Thema 1: rol van de overheid in de economie: doelstellingen en instrumenten van het economisch
beleid ....................................................................................................................................................... 4
1. De rol van de overheid in de economie ..................................................................................... 4
2. Wat is overheidsbeleid? ............................................................................................................. 5
3. Doelstellingen van economisch beleid ....................................................................................... 8
4. Instrumenten van economisch beleid ...................................................................................... 13
Thema 2: een blik achter de schermen. Hoe zijn de beleidskeuzen te verklaren? ............................... 16
0. inleiding .................................................................................................................................... 16
1. Model van beleidscyclus........................................................................................................... 16
a. Agendavorming .................................................................................................................... 17
b. beleidsvoorbereiding ........................................................................................................... 19
c. Beleidsbepaling .................................................................................................................... 20
2. Theorie van de electorale en ideologische conjunctuurcycli ................................................... 21
3. Theorie van de poli eke ins tu es .......................................................................................... 23
Thema 3: budge air beleid ................................................................................................................... 26
0. Defini e en typologie ............................................................................................................... 26
1. Overheidsuitgaven.................................................................................................................... 27
2. Overheidsinkomsten................................................................................................................. 29
3. Begro ngssaldo ........................................................................................................................ 33
4. Overheidsschuld ....................................................................................................................... 36
Thema 4: monetair beleid ..................................................................................................................... 46
1. Rol van centrale banken in de economie ................................................................................. 46
2. Wat is monetair beleid? ........................................................................................................... 47
3. Wat zijn de doelstellingen van monetair beleid? ..................................................................... 47
4. Wie is de centrale bank? .......................................................................................................... 48
5. Hoe? (instrumentarium) ........................................................................................................... 48
6. Typologie van het monetair beleid ........................................................................................... 51
7. Hoe de strekking van het monetair beleid weten? .................................................................. 52
8. Regel van Taylor: of en met hoeveel de basisrente aanpassen ................................................ 53
9. Transmissiemechanismen ........................................................................................................ 55
10. Geloofwaardigheid van centrale banken ............................................................................. 56
11. Rela e economische omgeving en monetair beleid ............................................................ 57
Thema 5: beleidseffecten: IS-LM model ................................................................................................ 58
1. Macro-economisch evenwicht ................................................................................................. 58
1
, 2. Samenstelling van het model ................................................................................................... 60
a. IS ........................................................................................................................................... 60
b. LM ........................................................................................................................................ 67
3. Werking van het IS-LM model .................................................................................................. 68
Extra ............................................................................................................................................... 74
Thema 6: beleidseffecten: AA-AV model ............................................................................................... 85
1. Macro-economisch evenwicht (korte termijn) ......................................................................... 85
2. Samenstelling van het model ................................................................................................... 86
a. AV-curve ............................................................................................................................... 87
b. AA-curve ............................................................................................................................... 89
3. Werking van het AA-AV model ................................................................................................. 94
Thema 7: infla e .................................................................................................................................... 99
1. Inleidende begrippen ............................................................................................................... 99
a. Begrippenkader .................................................................................................................... 99
b. Infla emaatstaven: hoe infla e meten? ............................................................................ 100
c. Waarom is (hoge) infla e en defla e slecht? .................................................................... 101
d. Oorzaken van infla e ......................................................................................................... 102
e. Rela e tussen infla e, lonen en produc viteit .................................................................. 103
2. Infla ebeleid........................................................................................................................... 105
Thema 8: conjunctuur en economische groei ..................................................................................... 108
1. Conjunctuur ............................................................................................................................ 108
a. Begripsomschrijving ........................................................................................................... 108
b. Conjunctuurfasen ............................................................................................................... 108
2. Typologie van conjunctuurindicatoren ................................................................................... 111
Thema 9: wisselkoersbeleid en betalingsbalansbeleid........................................................................ 115
1. Wisselkoersbeleid ................................................................................................................... 115
2. Betalingsbalansbeleid ............................................................................................................. 120
2
,Economisch beleid
Doelstelling
- Wat? Verkennen van de impact van het overheidsbeleid op de algemene bedrijfsomgeving?
- Wie? Voor leidinggevende posi e of managementposi e in handel, industrie en overheid &
entrepreneurs
Onderneming is ac ef in een economie = OVERDRACHT VAN KENNIS
Bedrijfsbeslissingen hangen af van de economische omgeving. Deze
omgeving wordt deels bepaald door de overheid = OVERDRACHT VAN
VAARDIGHEDEN
3
, Thema 1: rol van de overheid in de economie: doelstellingen en instrumenten
van het economisch beleid
We gaan uit van een gemengde economie.
1. De rol van de overheid in de economie
De analyse van overheidsbeleid impliceert naast klassieke marktpar jen (organisa es en bedrijven)
ook de aanwezigheid van een overheid. In een dergelijke GEMENGDE ECONOMIE met specifieke
taken voor de overheid (zie verder) kan de omvang van de overheidssector worden gemeten via 2
indicatoren.
1. G0 in % van het bbp 2. % van de werkenden die bij de
overheid werken
Bbp = som van (een aantal getallen)
- C (private consump e in dat land)
- I (private investeringen)
- G (of G0)
- E-Z
Dit gaat niet over staatseconomieën (economieën met enkel de overheid als belangrijke spelers, zoals
Noord-Korea en Rusland). Het gaat wel over gemengde economieën (hier is de rol weggelegd voor de
overheid én de marktpar jen).
Er zijn twee manieren om het belang van de overheid in gemengde economieën te meten (kaders).
1. Belgische economie kopen? Dan moet je kijken naar het bbp (waarde van de Belgische
economie).
Het is de som van een aantal getallen (vier motoren van de economische ac viteit).
C: private consump e
I: alles wat bedrijven kopen om te investeren (produc ehallen, produc eapparatuur,
bedrijfswagen, ...)
G: alles wat de overheid uitgee (we nemen aan dat dit een vast bedrag is)
Interna onale handel: export (E) – import (Z)
Als je dit optelt krijg je het bbp.
De overheid is een heel belangrijke speler in de Belgische economie.
2. Je kijkt naar al de mensen die werk hebben. Dan bereken je van die mensen hoeveel
mensen voor de overheid werken. Moet een percentage zijn!
Examenvraag: op welke twee manieren kan de omvang van de overheid in een gemengde
economie gemeten worden?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nelecaers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.59. You're not tied to anything after your purchase.