Cyclus 2.18 SGO – onderdeel E: “Health, stress and coping”
Angst voor de tandarts Hoofdstuk 8
Het aanleren van copingsvaardigheden
Met het aanleren van copingvaardigheden worden goede resultaten bereikt. Ze zijn voor nuttig voor patienten die niet alleen tijdens, maar ook
buiten de behandeling op allerlei situaties gespannen reageert. Methoden waarbij de patient leert zichzelf mentaal goed bezig te houden
blijkt het meest effectief te zijn. voorwaarde voor het succes is wel dat de patient zich actief inzet om deze vaardigheden eigen te maken en
voldoende gelegenheid krijgt om ermee te oefenen en vertrouwd ermee raakt. De effectiviteit van het bestuderen van videobanden met
copinginstructies is vooral beperkt tot mensen met een milde vorm van angst. Mensen met extreme angst hebben hier geen baat bij.
Afleiding:
Angstige patienten besteden veel aandacht aan handelingen die pijn kunnen veroorzaken. De hoeveelheid aandacht die aan
bepaalde prikkels of gevoelens wordt besteed, blijkt sterk samen te hangen met de mate van ongemak die tijdens de behandeling
wordt ervaren. Ook komt het voor dat behandelingen en lichamelijke sensaties ten onrechte als pijn worden geïnterpreteerd.
Een van de meest effectieve methoden om een patient te helpen een behandeling te ondergaan is hem te leren de aandacht af te
leiden of distractie. Wanneer iemand wordt afgeleid verminderen de angst en pijnbeleving. Dit komt doordat tijdens het uitvoeren
van een bepaalde taak het geheugen gedurende enige tijd bezet wordt gehouden en binnen het bewustzijn is maar plaats voor 1
aandachtvragende taak. Laat bv de patient een moeilijk rekensommetje oplossen en de aandacht voor pijngevoelens zal tijdelijke
afnemen. Richt de aandacht dus op andere zaken dan de behandeling zelf.
Manieren om de aandachtcapaciteit van het kortetermijn geheugen bezet te houden: 1 concentreren op de buikademhaling, 2
luisteren naar lievelingsmuziek, 3 puzzel etc oplossen, computerspel spelen, aandacht laten richten op poster, tv etc.
Het effect van afleidingstechnieken wordt voor een groot deel verklaard uit het feit dat de patient er zelf ook van overtuigd is dat het
kan werken. Taalgebruik speelt hierbij een grote rol. Vraag dus niet aan de patient “probeer aan wat anders te denken”de patient
denkt dan dat de voorgestelde strategie kan mislukken. De afleidende taak moet zo overtuigend mogelijk worden voorgesteld zodat
de patient gelooft dat het gaat werken. Gebeurt dit op empathische wijze dan is het effect nog groter.
De meest eenvoudige manier om distractie toe te passen is de patient te laten vertellen over zaken waar hij enthousiast over is zoals
bv hobby’s etc.
Vormen van afleiding:
Richten op een object: bijvoorbeeld kijken naar een poster, beeldschermen etc. Vervolgens wordt de patient geïnstrueerd dit object
in gedachten zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven. Bv wat is er precies te zien, hoeveel personen zie ik op het scherm etc.
Sensorisch bewustzijn: De patient wordt geïnstrueerd om zich te richten op de omgeving, met gebruikmaking van zoveel mogelijk
zintuigsystemen als ruiken, zien, horen, voelen, proeven etc. De behandelaar vraagt de patient dan dingen zodat de aandacht wordt
afgeleid zoals “wat zie je als je om je heen kijkt”.
Plezierige herinneringen of fantasieën: Vraag of de patient dit zo goed mogelijk wil omschrijven.
Beschrijvingen laten maken: De patient wordt gevraagd met gesloten ogen te vertellen hoe hij vanaf een bepaald punt naar huis
loopt. Wat zie je en voel je etc. De beschrijving moet ze gedetailleerd mogelijk gebeuren.
