Historische kritiek
Overzicht
Les 1 Inleiding Handboek
2 Typologie van bronnen Deel I: 1 – 4
3 Bewaring en ontsluiting van bronnen Deel I: 5
4 Bronkritiek I Deel II: 1,2,4 (p 65 - 78)
5 Bronkritiek II Deel II: 4 (p 117 – 127)
6 Bewijsvoering I Deel III: 1 (p 133 – 148)
7 Bewijsvoering II en Historiografie I Deel III: 2,4 (p 149 – 169)
8 Historiografie II Deel III:4 (p 212 – 229)
9 Historiografie III en Historische synthese Deel III: 4 (p 230 – 250)
Deel IV: 1,2 (263 – 300)
Les 1: inleiding
Historische kritiek
= Systematische kritische reflectie bij verzamelen, evalueren en verwerken van informatie
Verschil verleden en geschiedschrijving
- Verleden: voorbij
o Enkelsporen van feiten van het verleden
- Geschiedschrijving: werken met die sporen
o Constructie taal en tekst
o 1 historisch werk = 1 ‘lezing’ van (delen van) verleden
Lezing door historici is selectief:
--> gedeelte van de geschiedenis
=> Sommige gebeurtenissen/ groepen amper aanwezig (lang verborgen)
(vrouwen, minderheden, lage klassen…)
Kernprobleem: relatie feit - verhaal
1: de bron
vb.: ooggetuige; geeft al interpretatie van de feiten
2: de onderzoeker
evalueren van de bron; nieuwe interpretatie van de bron
3: interpretatie
onderzoeker bouwt een bredere interpretatie tot rapport
1
,Feiten vs. uitspraken over feiten
Empirisme: via directe zintuigelijke waarnemingen tot waarachtige kennis komen
Maar: waarneming berust op detectie en identificatieprocessen
= interpretatie op basis van persoonlijke ervaringen
- Geen waarneming zonder eigen interpretatie
=> Geen objectieve toegang tot feiten
Men kan de wereld maar benaderen vanuit eigen referentiekader:
Kan slechts die aspecten van wereld als “feiten” onderscheiden waarop zijn
referentiekader meest is ingesteld
=> getuigenissen geven geen feiten, maar uitspraken
, Les 2: Typologie van de bronnen I
Historische bronnen ‘Overblijfselen’ vs. ‘getuigenissen’
Wat is een bron? Overblijfselen van het verleden
- Alles wat een feit kan bewijzen - Materiële voorwerpen
-> Domein archeologie
Wat zijn historische bronnen? Getuigenissen over het verladen
- Bronnen die bestaan uit: - Geschreven teksten
- Artefacten, visuele bronnen, teksten, -> Domein geschiedenis
natuurlijke overblijfselen…
- Overlapping
- Belang ontstaanscontext
- Bewuste vs. onbewuste creatie
- Selectiviteit en betrouwbaarheid
Primaire bron Secundaire bron
- Rechtstreekse info - Onrechtstreeks
Gelijktijdig met gebeurtenis Werk van onderzoekers, achteraf
Reflectie en interpretatie
Gebruik primaire/ secundaire bronnen
Primaire/ secundaire bron: afhankelijk van de vragenstelling
Typologie
Geschreven bronnen
- Niet- verhalend
o Archivalische bronnen: diplomatische bronnen en bronnen van sociale boekhouding
Opgesteld door openbare/ private instantie, instelling, administratie
Scheppen rechtssituatie
- Verhalend
o Narratieve teksten: literatuur, informatieve geschriften, ego-documenten
Opgesteld om nageslacht te beïnvloeden, informeren, ontspannen
Ongeschreven bronnen
- Materiële voorwerpen: artefacten, natuurlijke overblijfselen
- Mondelinge overlevering: vele gebieden, incidenteel bewaard, doorgegeven op generaties
Evolutie in brontypes
Schrift (3000 v Chr) -> drukpers (15 – 16 e eeuw) -> audiovisuele media (19 – 20e eeuw) -> internet
(nu)
=> Versnelling transport en telecommunicatie
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravdm1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.