Summary
Samenvatting syllabus Europa en de wereld 3
- Course
- Institution
Alle leerstof uit de te kennen hoofdstukken in een handige samenvatting van ongeveer 40 pagina's. Alle belangrijke informatie staat er in.
[Show more]
Seller
Follow
lieff
Content preview
ACADEMIEJAAR 2023-2024EUROPA EN DE WERELD 3
SAMENVATTING SYLLABUS
,Deel 1: Inleiding
1. 1989: het einde of de versnelling van de
geschiedenis
- 9 november 1989 – Opening Berlijnse muur en daarna val
- Willy Brandt – burgemeester West-Berlijn en Bondskanselier
West-Duitsland
o 24 u na val gaat naar Berlijn om historische woorden
uit te spreken: “We zien nu wat bij elkaar hoort, weer
naar elkaar toe zal groeien” – zie Duitsland
Had al enorm veel geprobeerd tweedeling EU op te
heffen
Vb Ostpolitik – kleine manoeuvres
Knieval in Warschau
Uiteindelijk valt muur op einde van zijn leven
zonder bloedvergiet
o Zelfde plaats als 10 j eerder Kennedy ‘ich bin ein
berliner’ zei – voor muur die tweedeling EU symboliseert
a. Samengroei en optimisme
- Nieuw tijdperk – Duitsland en heel europa groeit samen
o Jaren 90 – optimisme (O-EU, DE, Westen)
Einde dictators ,… Rode leger, …
Verkiezingen ipv partijdictatuur
Vanaf 1993 – Kopenhagen: O-EU landen kunnen lid
van EU worden
McDonalds komt op Rode Plein in Rusl
- “zijden” Revolutie 1989 –> zo glad verlopen
- Einde geschiedenis – conflict ts O en W is weg Westen heeft
gewonnen met waarden als liberalisme, democratie,
kapitalisme,…
o Het MOEST zo zijn niet via uitghoudingsvermogen of
econ/mil slagkracht
G Bush – ‘koude oorlog is niet beëindigd, hij is
gewonnen”
O en W zullen niet samengroeien (Brandt), maar O
zal worden zoals Westen
Vb: experts Bonn al 1990 – steken Elbe over
om ‘Konversion’ van voormalig Duitse
Democratische Republiek eenwordingEU
krijgt westers karakter
- ‘het einde van de geschiedenis’ Francis Fukuyama 1992
o Jaren 90 – lijkt te kloppen O-EU landen baseren
democratieën op Westers model (grondwetten n vb van
(w)Duitse Grundgesets)
Die landen treden effectief toe tot EU en NAVO
Experts wereldbank -- > willen O-EU ‘apparatsjiks’
bekeren tot neoliberaal kapitalisme
(privatiseringen,…)
b. Drie versnellende processen
- Veiligheidspolitiek
1
, o Op- en uitgebouwd ’80s versnelling ‘90s
o ‘Bouwwerk’ westerse veiligheidspolitiek op proef
gesteld reactie: verdere Europese integratie en
uitbreiding, herbevestiging NAVO
Vb Jacques Delors (pres-voorz Eu commissie) –
single european act Maastricht -- muntunie en
politieke unie
o Ondertussen wel ervaring met toetreding voormalig
dictaturen: Spanje, Portugal en Griekenland --- kwa goed
van pas na 1989
o Soft power
- Neoliberalisme
o Groeiend vertrouwen in macht en moraal van ‘de markt’
o Leiders politieke families afstand nemen van
staatsinterventie en verzorgingsstaat
o Idee – westen won KO door Moskou ‘kapot te investeren’
(Reagan)
Want westen kan zich dat permitteren
o Va 1989 -- neoliberaal
- Vertegenwoordigende democratie
o W-EU -- > vertegenwoordigende democratie
jaren 80 net hersteld van ‘1968’ – jaar van
uitdaging vvan sociale bewegingen
(studentenbewegingen, vrouwen, milieu,…)
wilden laten zien dat democratie gaat over
participeren (ook buiten parlement bestaan)
o realiteit – geen burgerparticipatie, maar autoriteit
beroepspolitici
technocratie=democratie
o dus niet overwinning democratie in 1989 , maar juist
specifieke vorm van vertegenwoordigende democratie
c. Geen ‘einde van de geschiedenis’
- Westers model na 1989 – product van zijn tijd
o Kansen gemist om het economische, democratische en
geopolitieke bestel van post-KO tijd fundamenteel te
overdenken en opnieuw te ontwerpen – dat was wel
gebeurd 1945
o Politieke leiders waren vol zelfvertrouwen over ‘einde v
gescheidenis”
- Grenzen model in zicht
o Geen multilateralisme , postmoderne wereldorde zonder
conflict
‘ring van vriendschap’ v Oekraïne tot Tunesië –
wordt vuurlinie
Binnen EU – toekomst Unie zelf ter discussie
o Kansen laten liggen eigen veiligheids- en defensiebeleid
om relatie met Rusl duuzaam te herijken
- Laatste 20j –> geloof in veerkracht en vitaliteit in westes
model verminderd
2
, o Neoliberale ter discussie en zelfs binnen liberale partijen
in EU meer voorstanders van interventionistische
overheid
o Wat heeft privatisering en deregulering opgeleverd --
sociale kosten?
- Deugden onder druk v sterk ‘representatieve’ karakter
democratie in Europese landen – individuele rechten ipv
volonté générale
o Vb Lega Nord , Front National, FPÖ, … aankondiging
populitistische storm
- DUS… nu duidelijk dat optimism over ‘einde van de
geschiedenis’ misplaatst was
o –jubelstemming zelfs verantwoordelijk voor
huidige problemen nu in EU einde KO raakte
zowel O en W diep
Deel 2: het einde van de koude oorlog (1980-1990)
2. Het communisme wankelt
Overzicht van enkele gebeurtenissen in deze periode waarvan
slechts enkele worden behandeld in de syllabus (titels in vet):
- De neergang van de Sovjet-Unie (de strijd om de macht,
Perestrojka en Glasnost)
- Dooi in de Koude Oorlog (Reykjavik, Iran contra-affaire en
Cambodja)
- Exit satellietstaten
- Duitse eenwording
- Terugtrekking Sovjettroepen uit Afghanistan
- De ondergang van de Sovjet-Unie (desintegratie, gezagscrisis,
augustuscoup 1991, ontmanteling van de Sovjet-Unie en de
Russische Federatie als nieuwkomer)
- De Derde Wereld en het Midden-Oosten (nation building,
politieke instabiliteit, economische onderontwikkeling, slagveld
van de Koude Oorlog, het Midden-Oosten (burgeroorlog in
Libanon, intifada, Eerste Golfoorlog tussen Iran en Irak), Afrika
na de Koude Oorlog (val van de dino’s, democratie, genocide
bij de Grote Meren en Zuid-Afrika)
a. De koude oorlog en de ‘acteurs’
- Begin jaren 80 Materiële vormen macht VS en SU
(+bondgenoten) veminderen
o kernwapens, raketten, strijdskracht, inlichtingsdiensten,
propaganda,--- minder belangrijk
- macht bij leiders – vb paus Johannes Paulus II
-- > immateriele waarden (moed, verbeeldingg, geloof)
gebruiken om verschillen te tonen ts wat men gelooft en
systemen die opgelegd werden
o groot verschil in communistische wereld -- enkel
overbruggen door communisme te ontmantelen
- hiervoor acteurs nodig dramatisering om ‘oogkleppen’ te
verwijderen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lieff. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now