Mentale oefeningen: De rekensom 1000-7 of andere puzzels of raadsels
Positieve zelfverbalisatie:
Als de gedachten van een patient opvallen door negativiteit kan het zinvol zijn de patient te leren positieve opbeurende gedachten
op te roepen. Bv “kom op ik kan het”, “het valt wel mee” etc.
Ontspanning:
Een methode om de patient te helpen met de stress van een behandeling om te gaan is hem een relaxatietechniek te leren
toepassen. Omdat stress en angstreacties gepaard gaan met spieractiviteit, leiden heftige angstgevoelens meestal tot het
aanspannen van willekeurige spieren. Je kan niet tegelijk ontspannen en angstig zijn. Wanneer je bewust je spieren ontspant worden
er lichaamsfuncties in werking gesteld die een kalmerend effect uitoefenen op het parasympathische deel van het autonome
zenuwstelsel, waardoor de toestand van emotionele opwinding wordt uitgeschakeld. Er zijn verschillende methoden die met elkaar
gemeen hebben dat ze worden beoefend in een comfortabele houding die erop gericht is de spieren te ontspannen. Dit gebeurt in
een rustige omgeving.
Progressieve methode: Er wordt getracht ontspanning te bereiken via fysieke activiteit. Dit gebeurt door het systematisch
aanspannen van verschillende spiergroepen, gevolgd door het bewust ontspannen ervan. Je bent dus actief bezig. De progressieve
methode en zelfsuggestieve methode kunnen gecombineerd worden of na elkaar worden toegepast. Is de spanning sterk
gelokaliseerd in specifieke lichaamsdelen dan wordt aanbevolen eerst de progressieve methode te gebruiken. Je leert stapsgewijs je
op verschillende spiergroepen te concentreren en geleidelijk de spieren te ontspannen. Angstige patienten hebben vaak negatieve
gedachten zoals “dit gaat pijn doen”etc. Wanneer dit het geval is doe je er goed aan in de 1e plaats de mentale activiteit van de
patient tot rust te brengen en de zelfsuggestieve methode is dan beter.
Zelfsuggestieve methode: Het werkingsmechanisme berust op het feit dat men zichzelf suggesties geeft. Door in gedachten het
woord “ontspan”uit te spreken neemt de kans toe dat de relatie tussen dit woord en een volledige lichamelijke ontspanning
zo hecht wordt dat het woord ontspan direct de gewenste effecten oproept.
De vijf fasen van de zelfsuggestieve methode:
1 Spierontspanning: Dit gebeurt doordat de behandelaar zwaarte en loomheid suggereert in verschillende lichaamsdelen zoals
benen, armen, ogen etc.
2 Verdiepingsfase: gebruik de woorden verder en verder en dieper en dieper. Het uitspreken van deze woorden in het ritme van de
uitademing werkt suggestief.
, 3 Ontspanningsscene: Er worden bepaalde aangename voorstellingen opgeroepen waarin de patient rustig en ontspannen is zoals
een verhaal op het strand.
4 posthypnotische suggestie
5 Aftellen: De oefening wordt beëindigd door af te tellen. Bij gebruik van ontspanningstechnieken is het erg belangrijk dat de patient
voortdurend op de eigen verantwoordelijkheid wordt gewezen voor het onder de knie krijgen van de techniek. De patient moet dus
regelmatig oefenen. In gevallen van moeilijk te verdoven pijn bij angstige patienten is een gevoel van ontspanning alleen niet
voldoende. Een vermindering van angst leidt niet tot een vermindering van pijn zo lang de aandacht nog op de pijn gericht is.
Bernstein Hoofdstuk 13
Hoe gaan mensen om met deze tegenslag en wat zijn de consequenties voor het individu zijn de vragen die gesteld worden bij
health psychology.
o In dit veld staat het snappen van psychologische invloed op hoe mensen gezond blijven, waaromze ziek worden en hoe ze
reageren wanneer ze ziek worden, voorop.
o Wordt gebruikt bij het snappen van de psychologische en gedragsmatige processen die geassocieerd worden met
gezondheid en ziekte.
