Cyclus 2.18 SGO – onderdeel A: Adaptieve en pathologische veranderingen van het kaakgewricht en omgevende structuren
MKA chirurgie hoofdstuk 8
Bij een normale kaakgewrichtfunctie bewegen de
gewrichtsoppervlakken ongestoord en pijnloos langs elkaar binnen het
functionele bewegingsbereik.
o Stoornissen kunne herkend worden door pijn, instabiliteit,
beperking van het bewegingsbereik en over- of onderbelasting
van het gewrichtskraakbeen, bot, ligamenten en spieren.
Functionele anatomie van het mandibulaire bewegingsapparaat.
o Synoviaal gewricht.
Kenmerken: articulerende oppervlakken zijn met
kraakbeen bedekt en de binnenzijde van het
gewrichtskapsel is bekleed met een membraan die
gewrichtsvloeistof (synoviale vloeistof) produceert.
Het is een complex gewricht door de aanwezigheid
van interarticulaire kraakbeenstructuren.
o De discus articularis verdeeld de intracapsulaire ruimte van
het gewricht in 2 gescheiden gewrichtscompartimenten.
Het onderste compartiment: de
gewrichtsoppervlakken van de kaakkop en de discus
ten opzichte van elkaar.
Vindt vooral rotatie plaats.
Bovenste compartiment: de gewrichtsoppervlakken
van de discus en het tuberculum articulaire.
Vindt vooral translatie plaats.
o De andere bewegingen van de linker en rechter kaakkop
leiden tot beweging van de mandibula ten gevolge van de
activiteit van de kauwspieren.
o De angulus mandibulae ligt in de spierlus die wordt gevormd
door de m. masseter en de m. pterygoideus medialis.
De m. temporalis verloopt van de processus
coronoïdeus en het ventrale deel van de ramus
mandibulae naar de temporale regio van de schedel.
De m. pterygoideus lateralis is de spier die bij alle
bewegingen van de mandibula meedoet en als
geleidespier voor het kaakgewricht geldt.
beide buiken zijn vooral aangehecht ter
plaatse van de fovea pterygoïdea van de
processus condylaris mandibulae
(kaakkop).
Maar de vezels van de bovenste buik heeft
ook een nauwe relatie met het
gewrichtskapsel en de discus articularis
(vooral aan de mediale zijde).
o De elevatoren (m. masseter, temporalis, pterygoideus
medialis) zorgen voor de sluitingsbeweging van de onderkaak.
Hierbij is ook de bovenste buik van de m. terygoideus lateralis actief.
o Depressoren (onderste buik van de m. pterygoideus lateralis en de suprahyoïdale musculator) zorgen door een bilaterale
activiteit voor een openingsbeweging van de onderkaak.
Bij protrusie is de onderste buik van de pterygoideus lateralis aan beide zijden actief.
Laterale bewegingen is de onderste buik van de contralaterale pterygoideus lateralis actief.
o Tijdens de bewegingen van de onderkaak worden deze gestabiliseerd door een complex systeem van capsulaire ligamenten
en spieren.
Het gewrichtskapsel speelt een belangrijke rol bij de proprioceptieve regulering van de gewrichtsbewegingen.
Het temporomandibualire ligament (verstevinging van het laterale kapsel) en de bevestiging van de discus
articularis aan de kaakkop (mediaal en lateraal verstevigd tot discusligamenten) zijn structureel betrokken bij het
sturen en begrenzen van bewegingen.
o Het retrodiscale weefsel is elastisch en zeer vaatrijk.
Tijdens het naar voren gaan van de kaakkop wordt het gevuld met bloed en weer geleegd bij het teruggaan in de
fossae.
Hierdoor is er een pompmechanisme die voedingstoffen aan- en afvoert in de synoviale vloeistof.
Deze synoviale vloeistof voorziet de kraakbeenoppervlakken van de benodigde voedingsstoffen, beschermt deze
kraakbeenoppervlakken en heeft een smerende functie.
Belasting en adaptie
o Kaakgewricht bestaat uit meerdere gedifferentieerde bindweefsels.
De extracellulaire matrices van de ze bindweefsels hebben
een voor het betreffende weefsel unieke samenstelling en
organisatie.
, Deze matrices worden gesynthetiseerd en afgeborken door weefselspecifieke cellen: fibrocyten,
synoviocyten, chrondocyten en osteocyten.
De functie van deze bindweefsels worden gehandhaafd door een feedbackmechanisme. Bij deze
feedback spelen er systemische en lokale factoren een rol, maar het belangrijks deel van de
onderliggende mechanismen is nog niet opgehelderd.
