Summary
Samenvatting - Algemene psychologie (1000489AER)
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak Algemene Psychologie ((1000489AER) gegeven door Natacha Deroost
[Show more]
Seller
Followfrderiquedevriesneefs
Content preview
ALGEMENE PSYCHOLOGIEPROF. NATACHA DEROOST
Fréderique De Vries Neefs
2023-2024
, HOOFDSTUK 1
WAT IS PSYCHOLOGIE?
LES 1-3
CONCLUSIE
Psychologie is de wetenschap van gedrag en de mentale processen.
Psychologie maakt gebruik van de wetenschappelijke methode voor haar theorievorming.
Psychologen zijn praktijk-wetenschappers.
2
,WAT IS PSYCHOLOGIE?
DEFINITIE
In psychologie zijn 2 woorden die men kan afleiden van het Grieks. Namelijk “psyche” wat “geest” betekent en “logie” afgeleid
van logos (woord, gedacht, rede) wat gebied van de studie betekent. De letterlijke vertaling is dus de studie van het gebied van
de geest.
WAT IS HET NIET?
(stellingen waren allemaal verkeerd)
• Lekenpsychologie
1. volkspsychologie (iedereen weet toch dat …)
2. gezond verstand, intuïtie
3. speculeren over menselijke aard
• Psuedopsychologie
Niet-onderbouwde psychologische aannamen die zich als wetenschappelijke waarheid voordoen
Bv. grafologie: eigenschappen geven o.b.v. hun handschrift
Bv leesbaar = veel zelfvertrouwen en niet-leesbaar = gesloten persoon (niet doorgrondbaar)
Bv. kleurenprofielen: eigenschappen geven o.b.v. kleur
WAT IS HET WEL?
Psychologie is de wetenschap van het gedrag en de mentale processen. Hierbij wordt het externe gedrag bestudeerd en wordt
gedragsevidentie gebruikt om de mentale of interne processen te begrijpen die aan dat gedrag ten grondslag liggen. Gedrag is
meetbaar en intern in tegenstelling tot de mentale processen die onmeetbaar zijn maar deze zijn logischerwijs ook intern.
3
,ONTWIKKELINGEN DIE DE PSYCHOLOGIE MOGELIJK GEMAAKT HEBBEN
GESCHIEDENIS
Psychologie heeft een lang verleden maar een korte geschiedenis - Ebbinghaus (19e eeuw)
- Lang verleden door (komt niet zomaar uit de lucht gevallen)
o Wortels in de filosofie
o Nadenken over menselijke geest
- Korte geschiedenis door (officiële start pas in 1879)
o Officiële start van de psychologie als wetenschap 1879 met oprichting 1e laboratorium Wundt
o Eerste onderzoeksexperimenten
Waarom zo laat?
1. Wetenschappelijke studie van de geest vergde verandering in mensbeeld
Het duurde lang vooraleer de mens rijp genoeg was om dit te begrijpen.
2. Van immateriële ziel → naar studieobject
3. Van filosofisch nadenken over de werking van de geest → tot onderzoek van de geest in de traditie van de
natuurwetenschappen
ONTWIKKELINGEN IN DE FILOSOFIE
OUD-GRIEKSE FILOSOFEN 500-400 V.C.
Ideeën van hoe de mens in elkaar zitten gebaseerd op een filosofisch standpunt (Aristoteles, Socrates, …) en dus niet
wetenschappelijk onderzoek.
1. Het universum is speciaal geschapen voor de mens.
Wij zijn iets uniek, beter, anders.
2. Geocentrisme
De aarde staat centraal in het universum.
Wij zijn als mens een bijzonder, uitzonderlijk wezen
3. Dualisme (Plato)
De geest en het lichaam zijn twee zaken die los van elkaar staan.
De mens is speciaal en dus de enige die het universum en de rol van de mens in het universum kan begrijpen (dit door middel
van kennis). Dus als we te weten willen komen hoe de mens in elkaar zit is, is de kennis de som van die ideeën (de rede,
goddelijke ingeving en intuïtie).
