Summary
samenvatting - comparatieve psychologie
- Course
- Institution
samenvatting van vervangende tekst van hoofdstuk 9
[Show more]
Seller
Follow
netteaerts
Content preview
KU Leuven PsychologieHOOFDSTUK 9: COMPARATIEVE
PSYCHOLOGIE
Onwaarschijnlijk dat mens enige levende wezen is dat over geest beschikt onmogelijk gedrag van
dieren te verklaren zonder achterliggende mentale toestanden
Darwins theorie: dieren nauw verwant met mensen en dus ook vergelijkbare mentale toestanden
Weinig waarschijnlijk dat geest van dieren in alle opzichten identiek is aan de menselijke geest
- Elk dier vormt zich in eigen, specifieke omgeving
- Verschillende omgevingen leiden tot verschillende mentale toestanden
(geest = gereedschapskist, elk onderdeel heeft bepaalde functie, evolutiepsychologie)
- Gedeelde omgeving gelijkaardige mentale toestanden en vermogens
9.1: WAT DENKEN DIE DIEREN WEL?
Verschillende diersoorten hebben zich ontwikkeld in erg verschillende omgevingen sommige geesten
nauw verwant met mensengeest anderen ver verwijderd
Stapje verder: zijn mensen en dieren de enige levende wezens die over een geest beschikken?
sommigen zeggen dat ook planten en bouwstenen van natuur, zoals cellen en levenloze natuur een
geest of mentale toestanden bezit
verschillende types geesten
- zoöpsychisme = mentale toestanden doen zich enkel voor bij mensen en dieren
- biopsychisme = ook planten, organen en cellen hebben mentale toestanden
- panpsychisme = alles kan een mentale toestand hebben
hebben planten mentale toestanden / kunnen ze pijn ervaren
- minimale voorwaarde pijn: aanwezigheid van brein en centraal zenuwstelsel
- no brain, no pain
- NIET van toepassing, WEL elektrische en chemische signaalsystemen (~ zenuwstelsel)
- Ze hebben neurotransmitters die belangrijke rol spelen in brein van dieren
Plantenneurobiologie = studie van mentale toestand bij planten
Tegenstanders:
- Gebaseerd op teleologie, automorfisme, gefilosofeer en wilde speculaties
- Bezondigen zich aan antropomorfisme wanneer ze menselijke kenmerken projecteren op niet-
menselijke wezens die niet eens de vereiste hebben om die kenmerken te realiseren
- Zeggen dat planten geen kunnen ervaren door hun geworteld-zijn
o Pijn voelen gaat alleen bij wezens die zich vrij kunnen beweren, verhoogde mobiliteit
gaat gepaard met verhoogde kans op ontmoeting gevaar (pijn vermijdt gevaar)
o Enorme evolutionaire beperking die ervoor zorgt dat planten elektrische en chemische
machinerie bezitten die erg lijkt op de zintuigen van dieren
Daniel Chamovitz: ‘zintuigen’ van planten mooi in kaart gebracht What a Plant Knows (2012)
- Ruiken: reageren op chemische signalen die andere planten of dieren uitzenden
- Zien: reageren op verschillen tussen licht en donker
- Voelen: reageren op obstakels die ze ontmoeten en andere levende wezens die hen aanraken
- Horen: reageren op geluid van rups die bladeren eet plant maakt toxines tegen rups aan
- (intelligentie: info kunnen verwerken, anticiperen op gebeurtenissen en leren communiceren)
Mens: zintuigelijke vermogens = mentale vermogens omdat ze gekoppeld zijn aan hersenen
Planten ≠ hersentoestanden dus ook geen mentale toestanden ; de zintuigelijke vermogens van
planten lijken op die van mensen, maar verschillen te sterk om het als zintuigen te beschouwen
Plantenpijn is een brug te ver, zelfs voor plantenneurobiologen
Filosofie voor psychologen 5
, KU Leuven Psychologie
Menselijke geest bestaat uit verschillende types van mentale toestanden menselijke geest staat nauw
bij geest van andere dieren DUS moeten zij ook verschillende mentale toestanden hebben
1) Propositionele attitudes
- Kenmerken zich door intentionaliteit = gerichtheid
- Wanneer je iets herinnert, herinner je altijd iets ; wanneer je naar iets verlangt, verlang je altijd
naar iets
- Meer centraal dan perifeer
- Wat we verstaan onder ‘denken’
- Vb: overtuigingen
2) Ervaringen
- Lichamelijke gewaarwordingen of sensaties (pijn, genot)
- Geen typische intentionaliteit
- Dichter bij het lichaam
- Meer perifeer dan centraal
3) Mentale handelingen
- Enerzijds: handelingen die zich niet tonen in uiterlijke lichamelijke bewegingen
- Anderzijds: (mentale) handelingen onderscheiden van gedragingen
o Handelingen = gedragingen die ‘gevoed’ worden door mentale toestanden
- Mentale toestanden spelen belangrijke rol in het reguleren van ons gedrag
Philosophy of mind: discussie over wat er precies gemeenschappelijk is aan alle toestanden die we als
mentale toestanden beschouwen = discussie over marks of the mental
Sommige beschouwen de subjectiviteit of onbetwijfelbaarheid van mentale toestand als
wezenskenmerk; anderen geven de voorkeur aan intentionaliteit. Nog anderen menen dat bewustzijn
het wezenskenmerk is van het mentale.
Bewustzijn = legendarische bron van filosofische discussie (4 manieren voor opheldering begrip)
1) Verschil tussen creature consciousness (bewustzijn van wezen) en state consciousness (bewustzijn
van mentale toestand)
2) Bewust zijn op intransitieve manier (leven en reageren op allerlei stimuli) en transitieve manier
(bewust zijn van bepaalde toestanden)
3) Onderscheid tussen access consciousness en phenomenal consciousness = twee vormen van
bewustzijn die we toeschrijven aan mentale toestanden.
- Een mentale toestand is toegangsbewust in de mate dat hij toegankelijk is voor zijn drager,
bijvoorbeeld in het construeren van redeneringen.
- Een mentale toestand is fenomenaal bewust in de mate dat je er de vraag over kan stellen hoe
het is om in die mentale toestand te verkeren
4) Onderscheid tussen state consciousness (bewustzijn van mentale toestand) en zelfbewustzijn
(bewustzijn van het feit dat je je bewust bent van een bepaalde toestand)
Als we over bewustzijn van dieren spreken, over welk aspect of type van bewustzijn hebben we het dan?
Sommige discussies gaan over zelfbewustzijn bij dieren, maar de meeste discussies gaan over de vraag
of dieren fenomenaal bewustzijn hebben.
- Representationalisten: bewuste toestanden zijn representatietoestanden
o Eerste-ordegedachten
o Hogere-ordegedachten (higher order thought / HOT)
- Niet-representationalisten: bewustzijn is een verzameling van neurofysiologische toestanden
en processen. Als we die toestanden ook terugvinden bij niet-menselijke dieren, ligt het voor de
hand om zulke dieren te beschrijven als wezens met bewustzijn
Filosofie voor psychologen 6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller netteaerts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79271 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now