Verder is er een enzymatisch gereguleerde interne remodellingssysteem van het gewrichtskraakbeen.
o Voor het in stand houden van een gezond en goed functionerende kaakgewricht is adaptie een belangrijk mechanisme.
Alle bindweefsels kunnen zich, binnen hun weefselspecifieke grenzen, aanpassen aan wisselde functionele
omstandigheden: adaptieve capaciteit.
Er is sprake van een dynamisch evenwicht tussen de belasting en de belastbaarheid en adaptieve
capaciteit.
Bij fysiologische belasting van het gewrichtskraakbeen is er een evenwicht tussen katabole en anabole
activiteit in de kraakbeenmatrix.
o Bij belasting die de fysiologische grenzen overschrijdt, treden beschermende en
compensatoire mechanismen inwerking om:
De schade te beperken of herstellen.
Een nieuw evenwicht in te stellen.
o Bij functionele bewegingen van de onderkaak wordt de belasting geabsorbeerd door onwillekeurige spiercontracties in
reactie op proprioceptieve informatie vanuit de spieren en ligamenten, door de gewrichtsoppervlakken (kraakbeen en
onderliggend bot), terwijl de schuifbelasting binnen het gewricht geminimaliseerd wordt door een effectief
gewrichtssmeringsmechanismen.
als dit mechanisme niet werkt, dan kunnen er weefsels over- of onderbelast raken en wordt de adaptieve
capaciteit van het weefsel aangesproken.
o Verstoring van het evenwicht tussen belasting en adaptieve capaciteit geeft aanleiding tot het in werking treden van
beschermende en compensatoire mechanismen, die er gericht op zijn het weefsel een structuur te geven die bestand is
tegen de veranderende functionele belasting.
o Atrofie is een afname van de grootte en activiteit van weefselcellen en resulteert in een afname van het weefselvolume.
Atrofie kan optreden door een verminderde functie of een reductie in doorbloeding en voedselvoorziening.
In bindweefsels is er een verandering in kwaliteit van de extracellulaire matrix.
o Hypertrofie betreft een toename in celgrootte en gaat meestal samen met een toename van het eiwitsynthese
hyperplastisch genoemd als er een toename in cellen is.
Hypertrofie resulteert in een toename van het weefselvolume.
Het is vaak een compensatoire reactie op een beschadiging of een
veranderde belasting.
Pathologische processen
o In het kaakgewricht kunnen zich alle processen voorkomen die ook in andere
synoviale gewrichten voor kunnen komen.
o Belangrijkste functies van het kaakgewricht:
Het efficiënt positioneren en bewegen van de mandibula tijdens
kaakfuncties.
Het bijdragen aan de groei van de onderkaak. Het gewrichtskraakbeen
functioneert als groeicentrum van de onderkaak.
o Pathologische verandering, zoals degeneratie, ontsteking en nieuwvorming, kunnen
aanleiding geven tot verstoring van de ze functies.
Kaakgewricht stoornissen kunnen worden ingedeeld in:
Degeneratieve en inflammatoire aandoeningen:
o De pathologische processen tasten vooral de
bindweefsels aan en manifesteren zich door pijn en
stoornissen van mandibulaire bewegingen, die kunnen
leiden tot functiebeperkingen.
Groeistoornissen:
o De nieuwvorming en verstoringen in
groeimechanismen geven in de regel niet direct
aanleiding tot pijn, maar manifesteren zich vooral als
asymmetrie en hypoplasie of hyperplasie van de
onderkaak.
o Een hypoplasie van de onderkaak is het resultaat van een beperkt groeivermogen, waarbij
kennelijk het intrinsieke vermogen van het kaakkoppen om te groeien beperkt is gebleven.
o Functiebeperkingen kunnen het gevolg zijn.
o Degeneratie
Er is een nauwe relatie tussen de adaptieve capaciteit van de gewrichtsweefsels, de mate van gewrichtsbelasting
en het optreden van degeneratieve veranderingen van het gewrichtskraakbeen.
Bij gezond kraakbeen is er een evenwicht tussen de synthese van de matrixbestanddelen en de afbraak.
Als de gewrichtsbelasting niet meer goed worden opgevangen dan kan dit leiden tot directe of
indirecte beschadiging van het gewrichtskraakbeen en het subchondrale bot.
o Ook worden belangrijke bestanddelen van de synoviale vloeistof afgebroken, waardoor de
bescherming en voeding van het kraakbeen afneemt en de afbraak van de
kraakbeenstructuur wordt versterkt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suusjevan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.87. You're not tied to anything after your purchase.
