Uitgangspunt aansprakelijkheidsrecht: ieder draagt zijn eigen schade, tenzij er
een grondslag bestaat om deze schade af te wentelen. (niet nakoming verbintenis
6:74 BW of schending van een andere rechtsplicht.
Grondslag afwenteling:
1. Schuld (verwijtbaarheid)
2. Wettelijke risicoverdeling
Verschillende soorten aansprakelijkheid:
1. Klassieke aansprakelijkheid voor eigen onrechtmatig handelen art. 6:162
BW: rechtsgevoel dat een ander heeft in te staan voor de schade die hij door eigen
onbehoorlijk handelen heeft veroorzaakt.
De aansprakelijkheid voor verwijtbaar handelen, maar 6:162 lid 3 bepaald dat soms
ook gedragingen buiten de eigen schuld worden toegerekend.
Een rechtvaardigheidsgrond kan de onrechtmatigheid van een gedraging
wegnemen.
Een schulduitsluitingsgrond staat in de weg aan toerekening van de
onrechtmatige daad.
2. Aansprakelijkheid voor de fouten van anderen: hierbij draagt men het risico
voor de fouten van die ander. Aansprakelijkheid voor schade door andermans
handelen of schade door zaken (art. 6:169 BW). De aansprakelijkheid vloeit voort uit
een kwaliteit van de aansprakelijke. Het zijn van werkgever (art. 6:170) of het zijn van
bezitter voor een gebrekkige zaak (art. 6:173 en 6:174 BW). Het gaat niet om de
schuld, maar om een risico dat de wetgever voor diens rekening laat komen.
3. Aansprakelijkheid voor bepaalde gebrekkige of gevaarlijke zaken art.
6:173/6:179 BW: de bezitter is dan aansprakelijk voor bepaalde gebreken, ook al
was hij niet op de hoogte van dat gebrek.
Aansprakelijkheid kan ontstaan door:
1. Eigen gedraging (schuldaansprakelijkheid) of
2. Door een omstandigheid die voor rekening van de aansprakelijke behoort te
komen (risicoaansprakelijkheid)
Aansprakelijkheid op meerdere gronden: een persoon kan voor eenzelfde
gebeurtenis aansprakelijk zijn op verschillende gronden, zoals samenloop
(cumulatie = beroep doen op verschillende toepasselijke rechtsgronden) art. 6:74 en
art. 6:162 BW. Zowel op de contractuele aansprakelijkheid als op de onrechtmatige
daad beroepen.
Voorbeeld rechtsgrond exclusief van toepassing is (exclusiviteit): de lex
specialis gaat voor op de lex generalis.
Verschillende personen kunnen voor eenzelfde gebeurtenis aansprakelijk zijn
op verschillende gronden:
-aansprakelijkheid werknemer: art. 6:162 BW
-aansprakelijkheid werkgever: art. 6:170 BW
,Hoofdelijke verbondenheid art. 6:102 BW ziet zowel op de externe verhouding als
de interne verhouding: aansprakelijkheid jegens de benadeelde en de draagplicht
tussen partijen.
Samenloop tussen de wanprestatie en onrechtmatige daad: weinig verschil of de
vordering tot schadevergoeding op de ene dan wel de andere grondslag wordt
gebaseerd.
Begroting van de schade:
-art. 6:97 BW
-art. 6:104 BW
-art. 6:105 BW
-art. 6:109 BW
-art. 6:110 BW
Beperking schadevergoedingsplicht:
-door de rechter
-door de wetgever
Naast de verplichting tot schadevergoeding zijn andere sancties mogelijk:
1. Schadevergoeding (art. 6:162 BW): in geld of op andere wijze dan in geld 6:103
2. Verbod (om een dreigende onrechtmatige handeling te voorkomen)
3. Bevel om een onrechtmatige toestand te beëindigen (art. 3:296 BW)
4. Rectificatie art. 6:167 BW
5 vereisten voor aansprakelijkheid op grond van art. 6:162 BW:
1. Onrechtmatigheid (lid 2): er moet sprake zijn van een onrechtmatige daad: dit
heeft betrekking op de daad zelf:
-een inbreuk op een recht: persoonlijkheidsrechten (recht op leven) en
vermogensrechten (eigendom)
-een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht: Ieder algemeen
verbindend wettelijk voorschrift met als voorwaarde dat de onrechtmatige gedraging
aan de dader kan worden toegerekend.
