Kinderverpleegkunde
1. Het gezonde kind
1.1. De ontwikkeling van het kind
1.1.1. Inleiding
Verschillende ontwikkelingsfasen:
De pasgeborene: < 8 weken
De baby of zuigeling: 2 maanden - 1,5 jaar
De peuter: 1,5 jaar - 3 jaar
De kleuter: 3 jaar - 6 jaar
Het lagere schoolkind: 6 jaar - 12 jaar
De adolescentie: 12 jaar - 17 jaar
Verschillende ontwikkelingsdomeinen
Lichamelijke ontwikkeling: lichamelijke groei (lengte/gewicht/bouw)
Motorische ontwikkeling: bewegingen, grove en kleine motoriek
Tekenontwikkeling
Zintuigontwikkeling: zintuigen (tast, geur, horen, zien)
Sociaal - emotionele ontwikkeling: personen, contacten, …
Taalontwikkeling: praten, taal begrijpen, zich uitdrukken, …
Spelontwikkeling: spelen
Persoonlijkheidsontwikkeling: identiteit, eigen “ik” leren kennen
1.1.2. De pasgeborene: < 8 weken
Lichamelijke ontwikkeling:
Vernix Caseosa: beschermlaag (soepel & isolatie)(= wit/kaasachtige substantie)
Last van krampen door afvalstoffen waar darmen aan moeten wennen
+/- 16u slaap per dag
2 fontanellen: dient voor een vlottere bevalling te hebben (kunnen over elkaar
gaan)
o 1 grote: sluit voor 18 maanden
o 1 kleine: sluit tussen 6 weken - 6 maand
Niet veel veranderingen in de eerste 8 weken
Groei loopt Asynchroon: lichaamsdelen op verschillende tijdstippen sneller groeien
Motorische ontwikkeling:
Babyreflexen:
o Grijpreflex: vinger in handje leggen baby sluit handje
o Zoekreflex: wrijven over kaak baby draait hoofdje naar de kant van wrijving
= belangrijke reflex bij start borstvoeding
o Draai- en zuigreflex: pink in mond baby begint hierop te zuigen
o Babinski reflex: grote teen beweegt omhoog bij wrijven over voetzool
o Mororeflex of schrikreflex: vasthouden/naar beneden bewegen= schrikreactie
(oogjes sluiten, armen strekken, handen openen, armen langs lichaam terug)
o Primair lopen of stapreflex: baby op voetjes zetten -> automatisch voeten
voorwaarts bewegen. Verdwijnt voor de 5e maand
Zintuigontwikkeling:
1
, Zien aanvankelijk niets= wel lichtgevoelig
o Na 1 week= zicht tot op 25cm afstand
o Voorkeur: menselijk gezicht en contrasten
Horen van voor de geboorte, is wat gedempt door vocht in middenoor
Tastzin: gevoelig voor aanraking, belangrijk communicatiemiddel
Geur= sterk ontwikkeld, herkennen moeder hiermee
Sociaal - emotionele ontwikkeling:
Lacht en “praat” met iedereen die zich positief benadert
“Vroege” communicatie= belangrijke basis voor latere emotionele banden
Vanaf +/- 6 weken= sociale lach
Taalontwikkeling:
Geboortekreet
Huilen= belangrijkste communicatiemiddel
1.1.3. De zuigeling/de baby: 2 maand - 1,5 jaar
Lichamelijke ontwikkeling:
Groei = Asynchroon: verschillende lichaamsdelen groeien in een verschillend tempo
Tandpijn: meer kwijlen, slechter slapen, witte/rozige plekjes t.h.v. tandjes, …
Motorische ontwikkeling:
NIET bij alle kinderen gelijktijdig
5 fasen:
o Kijkstadium (0-3 maand): verkennen wereld, korte volgbewegingen, soms
hoofd meedraaien, hoofd optillen/rechthouden
o Grijpstadium (3-6 maand): wereld verkennen, omgeving onderzoeken,
grijpreflex doelgericht, na 6 maand met handgreep, vanaf 1 jaar
tang/pincetgreep, grove motoriek
o Zitstadium (6-9 maand): zelfstandig zitten, buik -> rug -> kruiphouding -> zit,
veel oefening, oppassen met voorgevormde zitjes!
o Kruipstadium (9-12 maand): stimuleren= op buik leggen, extra alert zijn!
