. Daarna wordt er gekeken wat
communicatie kan bijdragen aan de oplossing van de organisatievraag.
Trial and error
Het proces is een zaak van: denken – doen – bijstellen – en weer doen. Volgens de
kwaliteitscirkel van Deming is dit: plan – do – check – act.
plan: kijken naar huidige en gewenste situatie, een strategie en plan voor verbetering
ontwerpen en een doel vaststellen voor deze verbetering.
do: voer de geplande verbetering en acties uit.
check: meet het resultaat van de aanpak, vergelijk deze met de oorspronkelijke
situatie en toets deze aan het gestelde doel.
act: stel bij aan de hand van de gevonden resultaten bij check.
Na elke stap is er een kritische reflectie. Je gaat niet eerst onderzoeken, dan aan de slag en
aan het einde pas evalueren.
4.2 Elementen Communicatie Canvas
Bij de aanpak van communicatie komt een aantal elementen steeds terug, zoals analyse,
doelgroepen, etc. dit alles resulteert dan in een uitvoering via een duidelijke media- en
middelenkeuze en tijdsplanning.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mellaniewanink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.