TOT EN MET DE 15 E EEUW
De kerk heeft een sterke, centrale rol in de maatschappij. Hierbij komt het idee erbij van God heeft de rede. Hierbij probeert
men de mens te begrijpen via de rede van het geloof. Hierbij stond ook God (Bijbel) garant voor de waarheid. (is dus nog altijd
niet wetenschappelijk). Kennis was hierbij dus het product van de rede van het geloof.
WETENSCHAPPELIJKE REVOLUTIE 16 E EEUW
Er komt een beweging in opgang die voor veel dynamiek zorgt (bv soortgelijks met de opkomst van het internet, we kunnen ons
niet meer herinneren hoe we het ervoor deden). Er komen vele nieuwe bronnen die zorgen voor nieuwe kennis (in het geloof
komt een opkomst van protestantisme, ontdekkingsreizen, reformatie, boekdrukkunst). Er is dus een sprake van een
wetenschappelijke revolutie, men gaat op andere manieren naar de wereld kijken. Zoals de kijk van Copernicus die het
geocentrisme aan de kant schoof voor een nieuw begrip, het heliocentrisme. Dat de zon het middelpunt is van het universum.
Hierdoor gaan we meer open staan voor nieuwe inzichten en meer kritisch beginnen nadenken over ontdekkingen die in het
verleden zijn gebeurt. Daardoor maken klassieke religieuze ideeën plaats voor modern wetenschappelijk ideeën. Dus in deze
periode begon kennis het product te zijn van wetenschappelijke studie (observatie en experimenten).
4
,RATIONALISME 17 E EEUW
Hiervoor was men ervan overtuigt dat wetenschappelijk onderzoek zich beperkte op natuurverschijnselen, en niet op de mens,
dit veranderde vanaf de 17e eeuw. Dit gelde echter niet voor de volledige mens, enkel het lichaam en niet de geest. Het lichaam
werd gezien als een soort mechaniek (zoals een auto) en niet echt als een wezen. René Descartes had hier een grote invloed in
door zijn quote ‘Cognito ergo sum’, waarheid kan enkel achterhaald worden door middel van rede. Ook was er sprake van
nativisme wat inhield dat sommige kennis aangeboren is en die kennis zich uitbreidt door verder op te bouwen met behulp van
rede. Men kan wel kennis vergen over de geest maar dit op basis van aangeboren ideeën en via rede afgeleide inzichten.
We zitten hier met een mind-body problem. We hebben langs de ene kant het lichaam en de andere kant de geest. Hoe staan
deze in verbinding? Zouden we het nu al opgelost zijn? Iemand die in coma ligt, in welke mate is die persoon met bewustzijn?
Hierop hebben we nog altijd geen antwoord. Descartes – lichaam kunnen we wel onderzoeken, de geest niet. (komt verandering
in)
EMPIRISME 17 E TOT 18 E EEUW
Hobbes, Locke en Hume zeggen dat kennis tot stand komt via zintuigelijke ervaringen. We worden geboren als een
onbeschreven blad, onze geest is tabula rasa. De kennis die we hebben komt door observaties, ervaring en daarbij leggen we
associaties. De geest kan dus ook wetenschappelijk onderzocht worden (bv experiment van Pavlov, associaties tussen
verschillende stimuli). Kennis is dus het product van ervaring. Hier is dus verschuiving dat niet enkel het lichaam onderzocht kan
worden maar ook de geest.
Het idee van nativisme/rationalisme><empirisme is nog altijd actueel, namelijk het nature><nurture debat. In welke mate zijn
aspecten aangeboren en aangeleerd? Nu weten we dat het een combinatie is van beide, zowel aanleg als de omgeving.
EVOLUTIETHEORIE
DARWIN 19 E EEUW
Het idee dat we eigenschappen die ons in staat stellen om meer succesvol om te gaan met de resultaten van onze omgeving de
kans om die door te geven. En het idee dat wij als mens het middelpunt was van het universum heeft zich nog altijd voorgedaan
in Darwin’ theorie. Hij stelde namelijk de mens niet gelijk aan de dieren maar wij waren zogezegd aan de top van de keten. Maar
uiteindelijk zag men wel dat ook de mens onderhevig was aan dit proces, net zoals dieren.
