Summary
Samenvatting Sociale Ethiek SRW
- Course
- Institution
Samenvatting van al de lessen van sociale ethiek en 'De Dashboardsamenleving'
[Show more]
Seller
Follow
ann-sofievanparijs
Reviews received
Content preview
ETHIEK1. WAT IS ETHIEK?
ethiek vs. moraal
• een tak van de filosofie die zich buigt over de vraag is een handeling juist of onjuist,
en dit wordt bepaald door referentiekaders (objectief)
bv) wetenschappelijk uitzoeken wat de effecten zijn van kinderen slagen
• het idee dat we ons handelen laten bepalen door normen en waarden die zijn
ingegeven door geschiedenis, cultuur, opvoeding, sociale context, politieke voorkeur
etc. (subjectief)
bv) in vele landen slaagt men kinderen, omdat men dit al jaren goedkeurt
1.1 DRIE NORMATIEVE ETHISCHE STROMINGEN / REFERENTIEKADERS / ETHISCHE
THEORIEËN
drie weegschalen waar je iets op kan wegen om te kijken of het juist is
• deontologisch ethiek / plichtsethiek / rechtsethiek
je doet zaken omdat het in de wet is beschreven als een plicht of verbod
bv) lijfstraf doe je niet, want dat mag niet meer
• gevolgen ethiek / gevolg ethische benadering / ulitarisme
je kijkt naar de gevolgen van de handeling, op basis van dit positief of negatief gevolg
(zijn er meer plussen, dan minnen)
bv) pedagogische tikt blijkt een negatief effect te hebben op het kind
• deugdenethiek / deugdethisch bendaring / zorgethiek / groeiethiek
een deugdzaam persoon is iemand die controle heeft over de emoties en handelen,
je gaat extremen proberen vermijden en gaat uit van een relatie met zorg en
vertrouwen
bv) het is niet in proportie om het kind te slagen
• zorgethiek
• presentietheorie
1.1.1 NADELEN ETHISCHE THEORIEEN
DEONTOLOGISCHE EHTIEK / PLICHTSETHIEK
• Argentum ad legis
= de redenering waarbij ethische en juridische argumenten door elkaar worden gehaald.
Het gaat om het idee dat niet alles wat juridisch is, ook ethisch is, en omgekeerd.
Discretionaire ruimte
De mate waarin een ambtenaar, rechter of controleur zelf een interpretatie of beslissing
kan nemen binnen de grenzen van de wet. Dit biedt een speelruimte om in een bepaalde
context geen onrecht te doen, omdat men de wet naar de letter wil nemen.
bv) De Jodenster zorgde ervoor dat de mensen met deze ster uitgesloten mogen worden,
dit stond in de wet maar is eigenlijk niet ethisch.
bv) In een wet staat dat de maximumsnelheid 50 km/u is op een bepaalde weg. Een
politieagent ziet een automobilist die 60 km/u rijdt, maar heeft informatie dat er een
medische noodsituatie in de auto is. Hij kan ervoor kiezen om de automobilist geen boete
te geven omdat hij de wet niet letterlijk toepast, maar de geest van de wet respecteert
1
, door het belang van de medische situatie in overweging te nemen. Dit is discretionaire
ruimte.
bv) Discretionaire ruimte is een ruimte waarbij een ambtenaar, of contoleur, zelf mag een
interpretatie of beslissing nemen, waarbij de wet wat ruimer wordt genomen - speelruimte
om in een bepaalde context geen onrecht te doen, omdat men de wet naar de letter wil
nemen. Er bestaat ook zoiets als een wet naar de geest toepassen.
bv) Als we zouden zeggen ‘iedereen gelijk voor de wet’, dus iedereen moet zijn huiswerk
maken tegen morgen en anders krijg je een 0. Als er dan een kind voor je staat waarvan
de ouder is gestorven, zou je dit kind ook een 0 moeten geven. Het wordt onethisch als je
het te strikt bekijkt.
bv) In Thailand mag je een mep geven met een houten plank, naargelang van de feiten
die het kind pleegt in de school zoals ‘boek vergeten’. Dus je weigert dit te doen, je past
de wetgeving niet toe.
• Plichtsethiek: “u mag niet liegen”
Kant zegt dat je dan in geen enkele omstandigheid mag liegen, maar als er bijvoorbeeld
Joden in je kelder zitten en je weet dat ze worden neergeschoten als ze buiten komen,
dan zeg je dit niet en lieg je.
bv) Je neemt je grootmoeder in huis die niet kan lopen. Je wil dat ze toch leert lopen,
door je auto verder te zetten. Dit doe je als leugen, maar om best wil, want uiteindelijk
kan je grootmoeder lopen.
• Te weinig oog voor gevolgen
Zelfs al zijn de gevolgen heel slecht, toch iets doen
• Goed voor snelle beslissingenkenhuizen: Stel er gebeurt een gasontploffing en
evacueren. Dan kiest men de mensen die het meest levenskans hebben eerst
• Computationele benadering mogelijk
Tegenwoordig kan je dit allemaal met de computer nakijken
2
, GEVOLGENETHIEK
• utilitarisme
we doen het op deze manier, omdat het dan de meeste positieve effecten heeft voor de
meerderheid
• het gevolg is maar een onderdeel van de morele afweging / trolleyprobleem
= de beslissing op basis van scenario’s over leven en dood, of situaties waarbij de
resultaten moeten worden afgewogen tussen uitersten
- wisselscenario
bedien je de wissel?
bv. de meeste mensen kiezen voor 1 ipv 5 slachtoffer
- brug scenario
duw iemand van de brug, en dan zal 1 iemand sterven ipv 5.
dus… het resultaat is hetzelfde, maar we kijken dus toch naar meer
bv) act vs. omissie
Stel je hebt twee tennisspelers die een match hebben, ze lunchen samen een salade
met mayo maar deze is vervallen. Je krijgt hierdoor twee situaties:
- act
Dit is een bewuste handeling of actie die iemand onderneemt. In dit geval zou
de actie zijn om snel de pot met mayo te vervangen nadat je hebt gemerkt dat
deze vervallen is.
- omissie
Dit is een bewuste weigering om te handelen of een actie te ondernemen. In
dit geval zou de omissie zijn om niets te zeggen of te doen, hoewel je weet dat
de mayo vervallen is.
Wanneer we deze twee situaties in het licht van ethische overwegingen plaatsen, is
het vaak zo dat mensen een actie, zelfs een kleine actie, beter vinden dan helemaal
niets doen (omissie).
• misleiding
soms wordt technologie gebruikt, om (politieke) tegenstanders in diskrediet te brengen:
bv. deep naked (het zal niet lang duren vooraleer dit naar school en jeugd doorzet, wat
mensen hun leven op zijn kop kan zetten)
• gevolgen zijn niet altijd zichtbaar en wat als + en – aan elkaar gelijk zijn?
= pareto-optimaal probleem
• gevolgen in termen van goed, geluk, pijn of genot zijn interpersoonlijk discutabel
en soms ambivalent
bv. seksuele ethiek, (BDSM), topsport (pijn bij marathonlopen etc.)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ann-sofievanparijs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80461 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now