Kwaliteit van leven bij mensen met psychische kwetsbaarheid
All for this textbook (1)
Written for
Hogeschool Gent (HoGent)
Bachelor Orthopedagogi
KVL - psychische kwetsbaarheid
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
berfinesiyok
Content preview
H1 – Een helikopterblik op onze geestelijke
gezondheidszorg
1. De geschiedenis van de psychiatrie: een kort overzicht
1.1 ‘Bezetenen’ werden patiënten die geestelijke zorg nodig hebben’.
6 periodes van de zorg voor geesteszieken;
1) Prehistorie en oudheid
o Legde de oorzaak van ziektes bij
geesten die men had beledigd
o Schedelboringen
Oudheid: Hippocrates & Galenus
Hippocrates Galenus
- De vader van de geneeskunde’ - Beschrijving zenuwstelsel
- Krankzinnigheid = hersenziekte - 4 types van mensen naargelang
- Onjuiste mengeling van de 4 belangrijkste overheersing van de lichaamsvochten
lichaamsvochten; o Bloed = sanguinisch type
1) Bloed o Slijm = flegmatisch type
2) Slijm o Gele gal = chlolerisch type
3) Gele gal o Zwarte gal = melancholisch type
4) Zwarte gal
- Krankzinnigheid = hersenziekte
- Behandeling:
o Warme & koude baden
o Rust
o Dieet
Sanguinisch type Overmate van bloed in het lichaam
- Levendig en hartelijk van temperament
Flegmatisch type Overmate van slijm in het lichaam
- Kalm en bedachtzaam
Chlolerisch type Overmate van gele gal in het lichaam
- Opvliegend
Melancholisch type Overmate van zwarte gal in het lichaam
- Droefgeestig, angstig, pessimistisch
2) 300 v.C – 1600
o Melancholie = slechte gedachte of bekoring
o Vroege ME, mensen met een geestelijke stoornis = zotten
Maakte op hun eigen manier deel uit van de familie en de dorpsgemeenschap
MAAR door de strakkere organisatie van de maatschappij VERMINDERDE de
tolerantie voor mensen die afwijken
Dorpelingen zagen hen als bezetenen en verstoorders van de openbare orde
Lastige en onrustige mensen werden opgesloten in dolhuizen
Medische en verzorgende handelingen versmolten tot 1 beroep
Ze wilden ‘kwade stoffen uit het lichaam laten wegvloeien’ om de zieken te
genezen
Gebruik van drankjes om te braken, purgeermiddelen en pasten
aderlaringen toe
Nu ipv schedelboringen kei- of steensnijdingen
Kei- of Een insect zou in het hoofd zijn gekropen in de mensen hun slaap om dan tot kei
1
,steensnijdin te veranderen, wat ze dan kranzinnig maakte.
gen Ze maakte dan een opneing in de schedel achter het oor om de instect ‘eruit te
halen’
o Vanaf de jaren 1100 (opkomst van de Kerk) kregen geesteszieken meer recht op leven
Kloosterorden stonden in op opname en verzorging
o ME = geesteszieken nutteloos/gevaarlijk tot 1750
Heksenvervolging en inquisitieprocessen leiden ook tot gevolgen voor de
geesteszieken
o Einde van de 16de eeuw werden krankzinnigen voor het eerst vanuit juridisch standpunt
aansprakelijk en toerekeningsvatbaar gesteld
3) 1600 – 1800
o Onrustige tijd voor de dollen, krankzinnigen, ...
o Opsluiting in dolhuizen, gasthuizen en godshuizen met interneringen
o Ze werden opgesloten, geketend aan hun bedden met slechte hygiëne en eten en konden
door burgers worden bezichtigd
René Descartes
- Vader moderne filosofie
- Essentie: cartesiaans dualisme
- Wereld is een machine en menselijk lichaam als een mechanisch systeem dat
waarnemingsimpulsen doorgeeft aan de hersenen
o BASIS neuropsychologie
Cartesiaans Denken is onze essentie en daarom moest onze geest (rede)
dualisme onderscheiden worden van ons lichaam
4) 19de eeuw
o Franse Revolutie en Industriële revolutie belangrijke omwenteling!!!
o Geesteszieken = lichamelijk zieke personen met recht op specifieke medische verzorging
o Dolhuizen krankzinnigengestichten
Philippe Pinel
- Bevrijding van geesteszieken van hun boeien
- Einde aan technieken zoals purgeren, blaartrekken en aderlaten
- Ontwikkelen van ideeën over de aard en behandeling van psychiatrische aandoeningen
- In zijn therapie stond het contact met de patiënt centraal
- Pionier in de Franse psychiatrie = moderne pyschiatrie
- Eerste revolutie van de psychiatrie door zijn nieuwe benadering
Jozef Guislain
- Pionier voor Belgische psychiatrie
- Specialisatie in behandelingen voor geesteszieken
- Gebaseerd op Pinel
- Bevrijding van geesteszieken van hun boeien
- Benoeming bijzonder geneesheer van 2 Gentste instellingen van geesteszieken
- Ijverde voor humane behandeling van patiënten
- Bouwde eerste gesticht volgens moderne concepten
o Meer aandacht voor het ONTSTAAN van geesteszieken
Bruer & Freud’s theorie
- Een neurose is het gevolg van belevingen die verdrongen worden naar het onderbestude
- Basis voor de psychoanalyse
- Collocatiewet (1850-1873)
Collocatiewet Deze wet regelde de gedwongen opnamen en bleef van toepassing
tot 1990
2
, 5) 1ste helft van de 20ste eeuw
o Dilemma voor de psychiatrie voor:
1) Patiënten met een psychiatrische aandoening konden terecht in steeds groter
wordende instllingen in de hoop dat ze zouden herstellen
2) Psychiaters beschikten over de mogelijkheden van psychoanalyse, een
bahdenling die toen alleen haalbaar was voor meer vermogende patiënten die
naar meer zelfinzicht streefden
o Behandelingen waren DUUR dus kwamen ze met alternatieven zoals:
Koortskuren
Slaapkuren
Schockkuren
Coma’s
Lobotomieën
...