De combinatie van al deze theorieën heeft ervoor gezorgd dat men in de 19 e eeuw de maatschappij eindelijk klaar is om de
menselijke geest te beschouwen als studie-object dat bestudeert kan worden op wetenschappelijke wijze.
5
, BEGINJAREN VAN DE PSYCHOLOGIE
PSYCHOLOGISCHE SCHOLEN
Deze scholen zijn ongeveer allemaal opgestart bij de officiële start van de psychologie. Sommige van deze scholen zijn toch niet
meer actueel of zijn een tijdje geleden al uitgedoofd. De scholen zijn voornamelijk opgestart in Europa of de VS. (grofweg weten
rond welke periode de psychologische scholen zijn gestart: geen data’s vanbuiten kennen). Een deel van deze scholen zijn een
reactie op andere scholen.
STRUCTURALISME
Deze school is ingegeven door de vader van de psychologie (eerste die de psychologie heeft opgestart) Wilhelm Wundt. Hij heeft
in 1879 eerste laboratorium opgericht in Leipzig. Dit waren de eerste experimenten die zich richtte op de menselijke
geest/bewustzijn. Hierbij biedde ze prikkels aan en lokte men gedrag uit i.p.v. te wachten tot het gedrag zich aandiende.
De volgende experimenten werden er gevoerd:
1. In welke mate moeten 2 kleuren van elkaar verschillen om als verschillend gezien te worden? (perceptie van kleuren)
2. Hoelang duurt het om op een geluid te reageren? (stimulus – reactietijd)
3. Welke mentale stappen ondernemen we bij het oplossen van een rekensom?
De introspectieve methode - Je gebruikt uzelf als proefpersoon en gaat dan inwendig kijken naar wat uw
gedachten/emoties/herinneren zijn en dan vervolgens rapporteren. Je kijkt naar u eigen bewustzijn door objectieve,
nauwkeurige rapportering over gevoelens, gedachten en herinneringen.
Dit is niet zomaar om het even wat (ogen sluiten en wat denk je), het is altijd een reactie op een bepaalde prikkel. Je krijgt een
prikkel aangeboden en daarbij moet je aangeven wat jou idee daarbij is.
Bv het snel tikken van een metronoom (snelheden van tik verandert) – ‘ik ervaar een gevoel van spanning’
Deze methode heeft het structuralisme geïnspireerd. Titchener en Külpe waren geïnspireerd door de bouwelementen.
Structuralisme staat dus ook voor het onderzoek van structuur van de geest/bewustzijn. Men maakte dus ook gebruik van
introspectie (= opdelen van waarneming in deelelementen/bouwstenen).
Kritiek of wat men zich afvroeg was wel dat de methode subjectief en onbetrouwbaar is. Het probleem van de reproductiviteit
deed zich voor omdat het moeilijk was dezelfde resultaten te behalen. Ook waren er limieten wat omtrent het bewustzijn want
je kan alleen rapporteren waar je u bewust van bent. Ook was er vraag bij het praktisch nut van structuralisme (wat zijn we
daarmee?)
FUNCTIONALISME
Een tegenbeweging van het structuralisme is het functionalisme. Hierbij ging men zich focussen op de functie van het
onderbewustzijn/geest. Ze waren sterk geïnspireerd door de evolutietheorie (hoe we ons kunnen aanpassen aan onze
omgeving) en William James’ (veel boeken geschreven en grote invloed in psychologie) Theorie over de Stream of Consiousness.
Hij was tegen de structuralisten want hij was ervan overtuigt dat de geest niet statisch is maar dynamisch. The stream of
consiousness is dan ook een theorie die zegt dat de inhoud van de menselijke geest continu verandert. Hij zag het nut er dus niet
in om de geest te structuraliseren. Een andere vertegenwoordiger van het functionalisme was John Dewey.
Functionalisten waren ervan overtuigt dat hun onderzoek nuttig moet zijn voor de maatschappij. Zo hebben ze ook een
onderzoek gevoerd naar intelligentie. Zo moesten ze zich eerst afvragen want intelligentie bepaald. In welke mate is intelligentie
dus aangeboren of aangeleerd? Kunnen we dit dan ook zo manipuleren dat als we de omgeving aanpassen dat mensen hun
intelligentie kan beteren?
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller frderiquedevriesneefs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now