Summary
Samenvatting Het palet van de psychologie Hoofdstuk 1 t/m 6
- Course
- Institution
- Book
Het palet van de psychologie Hoofdstuk 1 t/m 6 Auteur: Jakop Rigter 4e herziene druk ISBN nummer: 978 90 469 0010 9
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting Het palet van de psychologie - Jakop Rigter
-
Het palet van de psychologie H 1 t/m 6 & 8
-
Het palet van de Psychologie
5 reviews
By: kromkamptessa • 4 year ago
By: jessica_burema • 4 year ago
Quite clear summary, does contain many spelling errors.
By: hmeesters • 4 year ago
By: jantine99 • 5 year ago
By: bjorneverts8 • 5 year ago
Seller
Follow
nynkepost
Reviews received
Content preview
Het palet van psychologieGeschreven door Jakop Rigter.
4e herziene druk
Inhoud
Hoofdstuk 1 Psychologie: een palet vol theorieën.................................................................................2
Hoofdstuk 2 Psychoanalyse....................................................................................................................7
Hoofdstuk 3 Behaviorisme....................................................................................................................14
Hoofdstuk 4 Humanistische psychologie..............................................................................................19
Hoofdstuk 5 Cognitieve psychologe......................................................................................................23
Hoofdstuk 6 Systeemtheorie................................................................................................................28
,Hoofdstuk 1 Psychologie: een palet vol theorieën
1.2 Wat is psychologie?
Onenigheid over de definitie
Bij de meeste wetenschappen is het object goed te formuleren en bestaat er, zowel intern (binnen
een wetenschap) as extern (vanuit andere wetenschappen), overeenstemming over. Bij de
psychologie is er zowel intern als extern geen eenduidigheid over het object.
Er zijn intern verschillende theoretische stromingen.
-stromingen verschillen in keuze van object.
-daarmee samenhangend verschilt vaak ook de methode waarmee kennis wordt verworven.
De psychologie is extern niet goed afgebakend van andere (mens)wetenschappen.
Gevolg onduidelijkheden: zowel binnen de psychologie als tussen de psychologie en andere
wetenschappen zijn er verschillende verklaringen over hetzelfde onderwerp.
Een poging tot definiëring van de psychologie
Ondanks de verschillende betekenissen van psychologie is aan te geven waarin het zich onderscheidt
van andere wetenschappen. Volgens het boek is psychologie: een wetenschap waarbij zowel het
gedrag van mensen wordt bestudeerd als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het
ervaren van hun gedrag en de omstandigheden waarin dat plaatsvindt.
Verschil met andere wetenschappen is dat de beschrijving en verklaring van het object vooral
plaatsvinden op individueel niveau. Psychologen kijken meer dan biologen naar beleving en
waardering van gedrag, naar persoon zelf en zijn directe omgeving.
Wetenschap kan getypeerd worden aan de hand van:
-de soorten vragen en problemen (het object).
-de methoden en theorieën.
-grenzen en legitimiteit van een wetenschap worden beïnvloed door het maatschappelijk draagvlak
van een wetenschap. Deze factor is mede bepalend voor de invloed van een wetenschap.
Maatschappelijke betekenis van een wetenschap is af te leiden uit hoe sterk persoonlijke theorieën
gekleurd worden door wetenschappelijke kennis.
-maatschappelijk draagvlak van een wetenschap ligt niet vast.
-Vroeger: sociologie, tegenwoordig: biologische en medische theorieën.
1.3 Theorieën
Theorieën zijn te typeren als referentiekaders van waaruit psychologen te werk gaan.
-bieden interpretaties waarmee verschijnselen bekeken en verhelder worden (hierin veel
verscheidenheid).
-hetzelfde onderwerp wordt vanuit meerdere theorieën verschillend beschreven en verklaard,
doordat er binnen de psychologie geen theoretische overeenstemming is.
-sommige theorieën/stromingen verminderen, anderen komen juist op.
-meeste stromingen die worden behandeld kennen een lange historische traditie
waarin zij hun stempel op de psychologie gedrukt hebben.
Functies van theorieën
Wetenschappelijke theorieën vervullen 3 functies:
1. Systematiserende of ordenende.
-ordenende vindt plaats op niveau van beschrijving: de eerste stap is een systematische weergave
van wat er wordt waargenomen.
-wetenschappelijke kennisverwerving verloopt via expliciete regels (procedures van
verwerving moeten duidelijk en controleerbaar zijn).
, -eis is dat bevindingen herhaalbaar moeten zijn (wat in het ene onderzoek wordt
aangetroffen, moet in het andere onderzoek ook zo zijn).
-systematiseren functie is een waarschuwing op zijn plaats.
-menselijke waarnemingen worden onder andere gekleurd door behoeften, emoties en
kennis.
-ook wetenschappers kennen geen objectieve waarneming. Hun waarneming is
theoriegeladen= hun referentiekader bepaalt wat ze zien, waar ze de nadruk op leggen en
wat ze verwaarlozen. (gevolg is de verschillende waarnemingen en verklaring van
psychologen).
