Gerechtelijke geneeskunde
Module 1: basisbegrippen
Deel 1: Definities
Autowrak dat verticaal uit water wordt gehaald: brengt vragen met zich mee. Is niet de juiste manier
van auto uit het water te halen, als er nog resten in aanwezig waren dan zijn ze er nu wel uitgespoeld.
Beter: horizontaal uit water heffen.
Gerechtelijke geneeskunde
- DEF prof: een wetenschappelijke discipline binnen geneeskunde die probeert adviezen te
geven om rechtsvragen op te lossen
o Het is alle kennis uit de geneeskunde die gebruikt wordt om rechtsvragen op te
helderen
o Magistraat mag het advies naast zich neerleggen
- DEF: de toepassing van geneeskundige wetenschap en ervaring ter nadere opheldering van
gerezen rechtsvragen
- DEF: de studie van alle problemen die zich bij de rechtspleging kunnen voordoen, en slechts
met deskundige hulp v/e arts kunnen opgelost worden
- DEF: truth or the nearest reasonable approach to it that is possible from what is observed is
the sole aim. We proberen zo dicht mogleijk tot de waarheid te komen maar we zijn zelf niet
op het delict aanwezig dus het is maar een poging
Forensische geneeskunde is een beter woord
- Gerechtelijke geneeskunde klinkt of ze enkel werken voor het gerecht. Maar ze werken voor
de maatschappij
- Bv: door lijken van drugsoverdosis te onderzoeken stelt men een nieuwe drugs vast:
slaapmiddel voor neushoorns en olifanten waarbij de dosis voor creatief gebruik en de
gevaarlijke/dodelijke dosis heel dicht bij elkaar liggen. Door het onderzoek v/d lijken heeft de
forensische geneesheer de maatschappij kunnen waarschuwen over het gebruik van deze
middelen.
Gerechtelijke geneeskunde
- Is van openbare orde
o Dit itt algemene geneeskunde waar er een vertrouwensrelatie is tussen arts en patiënt
o Ze hebben dus GEEN medisch geheim
o Kennis gaan ze gebruiken om tot de waarheid te bekomen
- Methoden
o Door overlijdens te onderzoeken = forensisch patholoog
Gaat de doodsoorzaak en doodsmechanismen onderzoeken
In Engeland spreken ze v/d coroner
Komt vanuit de tijd v/d middeleeuwen toen een soort taxmannen,
belastingambtenaren werden aangesteld door de koning of alle taxen
, werden betaald en wnr er een criminele zaak was of de koning geen partij
was: of de koning geen geld kon verliezen
Is meestal een jurist en geen dokter
in middeleeuwen is het onderzoek verschoven v/e belastingambtenaar naar
artsen
o Levende mensen onderzoeken = heet de forensische kliniek
Levenden zijn dan ‘gekwetsten’
Kindermishandeling: de letsels bij kinderen
De lokalisatie van bijt letsels, proberen achterhalen wie de dader is
Aanwenden van medische kennis en kunde ter opheldering v/d waarheid
- Samenwerking met anderen
- Verschillende deelspecialiteiten
o Toxicologie
o Forensische psychiatrie
o Forensische genetica DNA-fingerprints
o Forensische bacteriologie – serologie
o Forensische beeldvorming
WAT? Met moderne beeldscanners kunnen we veel info halen die we niet kunnen
halen v/h bekijken v/h lichaam, inwendig of uitwendig
o Forensische odontologie
WAT? Onderzoek van tanden
o Antropologie
WAT? Onderzoek van beenderen
Gerechtelijke geneeskunde is een deel van forensische wetenschappen. Dit omvat alle
wetenschappen die hun kennis ten dienste stellen om de waarheidsbevinding in een rechtsvraag op
te lossen.
Deel 2: Geschiedenis
Vroeger was het aspect ‘onderzoek’ niet echt aanwezig maar ging men vooral gaan kijken naar wat de
letsels waren om te zien wat met het lichaam in het hiernamaals zou kunnen gebeuren.
6de Babylonische koning
- Meer en meer ging is men gaan kijken naar de verhouding van rechtspraak
o Men is gaan zien dat op basis van letsels kon discuteren over de vergoeding die moest
betaald worden adhv adviezen v/d geneesheer
Dharmasastra 3000 – 1000 BC
- India
- Gebaseerd op Hindu rechtspraak
- Bevat medico-legale principes: Wrm is iem overleden?
,Een van de meest bekende gevallen is de moord op Julius Caesar: 23 messteken waarvan 1 lethaal,
waarbij sommige zeggen dat de 4de lethaal is.
