Summary
Samenvatting recht social work jaar 1
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het vak recht, jaar 1 social work. H 1,2,3,4,14 en artikelen. Met deze samenvatting heb ik de toets in 1x gehaald met een 8,1.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: brietjett • 5 months ago
By: laurahaandrikman • 6 months ago
Seller
Follow
anoukmersman
Reviews received
Content preview
H1 Rechts en regels1.1
Rechten en plichten komen voort uit de normen en waarden die algemeen gelden in de
maatschappij, het wordt vastgelegd in rechtsregels. Het recht brengt een doelmatige ordening aan in
de samenleving. Het recht geeft spelregels voor gedragingen tussen individuen onderling en voor het
handelen door de overheid. Recht stuurt ook het individuele gedrag van burgers.
1.2
4 rechtsbronnen, vindplaatsen van recht:
1. De wet- en regelgeving
Een wet komt tot stand als de regering en de Staten-Generaal met een wetsvoorstel
instemmen. Bepalingen in het wetboek zijn wetsartikelen. In een wetboek staan officiële
wetten. De hoogste wet in Nederland is de grondwet. Een regeling afkomstig van de regering,
zonder goedkeuring, is een koninklijk besluit. Als dit wel regels bevat, is het een algemene
maatregel van bestuur (AMvB).
Een regeling afkomstig van de minister is een ministeriële regeling. Een regeling van de
Provinciale Staten of van de gemeenteraad is een verordening. In de gehele EU gelden
gemeenschapsverordeningen en richtlijnen. Tot de rechtsbron ‘wet’ horen de wetten en
lagere regelgeving in NL en de hogere regelgeving van de EU.
2. De jurisprudentie
Het ontstaat doordat algemene regels in de diverse wetten en in de overige regelgeving
moeten worden toegepast in individuele situaties, die vaak heel verschillend zijn. Afhankelijk
van de soort zaak heet de uitspraak een vonnis, uitspraak of arrest. Een uitspraak van de
Hoge Raad der Nederlanden (hoogste rechter nl) heet een arrest. Jurisprudentie is
rechtersrecht. De rechter vult hier zelf de normen in die niet duidelijk genoeg zijn.
3. De gewoonte
De regels van gewoonterecht zijn niet ergens opgetekend maar ontstaan in de loop van de
tijd door het gebruik ervan in algemene kring.
4. Verdragen
Het zijn afspraken tussen 2 of meer staten die op schrift zijn gesteld en die gelden in de
staten die partij zijn bij het verdrag. De staten moeten wel akkoord zijn, geratificeerd.
Beperkingen in verdragen hebben een directe werking, iedereen kan zich daar direct op
beroepen.
1.3 aard van de regels
Van dwingend recht mag niet worden afgeweken, er worden dwingend bepaalde rechten of plichten
opgelegd. Zelf nader dingen regelen is semidwingend recht. Regels die alleen gelden als specifieke
afspraken ontbreken is aanvullend recht.
Semidwingend en aanvullend recht komen vooral voor bij rechtsregels die betrekkingen hebben op
het sluiten van een overeenkomst. Als de wetgever 1 van de partijen wil beschermen, dan wordt een
regel van dwingend recht vastgelegd. Nietig betekent dat de voorwaarde niet bestaat.
Niet alle regels hebben dezelfde rechtskracht, het is afhankelijk van het orgaan waarvan de
regelgeving afkomstig is. Rangorde regelingen (hoog naar laag):
- Verdragen
, - Gemeenschapsverordeningen en richtlijnen
- Grondwet
- Overige wetten
- Algemene maatregelen van bestuur
- Ministeriële regelingen en richtlijnen
- Provinciale verordeningen
- Gemeentelijke verordeningen
Niet alles wordt in de hoogste regeling geregeld, dit wordt dan overgelaten aan de lagere regelgevers.
Het objectieve recht bevat alle geldende regels, dus alle rechten en plichten die in de rechtsbronnen
zijn vastgelegd. Het recht op bijstand is een objectief recht, iedereen die aan de voorwaarden van de
participatiewet voldoet, heeft er recht op. Dit wil niet zeggen dat iedereen een persoonlijk, subjectief
recht heeft op een bijstandsuitkering, het moet specifiek aan iemand toegekend worden (individu).
1.4 grondrechten
Grondrechten moeten door de overheid en anderen gerespecteerd worden. Ze vormen een
fundament voor een menswaardige samenleving. Het verbod op discriminatie zorg ervoor dat
iedereen een gelijke behandeling krijgt. De overheid mag geen inbreuk maken op klassieke
grondrechten, tenzij de wet die bevoegdheid verleent.
Tot sociale grondrechten horen: gezondheidszorg, recht op sociale zekerheid, recht op werk en
welvaart. Ze vormen een opdracht voor de overheid om ervoor te zorgen dat er in Nederland onder
andere een goede gezondheidszorg etc is waarvan iedereen gebruik kan maken.
