Summary
Samenvatting FWZW (slides + reader)
- Course
- Institution
Hier kan u een samenvatting op basis van de slides en lessen terugvinden. Deze heb ik dan nog verder aangevuld met de belangrijkste stukken uit de reader.
[Show more]
Seller
Follow
yoranblommers1
Reviews received
Content preview
FORENSISCH WELZIJNSWERK1. KADER, HULP-RECHT DEBAT & HISTORIEK
LES 1: ALGEMEEN KADER:
1. HET CONCEPT
Strafrecht en welzijnswerk zijn niet neutraal: verbonden aan politieke en sociaaleconomische context
− Strafrecht = normerende functie (sanctionering, bescherming)
− Functie welzijnswerk = (1) effectueren van het recht op maatschappelijke dienstverlening
(2) doorgeefluik van dominante waarden, normen, wetten en regels
è Werkt dus zowel aan emancipatie van cliënten als aan handhaven van de sociale orde
Spanningsveld klassiek strafrecht en sociaal verweer: discussie rond straffen
><
Spanningsveld structurele benadering & individualiserende methoden: discussie interventie welzijnswerk
Concept “forensisch welzijnswerk” geïntroduceerd in Panopticon (1980)
• Forensisch: disciplines en activiteiten op alle echelons strafrechtsbedeling (opsporing,
vervolging, straftoemeting en strafuitvoering) = recht
• Welzijnswerk: activiteiten die bijdragen tot het (individueel of collectief) welzijn = hulp- en
dienstverlening (hierna HDV)
ð DUS: welzijnswerk (= essentie) binnen forensische context (= specificiteit)
1.1 CONCEPT – EENVOUDIG
Wat?
• Hulp- en dienstverlening
• aan mensen die als dader, slachtoffer of na(ast)bestaande*
• (on)rechtstreeks worden geconfronteerd met strafrechtelijke interventie
* Justitiabele = ‘iemand die recht zoekt’ (Meestal gebruikt voor daders/verdachten)
Focus FWZW = volwassen daders/verdachten
slachtoffers → Victimologie
minderjarigen → Jeugdcriminologie en Jeugdrecht
Voor wie? Doelgroep
• Specifiek voor (potentiële) daders en/of slachtoffers
• Mensen in contact met justitie
1
,Door wie? Aanbod
• Algemene maatschappelijke hulp- en dienstverlening
• Hulpverlening: drughulpverlening, geestelijke gezondheidszorg, OCMW, …
• Dienstverlening: VDAB, onderwijs, sport, bibliotheken, …
• Categoriaal welzijnswerk: specifiek voor doelgroep daders en/of slachtoffers
• Justitieel Welzijnswerk (JWW), Slachtofferhulp, Slachtofferonthaal,
Psychosociale Dienst (PSD), Justitiehuizen, Herstelbemiddeling, …
1.2 CONCEPT – COMPLEX
~ wat is finaliteit – wie is opdrachtgever? = verschillende doelstellingen
~ organisatie en bevoegdheidsniveaus = verschillende bevoegdheden (elk eigen doelstelling)
à onderscheid autonoom vs. aan justitie verbonden FWZW
̶ Autonoom FWZW
• Forensisch welzijnswerk dat autonoom van justitie werkt
• Is onderdeel van algemeen welzijnswerk
̶ Aan justitie verbonden FWZW
• HDV in nauw verband met strafrechtelijke beslissingen
• Welzijnswerk ‘onder mandaat’ (van justitie)
Beide: HDV aan daders in justitiële context
1.3 OORZAAK COMPLEXITEIT
1) Ontstaansgeschiedenis
̶ Welzijnswerk ontwikkeld zowel vanuit privé-initiatief als initiatief overheid
2) Bevoegdheidskwestie ~ staatshervormingen
̶ 1980–85: opsplitsing bevoegdheden
• Autonoom FWZW: hulp op vraag cliënt (vrijwilligheid) = gemeenschappen
• Aan justitie verbonden FWZW: hulp in nauw verband met strafrechtelijke
beslissingen (vb. begeleiding voorwaardelijke invrijheidstelling) = federaal
̶ 2011: zesde staatshervorming (Vlinderakkoord)
• Onderscheid 1980–85 verandert, want JH en ET (= deel van aan justitie
verbonden WZW) → gemeenschappen (in plaats van federaal)
2
,2. VERHOUDING WELZIJNSWERK – FORENSISCH
Kern = debat verhouding welzijn(swerk) en straf(rechtsbedeling)
