In dit document zijn alle colleges van Geschiedenis van België verwerkt, gegeven door professor De Spiegeleer, aan de VUB.
De colleges zijn gebaseerd op het boek "Een geschiedenis van België” van De Wever, Deneckere en De Paepe. Dit boek is niet verwerkt in deze samenvatting.
Het docu...
Geschiedenis van België
Een geschiedenis van België: Denechere, De Paepe, De Wever, Academia Press 2020
Ferre Christiaens
1
, Uitleg Structuur................................................................................................................................4
Geschiedenis van België?.................................................................................................................5
Drie breuklijnen (kadertekst handboek)..........................................................................................6
Het ontstaan van België ...........................................................................................................................6
1. Bestond België voor 1830? ..........................................................................................................6
Essentialistische en romantische representatie ..............................................................................6
De visie van Pirenne.........................................................................................................................7
De visie van Stengers .......................................................................................................................7
De visie van Falter ............................................................................................................................7
2. De staatkundige situatie voor het einde van de 18de eeuw .......................................................8
3. In vijf stappen naar de Revolutie van 1830 ...............................................................................10
I) Het late Oostenrijkse Regime ................................................................................................10
II) De Brabantse Revolutie/Etats Belgiques Unis van 1789-1790 ..............................................11
III) Franse regime ........................................................................................................................13
IV) Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.............................................................................14
V) De Revolutie van 1830 en het ontstaan van België ...............................................................15
De Revolutie van 1830 en het ontstaan van België (vervolg)............................................................19
De diepere draagwijdte van 1830. ................................................................................................19
Sociaaleconomische evolutie 1830-1914 ..............................................................................................20
De evolutie van het bevolkingsaantal: sterfte en geboorte ..............................................................20
Aanzienlijke toename van bevolking: onderdeel van demografische transitie ............................20
Dalende sterftecijfer ......................................................................................................................20
Geboortecijfer daalde... in relatieve termen en minder snel dan sterftecijfer .............................21
De evolutie van bevolkingsaantal: immigratie en emigratie .............................................................21
Waar wonen de Belgen? ....................................................................................................................22
Per regio .........................................................................................................................................22
De landbouw in crisis .........................................................................................................................23
Er was demografische druk ...........................................................................................................23
Zware crisis 19de eeuw .................................................................................................................23
Structurele problemen landbouw .................................................................................................23
Reacties hiertegen .........................................................................................................................23
Uitzuivering sector tegen eeuwwisseling/dalend economisch belang .........................................24
Eerste industriële revolutie (1760-1840) ...........................................................................................24
België = koploper industrie Europese vasteland. ..........................................................................24
De basisvoorwaarden ....................................................................................................................24
Waar? .............................................................................................................................................24
2
, Welke sectoren? ............................................................................................................................24
Tweede industriële revolutie (1870-1914) ........................................................................................25
Op- en neergaan van de prestaties ...............................................................................................25
Vernieuwingen ...............................................................................................................................25
Export van essentieel belang .........................................................................................................25
De doorbraak van de NV’s en de grootbedrijven ..........................................................................25
Transport- en financiewezen .............................................................................................................26
Uitbouw van een uitstekend transportnetwerk ............................................................................26
Muntwezen ....................................................................................................................................26
Bankwezen = dominante speler in economie ...............................................................................26
Sociale groepen en toestanden .........................................................................................................27
De totale economisch actieve bevolking .......................................................................................27
Loon (on)afhankelijken in de actieve bevolking ............................................................................27
Sociale wetten om wantoestanden aan te pakken .......................................................................28
Politieke evolutie 1830-1914 .................................................................................................................29
De triomf van de liberale natiestaat (1830-1886) .............................................................................29
De politieke spelregels (1830-1886) ..............................................................................................29
Politieke stromingen en sociale bewegingen (1830-1880) ...........................................................31
Politieke strijdpunten (1830-1880) ................................................................................................36
De internationale politiek (1830-1880) .........................................................................................41
Emancipatie en integratie (1886-1914) .............................................................................................42
De politieke spelregels (1886-1914) ..............................................................................................42
Politieke stromingen en sociale bewegingen ................................................................................43
Politieke strijdpunten (1886-1914) ................................................................................................46
De internationale politiek: de kolonisatie van Congo (1885-1908)...............................................48
Sociaaleconomische evolutie sinds 1914 ..............................................................................................50
1. Demografie, gezin en migratie ..................................................................................................50
Stabilisatie/langzame stijging van de bevolking ............................................................................50
Migratie (Gastcollege Tom Nagels) ...............................................................................................50
België wordt een immigratieland (wat je moet onthouden van het gastcollege) ........................53
Demografisch probleem: vergrijzing .............................................................................................53
Mutaties binnen het traditionele gezin: ‘tweede demografische transitie” .................................54
2. Waar wonen de Belgen? Ruimtelijke spreiding .........................................................................55
Winnende en verliezende provincies (//economie) ......................................................................55
Toenemende belang van de voorsteden en lintbebouwing na WOII............................................55
3. Achteruitgang landbouw ...........................................................................................................55
3
, Stabiliteit tijdens het Interbellum ..................................................................................................55
Na WOII ..........................................................................................................................................55
Steun Europa (afgebouwd begin 21ste eeuw) ..............................................................................56
Vanaf eind 20ste eeuw: vechten om te overleven ........................................................................56
4. Wel en wee van de industrie .....................................................................................................56
Tot in de jaren 1950 .......................................................................................................................56
Jaren 1960-1980: algemeen ..........................................................................................................56
De crisis van de jaren 1970 en de daaropvolgende mutaties .......................................................57
5. Transport- en financiewezen .....................................................................................................58
Een steeds dichter transportwerk .................................................................................................58
Muntwezen ....................................................................................................................................58
Bankwezen .....................................................................................................................................58
6. Sociale groepen en toestanden .................................................................................................59
Economisch actieve bevolking .......................................................................................................59
Loon(on)afhankelijken in de economische actieve bevolking.......................................................59
De elitegroepen en subtopgroepen ..............................................................................................60
De sociale toestanden ...................................................................................................................60
Politieke evolutie 1914-vandaag ...........................................................................................................61
Van de Eerste tot de Tweede Wereldoorlog .....................................................................................61
De Eerste Wereldoorlog (1914-1918) ............................................................................................61
Interbellum (1918-1940)................................................................................................................65
De Tweede Wereldoorlog (1940-1944/1945) ...............................................................................83
De laatste tachtig jaar (1945-...) ........................................................................................................88
De politieke strijdpunten sinds 1945 .............................................................................................98
Buitenlandse politiek in België na 1945 ......................................................................................113
Beoordeling samenvatting ...........................................................................................................115
Uitleg structuur ................................................................................................................................116
Vetgedrukt ...................................................................................................................................116
Afkortingen ..................................................................................................................................116
Uitleg Structuur
Op de allerlaatste bladzijden staat er meer uitleg over de afkortingen, structuur, ...
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ferrechristiaens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.82. You're not tied to anything after your purchase.