1.5 recht en de praktijk van het zorg- en welzijnswerk
Het recht bepaalt de juridische verhoudingen tussen de hulp- en dienstverlener en zijn cliënt en geeft
inhoud aan de verantwoordelijkheden en verplichtingen van beide partijen. Ook bepaalt het recht de
juridische mogelijkheden van de cliënt om zijn eigen welzijn vorm te geven. Er moet steeds vaker
zwart op wit gezet worden, waardoor juridische middelen moeten worden gegrepen om het welzijn
van cliënten te beschermen of bevorderen.
H2 Indeling van het recht
2.1 Publiek en privaatrecht
Publiekrecht bevat regels voor het uitoefenen van het gezag door de overheid in haar relatie met de
burger en tussen overheidsorganen onderling. Het wordt onderverdeeld in staatsrecht,
bestuursrecht en strafrecht. In het staatsrecht is geregeld hoe de wetgeving tot stand komt
(gemeentewet).
Gemeente heeft 3 organen: gemeenteraad, college van burgemeester en wethouders en de
burgemeester. Een belangrijke bevoegdheid is het stellen van regels voor zijn burgers in plaatselijke
verordeningen. Bestuursrecht bevat de regels voor organen van de overheid en andere organen die
met openbaar gezag zijn bekleed, voor het gebruik van hun bevoegdheden. College van B&W besluit
om bijstandsuitkeringen toe te leggen aan alleenstaande ouders. Recht verlenen -> beschikkingen.
Algemene beginselen van behoorlijk bestuur voor bestuursorganen:
1. Zorgvuldigheidsbeginsel, besluiten zorgvuldig voorbereiden
, 2. Rechtszekerheidsbeginsel, burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat hun rechten en
plichten niet zomaar veranderen.
3. Gelijkheidsbeginsel, gelijke gevallen zoveel mogelijk gelijk behandelen.
4. Verbod van misbruik van bevoegdheid, bevoegdheid niet voor ander doel gebruiken.
5. Motiveringsbeginsel, aangeven wat de reden is en hoe het hiertoe is gekomen.
Als klacht bij bestuursorgaan niks oplevert, kan je naar de Nationale ombudsman gaan.
Onder strafrecht vallen de gedragingen die de wetgever strafbaar heeft gesteld, de straffen die de
rechter kan opleggen en regels voor manier waarop daders berecht moeten worden. Het (medisch)
tuchtrecht is bedoeld om bepaald gedrag af te dwingen binnen een bepaalde beroepsgroep door het
opleggen van maatregelen.
Privaatrecht heeft betrekking op de rechtsverhoudingen tussen (rechts)personen (sluiten
huurovereenkomst -> verbintenis). Uitgangspunt is gelijkwaardigheid van personen. Verenigingen en
stichting zijn rechtspersonen.
Regels in de functionele rechtsgebieden gaan over werk, huur, jeugd, gezondheid, sociale zekerheid
of vreemdelingen. Ze kunnen privaatrechtelijk en publiekrechtelijk van aard zijn. Hoe meer invloed
van overheid, hoe meer regels van publiekrecht het bevat.
2.2 materieel recht en formeel recht
Materiële recht: inhoud van de rechten en plichten. (alimentatieplicht) als iemand die plicht niet wil
nakomen, zijn er regels van formeel privaatrecht nodig om dit af te dwingen.
Formele recht: wijze waarop iemand zijn recht kan halen, heeft betrekking op wijze waarop het recht
wordt gehandhaafd. (bevat procedureregels) -> geven aan hoe de opsporing van strafbare feiten
plaatsvindt waardoor overtreders van rechtsnormen kunnen worden berecht en gestraft.
2.3 beginselen van het procesrecht
Uitgangspunt in het Nederlandse procesrecht is geschillenbeslechting in 2 instanties: een geschil op
verzoek kan altijd een 2e keer inhoudelijk worden beoordeeld door een andere rechter. Rechterlijke
macht bestaat uit hoge raad (beslissende rol bij uitspraak jurisprudentie), gerechtshof (beroep
instellen als niet tevreden met vonnis) en rechtbank met kamers voor kantonzaken (kantonrechters
oordelen over bepaalde geschillen).
Absolute competentie: welke rechter is bevoegd te oordelen, geregeld volgens:
- Eerste aanleg, rechtbank als eerst bevoegd om te oordelen.
- Tweede aanleg, gerechtshof in hoger beroep absoluut competent in civiele zaken en in
strafzaken.
- Cassatie, bepaalt de absolute competentie van de hoge raad als cassatierechter.
Welke rechtbank is relatief competent, aan wie moet de zaak voorgelegd worden.
Vertegenwoordiging door advocaat verplicht bij privaatrechtelijke geschillen waarbij bedragen
worden gevorderd die boven 25k liggen. Ook verplicht bij familierecht en civiele zaken -> het proces
kan eerlijker verlopen.
Terechtzittingen zijn openbaar, behalve bij privé zaken. Rechter moet rechtsregels interpreteren en
toepassen op het individuele geval.
Mediation: geschil oplossen door gesprek samen met mediator.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukmersman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60434 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now