Summary
Samenvatting Globalisering De Geo VWO H2
- Course
- Level
Samenvatting van hoofdstuk 2 Globalisering aardrijkskunde voor vwo. Inclusief begrippenlijst. Ik heb een 8,6 gehaald voor dit SE.
[Show more]
Seller
Follow
ilseeswo
Content preview
2 De wereld: een systeem van landen enrelaties
De eerste contouren van het wereldsysteem
De wereld als systeem
Onze moderne samenleving is sterk afhankelijk geworden van een
wereldwijd netwerk van hulpbronnen en goederen. Wat ooit een
avontuurlijk transportproces was, is nu geëvolueerd naar een goed
georganiseerd systeem van wereldwijde vervoersstromen. Om de
complexiteit van deze processen te begrijpen, maken geografen vaak
gebruik van de systeembenadering, met een focus op de economische
aspecten.
Deze benadering beschouwt de wereld als een systeem bestaande uit
verschillende elementen die onderling verbonden zijn. Landen worden
gezien als de fundamentele bouwstenen van dit systeem, en samen met
economische, politieke en culturele relaties vormen zij het wereldsysteem.
Veranderingen in één land kunnen zowel positieve als negatieve gevolgen
hebben voor andere landen binnen dit systeem.
Drie groepen landen
De landen binnen het wereldsysteem worden ingedeeld op basis van twee
criteria: de soort economische activiteiten en de omvang ervan, en de
soort relaties (economisch en politiek) met andere landen. Hieruit volgen
drie categorieën:
1. Centrumlanden: Deze landen zijn economisch hoogontwikkeld,
gebaseerd op geavanceerde technologie en wetenschappelijke kennis. Ze
bieden een breed scala aan industriële goederen en diensten en hebben
veel hoofdkantoren van internationale bedrijven. Centrumlanden hebben
grote invloed op andere landen binnen het wereldsysteem, zowel
economisch als politiek.
2. Semiperiferie: Landen in deze groep hebben een lager gemiddeld
inkomen per hoofd van de bevolking dan centrumlanden, maar hebben
een aanzienlijke industrialisatiegraad en exporteren voornamelijk naar
centrumlanden. Voorbeelden zijn Brazilië, Mexico, India, Zuid-Korea en
Taiwan.
3. Periferie: De economie van periferielanden is gericht op het voldoen
aan de behoeften van het centrum en de semiperiferie. Ze leveren
landbouw- en mijnbouwproducten en soms laagwaardige industriële
goederen. Er is hier sprake van fragmentarische modernisering, want er
zijn zelfvoorzienende landbouwbedrijfjes en moderne plantages. De
, productiviteit en het inkomen per hoofd zijn over het algemeen laag. Veel
landen in Afrika behoorden in het verleden tot deze groep.
Start van de globalisering
Ongeveer vijf eeuwen geleden, in de Europese middeleeuwen, lag de
geopolitieke macht in handen van de islamitische wereld, die de handel
met bepaalde gebieden in Zuid- en Zuidoost-Azië domineerde. Vanaf het
einde van de vijftiende eeuw begonnen Portugal en Spanje, later gevolgd
door Engeland en Nederland, koloniën te stichten. Deze kolonies,
overzeese gebieden in bezit genomen door Europese staten, werden
economisch verbonden met West-Europese landen. De oprichting van
kolonies ging vaak gepaard met conflicten tussen Europese machten.
De handel in landbouwproducten leidde tot een historische primeur: de
eerste wereldwijde verknoping van gebieden, wat bekend staat als
handelskapitalisme. Dit markeerde het begin van het wereldsysteem,
waarbij West-Europa fungeerde als de kernregio.
Europese machtsuitbreiding
Vanaf de achttiende eeuw begon in de kernregio van het wereldsysteem
het proces van industrialisatie. Sterkere Europese staten versterkten hun
controle over landen elders in de wereld om de levering van grondstoffen
en hulpbronnen uit de koloniën veilig te stellen, essentieel voor industriële
massaproductie. Dit leidde tot de import van zowel landbouw- als
mijnbouwproducten uit de exploitatiekoloniën.
Om de afvoer van goederen uit deze gebieden naar de kernlanden te
vergemakkelijken, investeerden de centrumlanden in de infrastructuur
van de periferie, zoals spoorlijnen die landbouw- en mijnbouwgebieden
landinwaarts met kustplaatsen verbonden. De grondstoffen werden
vervolgens met grote stoomschepen naar de centrumlanden vervoerd.
Europese industriële producten werden niet alleen in Europa zelf verkocht,
maar ook in de koloniën, die nu ook afzetmarkten werden voor
laagwaardige industrieproducten. Dit leidde tot het verdwijnen van
ambachtelijke nijverheid op veel plaatsen.
Succes
Het succes van de West-Europese landen wordt beïnvloed door
verschillende factoren, maar twee ervan zijn bijzonder belangrijk.
1. De kracht van een kapitalistische markteconomie, waarbij privébezit
van productiemiddelen wordt gecombineerd met het streven naar
voortdurende winstmaximalisatie. Het invoeren van particulier bezit in
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilseeswo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.86. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
55628 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now