Tijgeren: met handen en benen/knieën op buik verplaatsen
(voorstadium kruipen)
Wordt soms overgeslagen
o Loopstadium
Meestal 13 - 15 maand= eerste stapjes
Mijlpaal in ontwikkeling -> wereld wordt groter
Perceptuele ontwikkeling:
Dieptezicht ontwikkelt
Zintuigontwikkeling:
Reageert verschillend op bitter, zoet, zout en zuur
Voorkeur zoet en melk
Sociaal - emotionele ontwikkeling:
Liefde en aandacht= onontbeerlijk
Baby hecht aan verschillende personen, MAAR mama= hoofdrol
6-8 maand= hechting tot 1 persoon
2
,Taalontwikkeling:
Belangrijke basis= prelinguale periode
2 fasen:
o Vocaliseren (6 weken - 7 maand): allerlei geluidjes
o Brabbelen (8-12 maand): opeenvolging van identieke lettergrepen
Spelontwikkeling:
Verkennen en onderzoeken, betasten en proeven, beweging, kiekeboe,
spiegelspelletjes, handjes klappen, liedjes zingen
Vanaf 4 maand: belangstelling voor resultaat van dingen die hij doet
Vanaf 1 jaar: allerlei voorwerpen benoemen a.d.h.v. leuke boekjes
1.1.4. De peuter: 1,5 jaar - 3 jaar
Lichamelijke ontwikkeling:
Hoofd groeit trager <-> Benen worden langer
Peuter wilt zelf eten
3 jaar= volledig melkgebit
Zindelijkheidstraining
Motorische ontwikkeling:
Wil activiteiten zelfstandig doen: wandelen, eten, aankleden, … -> HEB GEDULD!
Zelfredzaamheid
Ontstaan van fundamentele bewegingsactiviteiten: springen, rennen, …
Slapen heel de nacht door, WEL nog middagdutje
Tekenontwikkeling:
Krabbelstadium
Sociaal - emotionele ontwikkeling:
Bewust van zichzelf en eigen lichaam
Herkennen zichzelf op foto’s en spiegel
Last van scheidingsangst
Peuterperiode= “nee” periode of koppigheidsfase
Taalontwikkeling:
Breidt taalgebruik uit
Verstaat meer dan hij kan zeggen
Peuters leren praten door intimatie
Spelontwikkeling:
‘Doen alsof’ spelletjes (fantasie/prinsessen/…), constructiespelletjes (blokkentorens),
GEEN samenspel
Persoonlijkheidsontwikkeling:
“IK” op voorgrond = peuterpuberteit
o Bekijkt alles vanuit eigen standpunt, heel egocentrisch
3
, 1.1.5. De kleuter: 3 jaar - 6 jaar
Lichamelijke ontwikkeling:
Ziet de verandering van peuter -> kleuter = toename in lengte, worden magerder, …
Motorische ontwikkeling:
Bewegingsactiviteiten worden verfijnd
Evenwicht staat centraal: uitgeprobeerd en eigen gemaakt
Fijne motoriek neemt toe, puzzels, knippen, plakken, …
Tekenontwikkeling:
Kopvoeters
Sociaal - emotionele ontwikkeling:
Naar school gaan: gehechtheidsgedrag neemt geleidelijk af
Vriendschappen zijn niet duurzaam
Andere rollen in de familie (tante, oma, …)
Taalontwikkeling:
Bedmonologen: alles van hun dag beginnen vertellen eens ze in bed liggen
Nog zeer veel fouten in taal (vervoegen werkwoorden: “ik heb geknoopt”)
Wel langere zinnen
Zelfbesef: “ik doen” , eigen naam en/of leeftijd kennen
Spelontwikkeling:
Spelend komen tot leren, doen alsof spelletjes, spelletjes met spelregels, paralelspel
neemt af, samen spelen MAAR winnersmentaliteit!, fietsen/driewieler
Persoonlijkheidsontwikkeling:
Eigen willetje
Koppigheidsfase maar meer op constructieve manier
Meer zelfkennis
1.1.6. Het lager schoolkind: 6 jaar - 12 jaar
Lichamelijke ontwikkeling:
Spurtgroei -> groei van +/- 45 cm
Vervanging babyvet door spieren
Verandering gezicht door tandenwissel
Motorische ontwikkeling:
Evenwicht
Lichaamsbeheersing en oog-handcoördinatie (mikken)
Perfecte beheersing van eigen lichaam
Sociaal - emotionele ontwikkeling:
In groep omgaan met leeftijdsgenootjes
o Beïnvloeden zelfvertrouwen en zelfbeeld!
o Hetzelfde geslacht
o Oudste van 12 jaar: flirterige plagerij en hofmakerij
Vriendschap: geen vrienden = niet normaal
Taalontwikkeling:
Volwassentaal
Start lezen en schrijven
Vele moeilijkheden aan het licht (vb. ADHD)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller axelleverhaegen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.43. You're not tied to anything after your purchase.