̶ Fundamenteel: finaliteit
• Wat zijn onze doelstellingen? Wat willen we bereiken? = welzijn
̶ Praktisch/organisatorisch
• Hoe samenwerken? (~ verschillende opdrachtgever)
• Hoe informatie uitwisselen? (vb. beroepsgeheim)
Het welzijnswerk streeft fundamenteel het welzijn van het individu na, justitie is finaal gericht op de
bescherming van de samenleving
2.1 FUNDAMENTEEL – FINALITEIT
Autonoom FWZW
̶ Uitoefening van het recht op maatschappelijke hulp- en dienstverlening
• Waarom? Iedereen recht op menswaardig leven (cf. OCMW wet 1976), óók daders
̶ Wie is opdrachtgever? De cliënt (vrijwilligheid)
̶ Centraal principe = kwetsbaarheid van personen in contact met justitie
̶ Combinatie van individueel (HDV) én structureel–maatschappelijk perspectief
• Ontwikkelen van sociaal beleid in functie van voorkomen uitsluiting
• Zichtbaar maken van sociale dimensie problemen (sociale ongelijkheid)
̶ Beroepsgeheim als hulpverlener
̶ Illustratie: Justitieel Welzijnswerk (JWW)
Rol zorgprofessional in welzijns- & gezondheidszorg
Finaliteit = kwaliteit van leven (recht op menswaardig bestaan)
ð Ondersteuning bij functioneren en bij participeren aan samenleving
= vanuit perspectief persoon (≠ vanuit justitie)
= vraag- & behoeftegericht werken (noden)
Aan justitie verbonden FWZW
̶ Welzijnswerk onder mandaat
• Opdrachtgever = actor binnen Justitie (echelons SRB)
• Vb: onderzoeksrechter, gevangenisdirecteur, SURB, …
̶ Opdracht = divers: advies, controle (voorwaarden), rapportage, begeleiding, …
̶ Beroepsgeheim, maar niet ten opzichte van de opdrachtgever (~ bvb. advies)
3
, ̶ Illustratie: Psychosociale Dienst (PSD)
• Missie DG EPI: “waarborgen een rechtsconforme, veilige, humane en geïndividualiseerde
uitvoering van vrijheidsbenemende straffen en maatregelen met het oog op een optimale
terugkeer in de maatschappij”
• Werk PSD = opvolging en begeleiding in functie van advies en re-integratie
technieken finaliteit
Illustratie: Justitiehuizen
Verhouding justitie-assistent (JA) en cliënt = werkalliantie
̶ Rol JA: toezicht houden (controle voorwaarden) én ondersteunen (HV)
= dubbele rol – vinden van balans
̶ Doelstellingen gaan voor op de vertrouwensrelatie
• Doelstellingen op voorhand bepaald (door opdrachtgever) = bepalend
• Samenwerking = zoeken van overeenkomst over de doelstellingen
• Verbinding maken tussen JA en cliënt in functie van bereiken doelstellingen
2.2 SPANNINGSVELD WELZIJN – JUSTITIE
Oorzaak spanningsveld?
~ Einde jaren 60: verzet tegen overgereglementeerde voorbeeldmaatschappij (gebrek aan persoonlijke
ontplooiing, overproductie & overconsumptie)
− Strafrecht werd onoverzichtelijk en nauwelijks te handhaven
− Resocialisatiemodel onder vuur door gebrek aan effectiviteit van behandelingsprogramma’s
~ Kritische jaren ‘70: maatschappelijke veranderingen
Þ Kritiek op rol en beleidsruimte van overheid
Þ Kritiek op het strafrecht en welzijnswerk
Kritiek op strafrecht
̶ SR = normerend en conserverend
̶ De strafrechtsbedeling
• Niet neutraal (te grote discretionaire bevoegdheid)
= Schending legaliteitsbeginsel & proportionaliteitsbeginsel
• Politieke, sociale, economische context bepaalt inhoud en doel
(vergelding, afschrikking, herstel, …)
̶ Pleidooi: terugkeer naar klassiek SR
à DUS: forensische context komt onder druk te staan
̶ “What works?” (Martinson, 1974)
̶ Gebrek aan effectiviteit van behandeling tijdens detentie
(en interventies in welzijnswerk algemeen)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yoranblommers1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now