Alle lessen worden hierin volledig uitgewerkt buiten de laatste les over eugenetica
Subjects
e lijn
e lijn 2
filosofie
ignaas devisch
2e bachelor
geneeskunde
ugent
Written for
Universiteit Gent (UGent)
Geneeskunde
Exploratie: arts in de maatschappij II
All documents for this subject (4)
Seller
Follow
kristofmichiels1
Reviews received
Content preview
Medische filosofie E lijn 2 – notities
Kennisclip ‘Wat is filosofie?’
We zijn personen/individuen/wezens die in staat zijn om naast onze biologische
behoeften en instincten/dingen waartoe de natuur ons drijft te doen, ook in staat
zijn om te reflecteren, een andere positie in te nemen en vragen te stellen over
het hoe en waarom.
Vier kernaspecten
1. Methodische twijfel
2. Fundamenteel nadenken
3. Systematisch & logisch redeneren
4. Aporetisch denken (Aristoteles)
Filosofie
- Filein (begeren) van sofia (wijsheid) men wil dingen weten en deze
theoretische kennis kan ook praktisch worden maar men wil als eerste
vertrekpunt kennis gewoon om deze kennis te hebben, omdat men van
wijsheid houdt
- Filsofie als an-archie (archè) : zonder vaste vertrekpunten, je kan filosofie van
wiskunde/biologie/geneeskunde hebben – het is niet vanaf 1 punt dat iedereen
vertrekt en hierdoor is er ook niet 1 vertrekpunt – in de Oudheid had filosofie
ook een veel breder domein dan vandaag de dag
- Denkkaders aanreiken om de meest fundamentele vraagstukken over de
mens en de wereld te begrijpen : waarom vragen & diepere vragen
1. Methodische twijfel
- René Descartes (17e eeuw) : twijfel als filosofische methode
- Basis van filosofie is fundament van wetenschap : twijfelen aan bestaande
theorie (heel wat dingen waarvan we diep overtuigd zijn, zijn mogelijks niet
waar, we kunnen niet per definitie uitgaan van ‘waarheden’ strenge
voorwaarden stellen : als je 99 procent zeker bent, ben je niet 100 procent
zeker, bijna zeker of ongeveer helemaal zeker is onvoldoende)
- Zijn we zeker dat onze kennis juist is?
- Doel van twijfel? waarheid
- Kritische vragen stellen bij (schijnbare) zekerheden
- Elk element van theorie op geldigheid toetsen en pas dan voor waar
aannemen
- Steeds ook eigen standpunt in vraag stellen
- De methodische twijfel is techniek voor fundamenteel denken
2. Fundamenteel denken
- Filosofie : vertrekt vanuit verwondering over de wereld en onze plaats daarin
- Stelt daarom fundamentele vragen vb. wat is gezondheid, hoe kan ik kennis
verwerven, wat is goed handelen, euthanasie (bv in de wet staat dat voor
euthanasie de 2e arts die goedkeuring geeft onafhankelijk moet zijn maar er
staat niet vermeld wat onafhankelijkheid is we kunnen fundamentele
vragen stellen over wat onafhankelijkheid dan eigenlijk is), kunstmatig
bevruchten adv 2 eicellen en 1 spermacel wat is moederschap en wat is
vaderschap? Is ouderdom een ziekte? Wat is ziekte en gezondheid ?, Wat is de
, mens? (genetische manipulatie, prenatale screenings), Omgaan met
diversiteit in samenleving? Wanneer is sport nog sport? Wat maakt een
bepaalde sport tot een sport?