Health psychology
o De mentale staat, hun gedrag en hun gezondheid zijn met elkaar verbonden.
Stress heeft invloed op de gezondheid door hun impact op psychologische en fysiologische processen.
Een slechte gezondheid wordt gelinkt aan gedragsfactoren niet bewegen, slecht dieet en roken.
Goede gezondheid wordt geassocieerd met optimisme en positieve emoties.
o Het patroon van ziek worden is veranderd eerst alleen infectieziekten en nu vooral chronische ziekten.
De chronische ziekten ontwikkelen langzamer en zijn sterker geassocieerd met de psychologische omgeving en
lifestyle.
De psychologische en gedragsfactoren die bijdragen aan een ziekte kan veranderd worden door een interventie.
o Een doel van de health psychology is om mensen te helpen hun rol te laten snappen die zijn hebben bij het hebben van
grip op hun eigen leven en levensverwachting.
Begrip hebben van stress en stressoren
o Stress: een interne proces dat voorkomt als mensen proberen aan te passen aan situaties en gebeurtenissen.
Stressoren: gebeurtenissen en situaties die stress veroorzaken ze verstoren of dreigen te verstoren het
dagelijkse functioneren en zorgen ervoor dat mensen aanpassingen maken.
Ze kunnen tijdelijk en mild zijn of ernstig en langdurig.
Als mensen niet goed meer kunnen omgaan met de stressoren, zorgt voor een psychologische,
gedragsmatige en fysieke problemen.
o Stress reacties zijn psychologische, fysieke en gedragsmatige responsen die voorkomen wanneer er stress ontstaat.
Stress zorgt voor een transactie tussen mensen en hun fysieke en psychologische omgevingen.
De transacties tussen mensen en hun omgeving kan worden beïnvloedt door stress mediatoren.
Deze mediatoren bestaan uit variabelen die de omvang op de mensen kunnen voorspellen en
controleren van hun stressoren, hoe ze de de bedreiging interpreteren, de hoeveelheid sociale
ondersteuning die ze ontvangen van familie en vrienden en hun stress-copingsmechanismen.
De mediërende factoren kunnen zorgen voor een vergroting of een verlaging van de stressor’s impact.
Stress is dus geen
specifieke
gebeurtenis, maar
een veranderend
proces waar de
natuur en de
intensiteit van onze
response afhankelijk
is van niet alleen de
stressoren, maar ook
hoe we over ze denken en hoeveel vertrouwen we hebben in onze copingsvaardigheden.
De meeste stressoren hebben een fysieke en een psychologische component
Psychologische stressoren
o Elke gebeurtenis die ervoor zorgt dat mensen veranderen kan een psychologische stressor zijn.
De meest nadelige psychologische stressor zijn gebeurtenissen en situaties die als niet prettig en bedreigend
ervaren worden dit zijn catastrofes, chronische problemen en dagelijkse problemen.
Catastrofes: zijn ineens en onverwacht, potentieel levensbedreigende ervaringen of traumas (verkrachting, in het
leger of natuurrampen).
Levensveranderingen en inspanningen: scheiding, ziekte in de familie, moeilijkheden op werk en
andere omstandigheden die ervoor zorgen dan mensen moeten veranderen.
Chronische problemen: gaan door over een lange periode van tijd leven in een buurt met veel criminaliteit,
hebben van een serieuze ziekte, slachtoffer zijn van discriminatie en academische druk.
Dagelijkse problemen: irritaties end rukken die op zichzelf niet geen significante stressoren hoeven te zijn, maar
die cumulatieve effecten hebben die wel cumulatief kunnen zijn.
Metende stressoren
o Het meten van de impact van een bepaalde stressor werd gedaan door aan mensen te vragen de hoeveelheid
veranderingen en de behoefte voor aanpassingen die geassocieerd werden met gebeurtenissen (scheiden, trouwen,
pensioen, ontslagen worden enz.).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suusjevan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.42. You're not tied to anything after your purchase.