-een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het
maatschappelijk verkeer betaamt: onbehoorlijk gedrag kan aanleiding geven tot
schadevergoeding, ook als er geen sprake is van handelen in strijd met de wet of als
onduidelijk is of er wel sprake is van een inbreuk op een recht (gevaarzetting of
buiten gevaarzetting = hinder, beroepsfouten, oneerlijke concurrentie)
2. Toerekenbaarheid (lid 3): deze gedraging kan aan de dader worden toegerekend:
toerekening heeft betrekking op de dader. De dader moet schuld hebben in de zin
van verwijtbaarheid of vermijdbaarheid. Dit is de belangrijkste voorwaarde voor
toerekening.
, -Toerekening op grond van de wet: geestelijke of lichamelijke tekortkoming bij een
doen art. 6:165 lid 1 BW
-Toerekening naar schuld: verwijtbaarheid aan de dader
-Toerekening naar verkeersopvatting: onervarenheid van een dader
3. Schade (lid 1): het slachtoffer heeft schade geleden: de schade die in redelijkheid
aan de onrechtmatige gedraging is toe te rekenen naar redelijkheid art. 6:98 BW.
4. Causaal verband (lid 1): er bestaat causaal verband tussen de onrechtmatige
gedraging en de schade
5. Relativiteit (art. 6:163): de schade zoals deze door de benadeelden wordt
geleden, valt onder het beschermingsbereik van de norm
Gevaarzetting: het scheppen of laten voortduren van een gevaarlijke situatie. Van
een onrechtmatige gedraging is slechts sprake als de mate van waarschijnlijkheid
van een ongeval (het oplopen van letsel door een ander) als gevolg van het
gevaarzettende gedrag zo groot is dat de dader zich naar de maatstaven van
zorgvuldigheid van dat gedrag had moeten onthouden (HR: Zwiepende Tak).
De gezichtspunten van het Kelderluik arrest geven een antwoord op de vraag
onder welke omstandigheden het in het leven roepen of laten voortbestaan van een
gevaarlijke situatie onrechtmatig is.
De gezichtspunten:
1. De mate van waarschijnlijkheid waarmee de niet-inachtnemingvan de vereiste
oplettendheid en voorzichtigheid (bij het potentiële slachtoffer) kan worden verwacht.
2. De aard en omvang van de gevreesde schade (letsel- en zaakschade, zuivere
vermogensschade en immateriële schade)
3. De waarschijnlijkheid dat deze schade zich als gevolg van bepaald gedrag zou
voordoen
4. De aard van de gedraging
5. De gevaarlijkheid (voor de potentiële dader) in termen van kosten, tijd en moeite
voor het nemen van voorzorgsmaatregelen, zoals waarschuwen.
Rechtvaardigheidsgronden (lid 2): onrechtmatige karakter verliest.
-Overmacht
-Toestemming van de benadeelde
-Noodweer
-Bevoegd gegeven ambtelijk bevel
-Wettelijk voorschrift of wettelijke bevoegdheid
-Risicoaanvaarding (geen aparte rechtsfiguur)
Niet-toerekenbaarheid: art. 6:164 BW: onrechtmatig gedrag kan niet aan kinderen
onder de 14 jaar worden toegerekend. Wel risicoaansprakelijkheid van de ouders art.
6:169 BW.
Artikel 6:165 BW: geestelijk of fysiek gebrek staat toerekening niet in de weg.
Verwijt van onrechtmatige gedraging kan gewoon worden gemaakt. Dit artikel is
beperkt tot een doen en voorziet niet in een toerekening bij zuiver nalaten.
Conditio sine qua non (causaal verband): voorwaarde zonder welke het gevolg niet
zou ingetreden zijn. Zou de schade ook zijn ingetreden indien de onrechtmatige daad
achterwege was gebleven? Zo ja, dan is de OD niet de oorzaak en ontbreekt een
causaal verband. De bewijslast ligt in beginsel op grond van art. 150 RV bij de eiser.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Aniesatuncer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.82. You're not tied to anything after your purchase.