In het begin was een arts vooral in dienst v/d heerser, om te zorgden dat de straffen juist werden
uitgevoerd
Een arts diende vroeger niet voor het oplossen van problemen maar voor erfeniskwesties en om te
kijken hoe lang iem zijn straf overleeft. De straf was toen liefst zo lang en zo pijnlijk mogelijk
De ernst v/d letsels komt meer en meer op de voorgrond doorheen de tijd
- Hippocrates
o Beschrijft het lethaal karakter van letsels
o Maakt het onderscheid tussen geloof en geneeskunde: ziekte is geen straf v/d goden
- Lex Aquillia
o Beschrijft het lethaal karakter van letsels
- Antistius 44BC
o Onderzoekt het Overlijden van Ceaser Julius
23 steekwonden vastgestelde en toen zijn me dat de 1 ste steekwonde tussen de
1st een 2de rib het dodelijkste was
- Justinianus 483 - 585
o Stelde de codex Justinianus op
o Zegt dat geneesheren geen gewone getuigen zijn: geneesheren geven eerder een oordel
dan een getuigenis
- Franken 600
o Introduceerde de Lex Salica : Salische wetten
o Behandelde erfenkwesties, dieftstal, moord en geweldplegingen
o Was vooral geïnteresseerd in de soort en de ernst v/d wonden
- Karel de Grote 750
o Introduceerde de Lex saxonum
o Duidde het belang aan van beschrijvingen v/d soorten letsels bij de beoordeling v/d
ernst v/h delict
o Had ook een lijfarts. Deze deed nog geen autopsies maar hij was wel geïnteresseerd in
of het onnatuurlijk overlijden was, bekeek de richting van steekwonden, en ernst v/d
wonden
China
- In de dark ages v/d middeleeuwen had China een goede reputatie inzake gerechtelijke
geneeskunde.
o Er was al onderzoek naar brandwonden, verdrinkingen. Ze hadden al ondervonden dat
er verschillen in letsels waren
- Hsi Yuan Lu 1248
o ‘the washing away of wrongs’
Beschrijft hoe je verdrinken kan onderscheiden van wurging
o Hij deed het experiment waarbij hij een lijk v/e varken in het vuur gooide en een levend
varken in brand stak om dan te zien hoe verschillend de brandwonden er uitzagen. Op
, basis hiervan gebruiken we nog altijd kenmerken v/e lichaam dat in een brand ligt of
een slachtoffer die aan de brand overlijdt.
o Deed ook gelijkaardig onderzoek naar verdrinking: wat zijn de verschillende kenmerken
v/e lijk dat gestorven is door verdrinking en waarbij het lijk in het water is gegooid na
overlijden
Constitutio Criminalis Carolina = Karel V
- Tijd van lichamen die werden geopend maar niet enkel met doel om een bepaald probleem
op te lossen, ze waren geïnteresseerd in hoe lang iem kon overleven met trauma’s.
o Het onderzoek diende ook vooral voor erfeniskwesties
o Bv advies geven over welke manier men best ontvellingen (de tortuur methode) deed
zodat het individu niet te snel overleed
- In het beste geval werden wonden geopend om de diepte of de steekrichting te bepalen
- In deze tijd moesten artsen advies geven of iem sterk genoeg was om marteling te ondergaan
Andreas Vesalius
- “De humani corporis fabrica libri septum”
- Wordt wel de vader v/d anatomie genoemd
- Was lijfarts van keizer Karel
- Schreef de eerste anatomische boeken
De eerste forensische pathologen waren legerartsen
Giovanni Morgagni
- Wordt wel de vader v/d pathologie genoemd
o Hij voerde autopsies uit en vergeleek de veranderingen in de organen bij ziekte
- Hij introduceerde het lichaampje van Morgagni in de cel
Ambroise Pare 1510 -1590
- Franse leger-arts ( geneeskunde gaat vooruit wnr er oorlog is)
- Hij maakte gedetailleerde beschrijvingen van verwondingen en gewelddadige overlijdens
- Hij beschreef het effect van gewelddadige dood op de organen
Paolo Zacchia 1584 – 1649
- Is de vader van forensische geneeskunde
- Het handboek dat hij opstelde werd nog tot eind 18 de eeuw gebruikt
Johan Casper 1796-1864
Mathieu Orfila 1787-1853
- Is de vader van moderne toxicologie
- Was de eerste die probeerde adhv een microscoop bloed en sperma vlekken te bestuderen
- Hij schreef een boek over opgraving en decompositie
Henry Goddard
- Was de eerste die een kogel v/e geweer vergeleek om een moordenaar te pakken. Hij deed
dit op basis v/e afwijking in de kogel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nolwennheyvaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.