‘Een van de meest voorkomende wanen is het geloof dat de eigen overtuiging heilzaam is
voor de rest van de wereld’.
Ons referentiekader weerspiegelt de cultuur waarin we leven. Cultuur is het geheel van
waarden, normen, verwachtingen en doeleinden, die leden van een groepering met elkaar
delen.
Ook de gedragingen die het gevolg zijn van waarden, normen, verwachtingen en doelen
behoren tot de cultuur.
Een andere cultuur is een cultuur die afwijkt centrale in onze samenleving algemeen
aanvaarde waarden, normen, verwachtingen en doeleinden.
We spreken van een subcultuur wanneer die cultuur in zekere mate afwijkt van de algemeen
aanvaarde cultuur maar tegelijkertijd toch overeenkomt met de belangrijkste elementen van
de algemene cultuur.
Wanneer een subcultuur elementen bevat die een protest inhouden tegen de dominante
cultuur, dan spreken we van een contracultuur. Een contracultuur is een
gemeenschappelijke reactie van een groepering op situaties die als onrechtvaardig, onjuist
of frustrerend ervaren worden. Een subcultuur kan zonder al te veel spanning binnen de
algemene cultuur bestaan.
Mensen vinden hun gedragingen al snel vanzelfsprekend en zijn zich niet bewust van het
cultuurbepaalde in hun gedrag. Het is hun tweede natuur geworden. Vaak denken we dat de
eigen cultuur, dé cultuur is. We leven erin en zijn ermee doordrenkt. Ook gebruiken we onze
eigen cultuur als maatstaf voor de beoordeling van mensen met een andere cultuur. Onze
eigen normen en waarden beschouwen we dan als ideaal.
Wie alleen zijn eigen cultuur kent, kent ook die niet. We zijn vrijer naarmate wij ons meer
bewust zijn van onze culturele gebondenheid. Hoe minder we ons bewust zijn van de
culturele bindingen, des te eerder komen we ertoe de eigen cultuur als superieur aan andere
culturen te beschouwen. Confrontatie met cultuurverschillen biedt kansen om het eigen
gedrag en dat van anderen beter te leren begrijpen en waarderen.
Elementen van cultuur:
waarden: waarden zijn centrale maatstaven met behulp waarvan we het eigen gedrag
en dat van anderen beoordelen. Met behulp van waarden beoordelen we of iets goed
of slecht is.
normen: normen zijn opvattingen over hoe men zich dient te gedragen of hoe men
zich juist niet moet gedragen. Ook innerlijke gedachten, gevoelens en neigingen
kunnen het voorwerp van een norm zijn. Voorbeeld: blijdschap bruiloft en bedroefd bij
een begrafenis.
verwachtingen: een verwachting is een opvatting over wat zal of kan gebeuren.
Verwachtingen zijn van invloed op gedragingen van mensen.
doeleinden: waarden zijn maatstaven voor het beoordelen van gedrag. Ze zijn
meestal abstract en vaag. Daarom worden ze vertaald naar concrete doelen.
Doeleinden zijn concrete specificaties van waarden.
, Cultuuroverdracht
Een cultuur leren we. Van onze geboorte af tot onze dood wordt ons voorgehouden aan
welke waarden, normen en verwachtingen en doeleinden we moeten voldoen. Er is sprake
van cultuuroverdracht. Ook elke beroepsgroep heeft haar eigen cultuur. Dit geldt ook voor de
zorgverlening. Wanneer cliënten dit overnemen wordt dit ook wel protoprofessionalisering
genoemd verwerken van professionele inzichten in het dagelijks leven. Cultuuroverdracht
vindt meestal ongemerkt plaats.
Institutie
Onder institutie verstaan we samenhangende gedragsregels op een bepaald levensgebied.
Voorbeelden: gezin, onderwijs, taal, rechtsspraak e.d.
Instituties hebben belangrijke functies in onze samenleving. Zij brengen regelmaat in ons
handelen en voorkomen wanorde. Ze maken het mogelijk om het gedrag van anderen te
voorspellen en ons daarop in te stellen. Een institutie maakt zo energie vrij, die voor andere
dingen benut kan worden. Instituties kun je ook zien als een beperking van de vrijheid, die
leidt tot meer vrijheid.
Samenlevingen en groeperingen ontstaan en bestaan omdat de leden gemeenschappelijke
opvattingen en overtuigingen hebben. Zij steken vaak veel energie in de rechtvaardiging van
die waarden om intern sterk te staan en naar buiten kracht te tonen.
Ideologie
Een ideologie is het geheel van opvattingen en overtuigingen, dat het streven van een
groepering zin geeft en rechtvaardigt en dat voor de aanhangers ervan boven iedere twijfel
verheven is.
Een ideologie verschaft morele zekerheid over wat goed of slecht is en vergroot de
eensgezindheid en solidariteit binnen een groepering.
Organisatiecultuur
Elke organisatie heeft zijn eigen cultuur Organisatiecultuur
Er zijn 4 cultuurtypen:
Machtscultuur: centraal machtscentrum van waaruit de bevelen worden gegeven. Weinig
bureaucratie. Op vitale plaatsen zitten sleutelfiguren aan wie de macht is gedelegeerd.
Resultaten bepalen het succes en individuele prestaties zijn belangrijk.
Rolcultuur: in een rolcultuur overheerst de bureaucratie. Functionele afdelingen die vanuit de
top worden gecoördineerd. Het in stand houden en perfectioneren van het systeem is vaak
belangrijker dan slagvaardigheid of flexibiliteit. Taken, functies en procedures zijn vaak
gedetailleerd uitgewerkt. Orde is belangrijk, normen worden strikt nageleefd.
Taakcultuur: bij een taakcultuur ligt de nadruk op de taken, die een organisatie uitvoert om
haar doelen te bereiken. De taken moeten zo goed mogelijk worden gedaan. Werknemers
zijn pragmatisch en voegen zich naar de eisen die het werk stelt. Deskundigheid is belangrijk
en vaak wordt er in teams gewerkt. Belangrijke waarden: de organisatie komt op de eerste
plaats, medewerkers zijn deskundig en krijgen veel verantwoordelijkheid. Er wordt veel
waarde gehecht aan vakkennis en de medewerkers dienen bereid te zijn deze vakkennis
gemotiveerd in te zetten ten behoeve van de organisatie.
Individucultuur: deze cultuur treffen we aan in organisaties waarin mensen vooral gericht zijn
op het realiseren van individuele doelstellingen. Minimum aan structuur en voorschriften.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ajgeersing. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.