Praktijkonderzoek: ver van je bed?
• Als toekomstig jeugdprofessional:
- Onderneem je acties, doe je interventies i.f.v. het welzijn van kinderen en jongeren,
- In een samenleving die verandert,
- In een werkveld dat voortdurend in beweging is,
- In een vakgebied dat zich verder ontwikkelt
• Het werkveld/de praktijk vraagt meer dan ooit om professionals met een onderzoekende
beroepshouding
Vijf voorbeeldonderzoeken om ‘theorie’ concreet te maken
Onderzoek in het dagelijks leven en wetenschappelijk onderzoek
• Wetenschappelijk onderzoek en onderzoek in het dagelijks leven
- Meer overeenkomst dan verschil
- Beiden: op zoek naar hoe de werkelijkheid in elkaar zit of naar de waarheid
Bv. een zoekgeraakte sleutel opsporen, meest voordelige skivakantie zoeken
• Wat is het verschil tussen wetenschappelijk onderzoek en onderzoek in het dagelijks leven?
- De resultaten van het wetenschappelijk onderzoek moeten onafhankelijk zijn van de onderzoeker
- Intersubjectieve kennis = kennis die tussen de betrokkenen, dus van onderzoeker tot onderzoeker, gelijk
blijft
,• Drie noodzakelijke voorwaarden voor een wetenschappelijke houding:
1. Weerlegbaarheid = centrale eis
- Uitspraak is informatief en niet normatief
- Je moet ervoor zorgen dat andere jouw werk kunnen checken en eventueel kunnen weerleggen!
2. Precisie
- In het aangeven van het domein: tijd en ruimte
- In de beweringen die we over de verschijnselen doen (bv. %, eerder dan ‘gering’ of ‘laag’)
3. Verantwoording – transparantie
- Keuzes en beslissingen onderbouwen
- Verantwoordingsplicht t.a.v. collega’s en openbaarheid
Wat is het verschil tussen wetenschappelijke kennis en pseudowetenschap?
• Volgens de filosoof Karl Popper:
- Wetenschappelijke kennis: door het opstellen van voorlopige theorieën én de poging deze te weerleggen.
- Wetenschap ‘moet’ theorie proberen te weerleggen (falsifieerbaarheid).
- Theorie bevestigen a.h.v. feiten (verificatiebeginsel) volstaat niet, zou oneindige reeks van
waarnemingen of feiten vereisen terwijl aantal waarnemingen altijd beperkt is
Bv. 1000 bevestigingen van witte zwanen: nog steeds geen afdoend bewijs voor de bewering ‘alle zwanen
zijn wit’, geen garantie dat de 1001ste zwaan wit zal zijn…
• Wetenschappelijke kennis volgens Popper: altijd hypothetisch, voorlopig en onzeker =
- Sommige hypothesen lijken op wetenschap, maar zijn eigenlijk niet wetenschappelijk:
- Reden: ze zijn niet weerlegbaar. Ze zijn altijd waar, wat er ook gebeurt.
Bv. ‘Morgen zal het regenen maar misschien ook niet’
• Een theorie moet weerlegbaar zijn = voldoende precies zodat theorie op de proef gesteld kán worden
Bv. ‘Het regent.’
Hoe verhoudt praktijkonderzoek zich tot fundamenteel en toegepast onderzoek? (HB, pag. 24)
,• Ander doel naargelang type onderzoek
• 3 types onderzoek kunnen elkaar aanvullen
• Elk type onderzoek heeft zijn waarde
Drie onderzoek benaderingen of paradigma’s (HB p. 25 e.v.)
• Vooraf: onderzoek paradigma’s zijn ‘zienswijzen’ in onderzoek, bepalen mee wat onderzocht wordt en met
welke methode.
1. Positivistische onderzoek benadering
• Er is één bestaande werkelijkheid, de werkelijkheid is objectief
• Onderzoek a.h.v. ‘metingen’ - resultaten zijn observeer baar en kwantificeerbaar
• Algemene wetmatigheden (als … dan… o.b.v. statistische onderzoek)
• Onderzoeksresultaten zijn makkelijker te veralgemenen (tijd- en context overschrijdend)
• Storende factoren moeten geminimaliseerd worden
• Opgelet: vaak gezien als ‘de gouden standaard van valide en betrouwbaar onderzoek’
Bv. kwantificeerbare observaties die via statistische methoden kunnen worden geanalyseerd - geen ruimte
voor menselijke interpretatie
2. Constructivistische of interpretatieve onderzoek benadering
• Er kunnen meerdere interpretaties van de werkelijkheid naast elkaar bestaan
• Kennis = iedereen zijn eigen interpretatie van de werkelijkheid → ‘DE realiteit’ bestaat niet, iedereen heeft
zijn eigen realiteit.
• Door iedere mens op eigen wijze geconstrueerd, in interactie met anderen en omgeving
• Op zoek naar interpretaties van gebeurtenissen
• Niet op zoek naar algemene wetmatigheden, geen uitspraken doen die voor iedereen gelden
3. Kritisch-emancipatorische onderzoek benadering
, • Kennis is niet waardevrij, wordt bepaald door machtsrelaties
• Onderzoek moet bijdragen aan de emancipatie van groepen en mensen - empowerment
• Veel belang gehecht aan ervaringskennis en – deskundigheid
• Veel aandacht voor perspectief van betrokkenen zelf
• Bestaande structuren moeten in vraag gesteld worden
Bv. actieonderzoek: gericht op verwerven van kennis maar ook op het veranderen van de sociale
werkelijkheid, bv. het vergroten van de competenties van de betrokkenen
Een definitie van praktijkonderzoek
• Definitie uit handboek: “Praktijkonderzoek in zorg en welzijn is onderzoek dat wordt uitgevoerd door zorg-
en dienstverleners, waarbij op systematische wijze in interactie met de omgeving antwoorden verkregen
worden op vragen die ontstaan in de eigen beroepspraktijk en gericht zijn op verbetering van deze praktijk”
• Andere benamingen: actieonderzoek, praktijkgericht onderzoek, ontwerponderzoek, …
• Twee vormen:
- Kennisgericht praktijkonderzoek
- Ontwerponderzoek (HB, pag. 37 – HC 13)
De cyclus voor praktijkonderzoek (HB p.30)
Praktijkonderzoek: hoorcollege 2
Oriënteren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lizemichaux. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.29. You're not tied to anything after your purchase.