Bespreek de verschillende bestanddelen van een epitheelcel. Beschrijf de specifieke karakteristieken van
respectievelijk de apicale en basolaterale celdomeinen.
Celpolariteit: apicaal
1) Microvilli
- Heel korte structuurtjes
- Vingerachtige uitsteeksels van het celmembraan
- Elke microvilli bestaat uit een bundel van actinefilamenten = verankerd in de cel en worden
bedekt door het celmembraan
Zitten mooi in bundels door actine-bindende eiwitten = erg stevig geheel
Gaat de vorm van de microvilli ondersteunen
Zit vast aan stukje van cytoskelet = terminale web hierdoor kunnen de microvilli niet
zomaar wegzinken
- Gaan oppervlaktegebied vergroten + dienen om absorptie van voedingsstoffen te verhogen
2) Stereocilia
- Langere, stijvere structuren dan microvilli
- Samengesteld uit bundels van actinefilamenten die zijn ingebed in cytoplasma van cel
Geven stereocilia stevigheid en stabiliteit
Maar minder goed ontwikkeld dan bij microvilli
- Worden voornamelijk aangetroffen in binnenoor
Spelen cruciale rol bij detecteren van geluidsgolven
- Beweeglijker dan microvilli
3) Cilia
- Uitstekende structuren aan apicale deel cel
- Trilharen = helpen bij het verplaatsen van vloeistoffen over het oppervlak van epitheelcel
- Spelen ook belangrijke rol als sensorisch orgaan
Helpen bij detecteren van externe stimuli + spelen een rol bij omzetten van de stimuli in
neurale signalen die naar hersenen worden gestuurd
- Kunnen ook dienen als soort antennes voor celcommunicatie
Kunnen signalen ontvangen en ze doorgeven aan celkern
- Opgebouwd uit microtubuli = cilindervormige eiwitstructuren die bestaan uit tubuline
Microtubuli ontwikkelen vanuit basaal lichaampje, wat verankers is in terminaal web
- Axonema = 9 doubletten + 1 paar centrale microtubuli
Doubletten worden verbonden door nexine
Er liggen 9 paren microtubuli in een cirkel rodom 2 centrale microtubuli
- Dyneïne = eiwit dat ervoor zorgt voor koppeling en ontkoppeling met naastliggende
microtubuli zorgt dat elk doublet “wandelt” over het naastliggende doublet
4) Flagellen
- Lange, dunne, zweepactige structuren
Enkel terug te vinden bij spermatozoa
- Centraal heeft deze een axonema van microtubuli
- Energiebehoefte gebeurt door middel van mitochondria
- Beweging wordt aangedreven door motorproteïnen = dyneïne
- Voornamelijk betrokken bij de celbeweging
Spelen bij spermatozoa een cruciale rol bij het bewegen naar de eicel
, Celpolariteit: lateraal = intercellulaire verbindingen
Je maakt een combinatie van de vorm en functie van intercellulaire verbindingen
Indeling naargelang vorm
- Macula = Rond/puntvormige verbinding
- Zonula = Bandvormige structuur
- Fascia = Onregelmatige verbinding
Indeling naargelang functie
- Occludensverbindingen = afsluiten van intercellulaire ruimten er kunnen op deze manier
geen stoffen van de ene kant naar de andere kant van de cel
- Adhaerensverbindingen = zorgt voor aanhechting van cellen zo blijven ze bij elkaar
- Nexusverbindingen = zorgt voor communicatie tussen de cellen
Intercellulaire verbindingen
1) Occludensverbindingen
- Zonula occludens of tight junction
- Liggen in een band rond het apicale deel van de cel
- Naastliggende celmembranen (buitenbladen van celmembraan) van aanliggende cellen
worden aan elkaar gehecht zodat = geen stoffen van de ene naar de andere kant
Er is dus geen paracellulair transport mogelijk
Wordt gedaan door de eiwitten claudine en occludine
2) Adhaerensverbindingen
1. Zonula adhaerens
- Bandvormige zone rond apicale deel van de cel
- Bestaat uit eiwitcomplexen die zich aan binnenkant van celmembraan van aangrenzende
cellen bevinden
Eiwitcomplexen = cadherines, catenines en actinefilamenten
Cadherines = transmembraaneiwitten hechten zich vast aan cadherines op
aangrenzende cellen
Cateninen, vinculine en alfa-actinen = adaptereiwitten verbinden de cadherines met
de actinefilamenten
- Versterkt de cel-cel verbindingne tussen aanliggende epitheelcellen
2. Macula adhaerens
- Ook desmosomen genoemd
Zijn verbonden met intermediaire filamenten = keratinefilamenten
- 2 stukken cellen worden aan elkaar gehecht, maar er kan nog wel vloeistof etc door
- Binnen elke cel = eiwitplaque
Die 2 eiwitplaques zijn met elkaar verbonden door eiwitten
Die eiwitte = CAM eiwitten (cel adhesie moleculen) desmogleïnen
- Hechtingseiwitten tussen ceherines en intermediaire filamenten vormen elektronendichte
intracellulaire plaque
Celpolariteit: basaal
- Aan kant van basaalmembraan = grenslaag tussen epitheel en onderliggende BW (lamina propria)
Aangemaakt door epitheelcellen en bindweefselcellen
- Lagen van basaalmembraan
1) Lamina basalis = geproduceerd door epitheel
- Hemi-desmosoom = cel-matrixverbinding die helpt vij verankeren van epitheelcellen aan
onderliggende extracellulaire matrix = lamina basalis
2) Lamina reticularis = gevormd door BW strictu sensu
- Hier zitten fibrillin in die verbonden zijn met de collageenvezels van BW ss
Fibrillen vormen allemaal samen de lamina reticularis
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller stienwouters. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.