o (Opkomst psychofarma in de 2de helft van de 20ste eeuw)
o Ontdekking elektro-encefalogram van Hans Berger
o Er waren nu instellingen, maar ook holocaust (psychogenocide)
Elektro-encefalogram Diagnosetoestel in de neurologie
o Verandering in organisatorische aard
Eerst onder toezicht van minister van Justitie
In 1948 onder de bevoegdheid van minister van Volksgezondheid
Psychiatrische aandoening was dus niet meer een juridisch aan te pakken
fenomee
Ze hadden nu RECHT op behandeling
6) Halfweg de 20ste eeuw – 2010
o Vanaf jaren ’60 psychofarma op opkomst
o Eerste ontdekking antipsychoticum in 1952 enorme doorbraak
o Tweede revolutie in de psychiatrie medicamenteuze therapie
o Antipsychiatrische golf
Vermindering in psychiatrische ziekenhuisbedden
o De jaren 80-90 deed de biologische psychiatrie haar intrede
Geneesmiddelen & psychotherapie werden gecombineerd
o Patiënten- en familieverenigingen kwamen tot stand
o Periode 1990-2000 vond de 1e reconversie plaats in de psychiatrische ziekenhuizen:
Afbouw van psychiatrische ziekenhuisbedden
Psychiatrishce verzorgingstehuizen & beschut wonen in plaats
o Accent op care i.p.v. cure
o Supraregionale overlegplatforms om een evenwichtigere uitbouw van
psychiatrische voorzieningen te waarborgen
o Periode 2000-2010 kwam er een 2e reconversie:
Meer aandacht voor doelgroepen volgens leeftijd & specifieke groepen
Innoverende proefprojecten (dagactiviteitencentra, psychiatrische thuiszorg,
overlegfuncties rond patiënt…)
Er kwam ook een meer gelijkwaardige relatie tussen patiënt en HV door (1) de wet
inzakepatiëntenrechten en (2) komst van het internet, meer kennis beschikbaar
3
, 2. De psychiatrie vandaag
- Behandelen, verzorgen, begeleiding krijgt een ruimere invulling
- Van residentieel naar ambulant, van aanbod- naar vraaggestuurde zorg
- Meer participatie van patiënten en hun netwerk
- Naar een herstelgerichte benadering
o Herstel genezing
o Herstel: klinisch – sociaal – persoonlijk
- Behandeling is het terugdringen van de stoornis en verminderen van symptomen
- ‘sociaal herstel’ / ‘rehabilitatie’
- Herstel niet enkel met professionele hulpverleners maar ook met de omgeving
- Patiënten kunnen het herstel nu ook uit eigen iniatief in eigen handen nemen
- Kwartiermaken
Kwartiermaken Veilige en warme plek creeëren voor psychisch kwetsbare om
een normaal mogelijk leven te leiden
2.1 Ervaringsdeskundigen
- Mensen die zelf pysisch ziek zijn geweest en nog kwetsbaar zijn
- Partners in de zorg
- Essentieel component in een meer herstelgerichte zorg
- Complementair met professionele zorgverleners
2.7 Enkele definities
Geestelijke Geestelijke gezondheid is een toestand van welzijn waarin het
gezondheidszorg individu, zijn of haar competenties realiseert, kan omgaan met
de normale druk van het leven, productief en vruchtbaar kan
werken en bekwaam is een bijdrage te leveren aan zijn of haar
gemeenschap
GGZ is een toestand die een persoon toelaat zich optimaal te ontwikkelen op psychisch, intellectueel
en emotioneel vlak
- Ze moeten in staat zijn om hun capaciteiten ten volle te benutten
- Gezondheid en geestelijke gezondheid = hollistisch gegeven
o Gezondheid = gehele persoon en zijn relaties
- Ecobiopsychosociale eenheid
- Psychiatrie
o Geneeskunde van de psychiatrische aandoeningen met een lichte,
matige of ernstige graad
- Psychopathologie
- Biologische psychiatrie
Hollistisch gegeven Geheel
Ecobiopsychosociale Alle levensdomeinen (onderwijs,
eenheid gezin,wonen,werken,ontspanning) worden gezien als één
samenhangend geheel
Psychiatrie Medische discipline die zich bezighoudt met de studie en
behandeling van psychiatrische stoornissen
Psychopathologie ‘ziekteleer van de geest’ en onderzoekt de oorzaken, de
symptomen en het verloop van psychiatrische stoornissen
Biologische psychiatrie Richt zich in hoofdzaak op de processen in de hersenen die aan
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller berfinesiyok. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.65. You're not tied to anything after your purchase.