Summary
Samenvatting adhv inhoudstafel
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting gebaseerd op de inhoudstafel met telkens de belangrijkste elementen van dat hoofdstuk
[Show more]
Seller
Follow
evalinde
Content preview
Hoofdstuk 1: probleemstelling met SocratesI. Het Griekse mirakel
De ontwikkeling/het tot stand komen van democratie, geschiedschrijving, meetkunde
etc. op een zeer korte tijd
II. De zelfzekerheid van Socrates
1. De centrale idee in het leven van Socrates
Gelukt leven -> inzicht en verantwoorde kennis verwerven over wat een gelukt
leven werkelijk is
- Eudaimonia = een gelukt leven; bloeien, je (mogelijkheden) ontwikkelen
- Arete = deugd; goed zijn in datgene waarin je goed moet zijn
2. De Apologie van Socrates
- Schreef Plato: Apologie is belangrijkste bron voor het leven van Socrates
o Zijn levenswijze is de opdracht van de goden
Centrale idee achter zijn levenswijze: inzicht is onmisbaar om
een gelukt leven te leiden
o Hij ondervraagt mensen omdat hij zich bewust is van zijn
onwetendheid
3. Het debat met de Sofisten (Protagoras)
Gaat over zingeving (=wat goed, waardevol of zinvol voor de mens is wat
mensen in beslag neemt, raakt , beangstigt of bedroeft)
= rondreizende leraars die betaald werden voor hun onderwijs in de retoriek
o “Alleen meningen bestaan en geen kennis” -> vond S
onaanvaardbaar: “hoe het werkelijk is,is het belangrijkst”
Retoriek = goed en overtuigend spreken voor een groot publiek
Protagoras: ‘homo mensura-leer’:
- Homo = mens
- Mensura = maatstaf voor het oordeel
De waarheid is relatief; subjectivistisch standpunt
o Waar zijn = waar schijnen
o Er bestaat geen absolute waarheid los van menselijke waarneming
4. De neiging tot transcendentie en Socrates’ interpretatie ervan
Transcendent standpunt = een standpunt van waaruit zekere kennis mogelijk is,
van waaruit we ware uitspraken kunnen doen
Het verlangen naar een transcendent standpunt is voor Socrates het verlangen
naar een standpunt van waaruit zeker inzicht mogelijk is
- De mens is van nature geneigd zijn leven te bekijken vanuit een transcendent
standpunt
- Het is een verlangen dat we in het alledaagse leven allemaal ervaren
5. Enkele vragen
- Wat betekent transcendentie?
o Transcendentie = waarheid, kennis en zekerheid?
- Zingeving
o Zijn woorden als waarheid, kennis, zekerheid en zingeving gepast in
de lijn van zingeving?
III. Andere voorbeelden van zekerheid
1. Mensenrechten
= rechten die toekomen aan een persoon of subject onafhankelijk van zijn socio-
politieke context: ze komen iemand toe welke positie in de maatschappij hij ook
heeft
, Marxisten:
- “We hebben altijd een sociale positie” BEHALVE op de vrije markt
- Ze twijfelen of mensenrechten universeel zijn
2. Het onderscheid tussen mensen en alle andere wezens
Elke cultuur maakt het onderscheid
Gebaseerd op:
- Mensen kunnen spreken
- Mensen hebben intelligentie
- Bewustzijn/interactie
3. Persoonsidentiteit
Onbetwijfelbaar: niemand twijfelt aan de identiteit van zijn persoonlijkheid
Gebaseerd op:
- Zelfde lichaam
- Onze ervaring
- Onze herinnering
4. Menswetenschappen?
- Natuurwetenschappen (1700) vóór de menswetenschappen (1900)
- Discussie: moeten menswetenschappen methode van natuurwetenschappen
volgen?
- Menswetenschap:
o Hulpwetenschap
“In 1618 begon de oorlog”
Feiten
Controle: bronnen
o Geschiedschrijving
“In 1618 begon de dertigjarige oorlog”
Narratio (= historische feiten selecteren en ze in een structuur
plaatsen -> de feiten krijgen een betekenis)
Selectie: je kan niet elke gebeurtenis/gedachte
vertellen
Geen controle
5. Dezelfde vragen
- Mensen kunnen niet leven zonder betekenis te geven aan hun handelingen
- Niemand twijfelt dat er historische kennis bestaat (we twijfelen alleen aan de
versie van een bepaalde historicus)
IV. Niet kennen
Hoofdstuk 2: Plato
Examenvraag: leg uit waarom de retoriek voor Plato ethisch verwerpelijk is: hij wil de
waarheid kennen en dat kan volgens Plato alleen adhv discussie itt de retoriek waarbij ze de
mening laten uitschijnen als waarheid (wat dus niet is)
I. Socratisch karakter van Plato’s werk
Plato’s werk: verdediging van Socrates, verantwoording van de levenswijze van
Socrates
- Socrates probeerde inzicht over de dingen te verwerven door op zoek te gaan
naar definities
- Socrates probeerde inzicht te verwerven door te discussiëren
II. Mening en kennis
1. Retoriek en discussie
, S en P: geen waardering voor de retoriek: retoriek niét de kunst van het goed
spreken (= ethisch verwerpelijk en pedagogisch gevaarlijk)
- Dialectiek = kunst van het discussiëren
o Discussie biedt de mogelijkheid om te onderzoeken of een stelling
waar is -> alleen discussie biedt een sterke garantie voor de waarheid
van een stelling
Discussie is een geweldige manier om je eigen overtuigingen te bevestigen
2. Kennis en discussie
- Zekerheid
Discussie kan altijd heropend worden
o Onaanvaardbaar voor Plato: voor hem is Kennis zeker en
oncorrigeerbaar, hetgene wat niet rationeel kan betwijfeld worden
(komt tot stand in de discussie)
o De rechtvaardiging van een stelling ligt in het feit dat ze de discussie
heeft gewonnen
- Nous
o Maakt een einde aan de discussie
o Levert een kennis die onvoorwaardelijk is
- Anamnese
o Anamneseleer = theorie van de herinnering van Plato
De mens beschikt over inzichten die hij heeft verworven “toen
hij nog geen mens was”
De discussie is alleen maar het middel om de waarheid te
benaderen, ze is niet meer dan een voorbereiding
III. De ideeënleer
1. Kennis en werkelijkheid
- Wereld van onveranderlijke dingen
o Kennis
o De essentie
o Het Zijn
Radicaal objectivisme
- Wereld van veranderlijke dingen
o Mening
o Het concrete
o Het Worden
2. Twee werelden: het Worden en het Zijn
- Het Worden
o Individueel
o Concreet
o Zintuiglijk waarneembaar
o “Alles is in beweging”
- Het Zijn
o Zuiver
o Ideeënwereld: eeuwige Ideeën of Vormen
3. De Ideeën
= één en algemeen
- De Idee is eeuwig
- De Idee is volmaakt
- De Idee is reëel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evalinde. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now