Deze samenvatting bevat alle slides, notities van elke les (elke les zelf aanwezig) en voorbeeldvragen over de leerstof. Vak gegeven door Professor Jolan Kegelaers aan de VUB in 3de bachelor.
H2: sociale verschillen ziekte en gezondheid ...................................................................................... 131
EXAMEN: 30 meerkeuze vragen met verhoogde cesuur
Artikels zijn aanvullend = komt geen examenvraag over zaken die niet in de les zijn behandeld!
1
, H1: INTRODUCTIE
1. WAT IS GEZONDHEID?
1.1 GEZONDHEID IS… ?
Verschillende categorieën = wat betekend gezondheid voor jou? Gezondheid kan verschillende dingen
voor verschillende mensen betekenen
o Verschillende benaderingen/perspectieven over gezondheid
• … niet ziek zijn (afwezigheid ziekte)
• … goed voor jezelf zorgen (gedrag)
• … goede genen hebben (bezit)
• … je fit en energiek voelen (lichamelijke fitheid & vitaliteit)
• … je mentaal goed voelen, goed in je vel zitten (psychosociaal welzijn)
• … de vrijheid om te doen wat je wilt wanneer je dat wilt, zonder belemmering (functie)
1.2 LEKENTHEORIE VAN GEZONDHEID
• Sociale representatie van gezondheid = datgene wat bepaalde groepen mensen onder gezondheid
verstaan
o Manier waarop gewone mensen naar gezondheid kijken
o → Clusteren in drie grote vormen van sociale representaties (Bauman)
• Bauman (1961):
o Gezondheid als gevoel van ‘welzijn’
o Gezondheid als afwezigheid van symptomen van ziekte
o Gezondheid als de handelingen waar een gezond persoon toe in staat is
• → Subjectieve beoordelingen van gezondheid correleren sterk met objectieve gezondheidsindicatoren!
o Waarom is die lekentheorie nu zo belangrijk? De subjectieve manier waarop we naar gezondheid
kijken, gaat een grote invloed hebben op objectieve gezondheidsindicatoren = belangrijkste
les/modellen van de gehele cursus
o Lekentheorie: De lekentheorie van gezondheid is een concept dat stelt dat individuen hun
gezondheid begrijpen en interpreteren op basis van hun eigen ervaringen, overtuigingen en
kennis, los van professionele medische opinies.
2. HISTORISCHE PERSPECTIEVEN
• Vooral westers perspectief (ook andere perspectieven maar kijken hier minder naar en hebben hier
minder kennis over)
2.1 HIPPOCRATES & GALENUS (JAAR VOOR 0)
We beginnen onze reis bij de Oude Grieken:
• Hippocrates (de eed van Hippocrates) = eed van dokters die ze verplicht moeten afleggen tov
beroepsgeheim.
2
, • Gezondheid als ‘balans’ tussen humores = lichaamsvloeistoffen
o Balans tussen 4 lichaamsvloeistoffen (bloed, zwarte gal, gele gal & slijm)
• Genezing = humores opnieuw in balans brengen
o Bv: Gaan diëten of vasten om het in balans te brengen
• Verband met persoonlijkheid
o Holistische visie: in verband met persoonlijkheid. Link tussen biologie en psychologie.
o In balans van verschillende humores is gelinkt aan bepaalde ziektes en persoonlijkheidstrekken.
▪ Bv. te veel aan bloed = sanguinisch (vrolijk, levendig en optimistisch)
▪ Bv: te veel aan gele gal = choleric (gepassioneerd, energiek en ambitieus, maar ook
prikkelbaar)
▪ Bv. teveel zwarte gal = melancholisch (introspectief, creatief, maar ook somber en
neigend naar depressie)
▪ Bv. teveel aan slijm = Phlegma (kalm, rustig en geduldig.)
Gezondheid als balans: homeopathie, een balans in het
lichaam. Een natuurlijke balans waar we mee geboren zijn en
door stressoren geraakt die balans uit evenwicht = die bepaalde
homeopathische middelen worden gebruikt om lichaam weer
in balans te brengen.
o Streven naar een staat van welzijn waarin het lichaam,
de geest en de emoties in harmonie zijn.
o Zien we ook terug in de klinische psychiatrie: disbalans in onze hersenen
▪ Idee is niet vreemd: veel farmacologie is gericht om bepaalde stoffen meer of minder
aanwezig te maken in onze hersenen = Antidepressiva willen meer serotonine in de
hersenen aanmaken
▪ Er is NIET zo iets als in balans in de hersenen bij mensen met klinische stoornissen
→ lijkt meer te maken met hersenplasticiteit.
2.2 RELIGIE ( JAAR 500)
Vervolgens naar de Middeleeuwen:
• Humores theorie nog steeds in gebruik
o Lang een dominante denkwijze
• Gezondheid meer en meer verbonden met spiritualiteit en religie
o Opkomst van Christendom
• Ziekte = straf van god
3
, • Gezondheid = domein priesters
• Verbod op wetenschappelijk onderzoek = beperkte medische vooruitgang
o Taboe rond onderzoek doen rond mensen, rond lichamen → waardoor er minder nieuwe
inzichten kwamen
• Gezondheid en religie:
o Nog steeds een link tussen religie en gezondheid → De twee kunnen elkaar nog steeds
beïnvloeden
o Religie kan zowel op positieve als negatieve manier een impact kan hebben op gezondheid
▪ Negatief: religie en risicovolgedrag → bepaalde houding tov bepaalde vaccinaties
waardoor er nog heel wat ziektes daar aanwezig zijn
▪ Positief: door het verbeteren van welzijn, kan stukje helpen mensen leren omgaan met
stressvolle ervaringen in het leven
2.3 RENAISSANCE & WETENSCHAPPELIJKE REVOLUTIE
• Rene Descartes
• DUALISME
o Zagen daar dat er een wetenschappelijke revolutie bestond: het taboe rond menselijke lichaam
ging meer verdwijnen en mensen gingen echt gaan kijken hoe die lichamen werken
▪ Balans ts die verschillende lichaamsvloeistoffen lijkt precies toch niet juist/ minder
relevant
• Lichaam & geest 2 afzonderlijke entiteiten
o Geest: domein van spiritualiteit
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ameliedekerf. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