- Geen vastgelijnd onderzoeksobject, eerder specifieke methode van denken &
redeneren
- Moeilijke vraagstukken vooral uit medische wereld : genetische manipulatie,
prenatale screenings, rol technologie in sport, we kunnen in de geneeskunde
steeds meer dingen maar MOETEN we die dingen dan ook doen? Hoe moeten
we nadenken over deze nieuwe technieken? (genetische manipulatie, AI,
levenseinde, experimenten…) De wetenschap is een vraag ‘wat kunnen we
allemaal’ maar als antwoord op de vraag ‘wat willen we allemaal’ is een
filosofische – sociale – maatschappelijke discussie nodig -> kijken naar welke
fundamentele vraagstukken hier onder zitten
- Bezig met niet onmiddellijk toepasbare of nuttige (utilaire), maar relevante
vraagstukken
3. Systematisch & logisch redeneren
- Logisch en stap per stap nadenken
- Systematisch een redenering opbouwen
- Zin voor synthese en overzichtelijke analyse -> casussen proberen vergelijken
en integreren
- Aan jezelf hoge eisen stellen : zelfkritiek -> we hebben het vermogen om te
denken maar ook om tegenargumenten te geven : mogelijke
tegenargumenten tegen mijn eigen positie en kan ik me daar tegen
verdedigen? -> bv in rechtbank is het moeilijk om 1 eenduidig antwoord te
geven, maar is niet puur met natte vinger, men moet argumenten en
tegenargumenten afwegen alvorens besluit te nemen. Er zijn verschillende
meningen, maar sommige beter onderbouwd dan andere.
Sommige problemen zijn :
- Onoplosbaar : Bv. Wat is een goede samenleving ?
- Niet exact : Wat is een goed kunstwerk ? Waarom word ik verliefd ?
- Nog niet oplosbaar : ontrafelen genetische code mens
- Wel van belang om ze te blijven analyseren en proberen uit te klaren : bv wat
is goede gezondheid?
Het is niet omdat een probleem onoplosbaar is dat het niet nuttig is om er
over na te denken
4. Aporetisch (Socrates)
- φ : zoeken tot je niet meer verder kan = absoluut & hardnekkig een probleem
proberen oplossen of ontrafelen
- aporie : een probleem waarin je vast raakt
- aportetisch denken (a-poros : zonder doorgang)
Rol van twijfel in samenleving
- ‘Mijn waarheid telt evenveel als die van jou’
- Als alles waar is, is alles relatief = ‘relativisme’
- Gevolg : paradox
, Paradox
- 2 tegengestelde ‘waarheden’ die niet tegelijk waar kunnen zijn
- Vb : ik beweeg én ik beweeg niet
- Logische redenering kan leiden tot onoplosbare paradox :
Uitspraak a : uitspraak b is een leugen
Uitspraak b : uitspraak a is waar
Feit en opinie
- Objectief bv. Zwaartekracht
- Subjectivistisch vb. ik vind blauw mooi
- Subjectief (niet alles is experimenteel verifieerbaar maar niet willekeurig bv.
Individuele vrijheid is belangrijk)
- We gaan snel van een beschrijving over de werkelijkheid naar een opinie over
de werkelijkheid -> een gaat puur over objectieve beschrijving en de andere
over een opinie (mening)
Vb. : Moet een bepaalde patiënt nog behandeld worden? Iemand zei we
hebben alles gedaan, niet meer behandelen want bij vorige behandeling is
hij vaak niet komen opdagen op een consultatie. Was voor hem een
beschrijving van de feiten in, maar het woord ‘vaak’ zit hier in. Maar wat is
‘vaak’ = subjectief, heeft te maken met perceptie want wat is vaak? (helft
van de keren? Kwart van de keren? Driekwart van de keren? Nooit ? )
ONDERSCHEID BLIJVEN ZIEN
Vb. : Patiënt doet moeilijk – is dit een objectieve beschrijving van de
gebeurtenis of is het subjectief want wat is moeilijk doen? Kan eerder een
interpretatie zijn : ik vind dat die moeilijk doet
Onze samenleving
- Belang van eigen ervaring wordt groter vg. Medische wereld : sinds 2002, wet
op patiëntenrechten, gaat uit van de ervaring van de patiënt
- Op zich positief maar ook moeilijkheden : wat indien mijn ervaring de feiten
tegenspreekt?
- Wat met pijn en lijden bij patiënt? Vb. : wet op euthanasie
Filosofie
- Geen relativisme maar zoeken naar waarheid en daarom aan alles twijfelen
- Gevolg : filosofie is moeilijk omdat :
Je soms met minder eindigt
Je nooit blijvend zeker bent van je waarheid, maar is dat niet met vele
wetenschappen zo?
Filosofische vraagstukken in de gezondheidszorg
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kristofmichiels1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.10. You're not tied to anything after your purchase.