2. Verklaren en voorspellen.
-komt voort uit systematiseren.
-resultaten kunnen verklaard worden door aan te geven dat ze in specifieke omstandigheden bereikt
worden.
-op grond van de resultaten uit een experiment kunnen dingen voorspeld worden.
3. Heuristische theorieën.
-op grond van het inzicht dat de theorie heeft opgeleverd kunnen nieuwe voorspellingen gedaan
worden.
Bij een experiment over hoe ver iemand gaat met het geven van schokken zijn er drie belangrijke
werkzame factoren:
-aanzien/betrouwbaarheid van de proefleider.
-controle op uitvoering/betrouwbaarheid proefleider.
-controle op uitvoeren en eventuele verzet van slachtoffer.
1.4 Kenmerken van psychologische stromingen
Naast functies zijn er andere kenmerken van psychologische theorieën of stromingen. Hier wordt
getoond waar stromingen mede door bepaald en gekenmerkt worden.
1.4.1 Geschiedenis van theoretische stromingen
Historische ontwikkeling
De theoretische stromingen in de psychologie hebben vaak een lange geschiedenis, ze hebben hun
wortels in oude filosofische tradities en nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen.
Filosofische tradities waar psychologie uit voort kwam zijn als veel ouder dan start wetenschappelijke
psychologie.
-geloof speelde grote rol.
-opvatting dat de psychologie over een alomvattende theorie van het psychisch functioneren moest
beschikken voordat er begonnen kon worden aan praktische toepassingen (erg dominant in Europa).
-opvatting dat kennis dienstbaar moest zijn aan concrete maatschappelijke doelstellingen.
-maatschappelijke problemen moesten de theorievorming bepalen (dominant in V.S.).
-er ontstonden als snel meerdere stromingen, binnen de stromingen ontstond schoolvorming.
-schoolvorming is goed zolang mensen de andere gezichtspunten kent en er
eventueel gebruik van maakt. Gebeurde 1e helft 20e eeuw niet.
-de periode met extreme verkettering is achter de rug, zichtbaar door:
-binnen de scholen worden weer verschillende accenten gelegd.
-grotere vrijheid binnen scholen.
-toenemende samenwerking tussen verschillende scholen.
, Cultuurhistorische bepaaldheid
Psychologische stromingen zijn een product van de tijd.
-achteraf altijd te verklaren waarom bepaalde stromingen juist op een bepaald moment ontstonden,
doordat ze de behoefte in die periode voorzagen en vertegenwoordigden waarden en normen die op
dat moment van maatschappelijk belang waren.
Op elkaar reageren
Vaak wordt er een nieuwe partij opgericht die zich ergens mee bezighoud als een andere partij dit
maatschappelijke probleem verwaarloost. Bv: behaviorisme verwaarloosde cognitieve
eigenschappen van mens, nieuwe stroming cognitieve psychologie ontstond.
Slingerbeweging
Een onderwerp schommelt constant heen en weer tussen bv bezuinigingen en stimuleren.
Gebruikmaken van elkaar
In de hedendaagse psychologie is er een ontwikkeling waarbij de standpunten van elkaar worden
overgenomen, waarbij deze naar eigen inzicht worden aangepast.
-samenwerking psychologie is historisch en cultureel bepaald.
-toenemende behoefte aan flexibele en pragmatische opvattingen.
Nadruk of effectiviteit
Laatste jaren wordt van de hulpverlening verwacht dat de toegepaste methoden onderzocht worden
op effectiviteit.
-niet bewezen: wordt er bv. Geen geld beschikbaar gesteld of verzekering dekt hulpverlening niet
meer.
Er is minder nadruk op theoretische uitgangspunten en meer op praktisch nut.
1.4.2 Mensbeelden bij theoretische stromingen
Iedere psychologische stroming is te karakteriseren aan de hand van een mensbeeld.
-iedereen heeft een opvatting over wat typisch menselijk is, dus ze bestaan niet alleen binnen
(mens)wetenschappen.
-deze opvattingen zijn historisch, cultureel en religieus bepaald.
Een mensbeeld kent 2 kanten:
-beschrijving van de kenmerkende eigenschappen (bodem van het menselijke bestaan).
-kenmerkende eigenschappen zijn bv verschil tussen mens en dier.
-verwijzing hoe mensen behoren te zijn (zogenaamde doelbeeld).
-doelbeeld is meer morele visie, hier sturen we eigen handelen mee aan en
beoordelen we gedrag van anderen.
Mensbeelden worden beïnvloed door:
-historische invloeden
-culturele invloeden
-religieuze invloeden
Fijnmazige cultuur: minder ruimte voor individu en meer ruimte voor groepsbelangen.
1.5 Indelingen van theoretische stromingen
Theoretische stromingen in de psychologie kunnen op verschillende manieren ingedeeld en
onderscheiden worden.
Het is belangrijk om te weten wat voor (gesuggereerde) vooronderstellingen door psychologische
theorieën worden gebruikt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nynkepost. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now