PSY4761 Persoonlijkheidsstoornissen BEKNOPTE samenvatting ALLE literatuur Mental Health
11 views 0 purchase
Course
PSY4761 Personality Disorders
Institution
Maastricht University (UM)
Een beknopte samenvatting voor het vak Persoonlijkheidsstoornissen van de master Mental Health (adult). Deze samenvatting biedt een beknopt maar volledig overzicht van alle verplichte literatuur en artikelen van dit vak. Ik beschrijf zo kernachtig mogelijk alle theorieën en de artikelen, zodat in...
Literatuur per taak:...................................................................................................................................... 69
TAAK 1: CLASSIFICATIE VAN
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
,Persoonlijkheid = een globale term die beschrijft hoe je omgaat met, aanpas aan
en reageert op verschillende levensgebeurtenissen. We ervaren persoonlijkheid
innerlijk en projecteren het naar buiten op anderen.
Persoonlijkheidsstoornissen = een groep stoornissen gekenmerkt door niet-
flexibele, verstorende en langdurige gedrags- en denkpatronen die zich ontwikkelen
in adolescentie of de vroege kindertijd en significant het functioneren van een
individu aantast.
PD’s zijn egosyntoon:
- Egosyntonie = Men denkt zelf geen probleem te hebben, en denkt vaak
zelfs dat het probleem bij anderen ligt. Basis van PD is vaak egosyntonic,
aangezien men hun gedachten, gevoelens en acties niet waarneemt als
vreemd, maar als passend bij het karakter.
- Egodystonie = Gedragingen zijn in strijd met behoeften van zelf/ego. Men is
bewust ervan dat ze een probleem hebben en hebben er last van Bijv. OCD
of bipolair.
Classificatie persoonlijkheidsstoornissen:
- Monothetish = alle criteria zijn vereist voor een diagnose.
Dit was vroeger het geval voor PD’s.
- Polythetisch = alleen een subset aan criteria is vereist voor diagnose.
Dit is de huidige staat.
Daarnaast zijn PD’s ook pathologisch/problematisch, pervasief en persistent:
- Pathologisch/problematisch = ongewoon en veroorzaakt veel distress bij
zichzelf en anderen
- Pervasief = gedrag heeft effect op verschillende aspecten in het leven van
een persoon
- Persistent = het is begonnen in de kindertijd (?) maar doorgetrokken tot
volwassenheid
American Psychiatric Association – DSM-V:
De DSM-V definieert een persoonlijkheidsstoornis (PS) als een langdurend
patroon van innerlijke ervaringen en gedrag dat sterk afwijkt van de
verwachtigingen van het individu’s cultuur. Het is pervasief en inflexibel,
begint in de adolescentie of vroege volwassenheid, is stabiel over tijd en leidt tot
distress en beperking. Is vaak geassocieerd met ongewone manieren van
denken of interpreteren van events, onvoorspelbare stemmingswisselingen en/of
impulsief gedrag.
Mensen met PD’s zullen vaak hun psychopathologie ontkennen, zijn vaak niet in
staat te begrijpen dat hun gedrag in strijd is met conventionele en
acceptabele manieren van gedragingen, en zullen hun eigen psychologische
problemen niet associëren met hun eigen inflexibele manieren van denken en
handelen. Daarnaast zijn zulke stoornissen moeilijk te behandelen omdat ze
ingesleten manieren van denken en handelen vertegenwoordigen. Veel PD’s
zijn geassocieerd met slecht, instabiel zelfbeeld en zijn vaak comorbide met
andere psychische problemen, m.n. depressie (zowel mdd als bipolair) en veel
angststoornissen. PD’s zijn in 3 clusters verdeeld:
- Cluster A (vreemd):
, o Paranoïde persoonlikheidsstoornis
o Schizotypische persoonlijkheidsstoornis
o Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
Gedragingen induceren vaak waandenken en slecht georganiseerde
spraak, maar GEEN gebrek aan realiteitstoetsing of hallucinaties zoals bij
schizofrenie.
- Cluster B (dramatisch/emotioneel):
o Antisociale persoonlijkheidsstoornis
o Borderline persoonlijkheidsstoornis
o Narcistische persoonlijkheidsstoornis
o Histironische persoonlijkheidsstoornis
‘grillig’ gedrag, zelfgericht ten koste van anderen, emotioneel labiel en
zoekend naar aandacht.
- Cluster C (angstig):
o Vermijdende persoonlijkheidsstoornis
o Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis
o Dwanmatige persoonlijkheidsstoornis
Angstig gedrag als stabiele eigenschap van vroeger uit i.t.t.
angststoornissen en gebrek aan specifieke uitlokkende gebeurtenissen
voor de angst.
Classificatie van PD’s: categorisch vs. Dimensioneel:
Categorisch: huidig model
- Individuele beschrijvingen van unieke factoren
- Beter te monitoren en simpeler te interpreteren met gescheiden
categorieën en gemakkelijk richtlijnen voor behandeling.
- MAAR: overlapt in comorbiditeit, gebre aan nuance voor individuele
variaties, en mogelijk oversimplificatie en stigmatisering.
Dimensionaal: alternatief model
- Extreme scores op PD impliceren extreme metingen van persoonlijkheid,
zoals 5-factor model stelt
- Meer nuance voor variaties op diverse dimensies en individuele
mogelijkheden voor persoonlijke behandelplannen.
- Veel PD-criteria overlappen dus neiging om te diagnosticeren met meer
dan 1 PD is groot ruimte voor comorbiditeit
- Sommige PD categorieën zijn zo uniek dus kunnen niet genoeg stoornis
onafhankelijke categorieën representeren.
- PD’s zijn niet zo stabiel over tijd.
- MAAR: meer complex, gebrek aan standardisering en potentieel te veel
nadruk op trekken.
GENETISCHE VERSUS OMGEVINGSFACTOREN IN
ETIOLOGIE VAN PD:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MLDB. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.45. You're not tied to anything after your purchase.
