Summary
Samenvatting - esthetica
- Course
- Institution
samenvatting van de hoorcolleges (geen powerpoint). Ook aangevuld met andere samenvattingen, dus volledig overzicht van de lessen.
[Show more]
Seller
Follow
lauravdm1
Content preview
EstheticaLes 1: Inleiding
Esthetica= het gevolg van een proces waarbij de kunstenaar een idee van schoonheid doorgeeft aan een
onmisbare toeschouwer, die dat aanneemt en in zijn eigen leven toepast
= De leer van de zintuigelijke waarneming, in meer specifieke zin: de tak van de filosofie die zich bezighoudt
met schoonheid en kunst
Esthetica; komt van Grieks woord asthetikos -> astanestae; voelen/ aanvoelen
=> Aanvoelen van wat schoon is in de kunst en natuur; mimesis van het schone
- Ervaring waarvan we iets onderscheiden van schoonheid
- Hoe bespreken we schoonheid? Voor iedereen anders, en dus moeilijk te definiëren
o Hoe valt het smaakoordeel te definiëren?
Esthetica is een deelgebied van de filosofie: gericht op schoonheid en kunst
Algemene definitie/ oerdefinitie: van zodra een mens iets produceert dat zijn primaire behoeften overstijgt, dat
wijst op de complexe inneming van zijn omgeving (observatie van de context) en wanneer hij erbij een afdruk
achterlaat (een teken van dat inzicht) dan is er niet alleen spraken van een esthetisch feit (eventueel kunst),
maar dan is er ook sprake van een inzicht dat dit esthetisch feit heeft plaatsgevonden
-> inzicht en besef van het esthetisch feit is essentieel, anders is het feit geen feit
=> Kunst wordt kunst waneneer dit feit wordt bewezen, wat door de mens wordt bepaald (toeschouwer/
kunstenaar)
De producent van het esthetisch feit (de kunstenaar) en degene die tot inzicht komt kunnen (maar hoeven) niet
per se dezelfde persoon te zijn => iemand anders kan ook tot ‘oerspong’ komen
Eerste esthetische theorie (met naam esthetica): Baumgarten (DE; 18 e eeuw)
Esthetica begint op het moment wanneer de eerste esthetische feiten tot stand komen
Kunst heeft belangrijke plaats in onze beschaving
,Oudste definitie van kunst
Begint in Indië (veel Europese talen ontstonden in Indië)
‘Kunst is iets doen’
- Als iemand iets met handen kan doen/ maken dat er voorheen niet was
- In kunst is er geen vooruitgang;
= Is een menselijke activiteit die fundamenteel van andere activiteiten verschilt
o In wetenschap (bv) -> evolutie; beter en beter
o Bij kunst; zodra iets gedaan wordt, ben je met kunst bezig
- In kunst is alle essentiële kennis altijd aanwezig
- 5e eeuw en eeuwen erna: kunst was abstract en afwezig
- 11e eeuw: late ME, iconen ontstaan (icoon= schilderij op hout van Christus of van een heilige)
- 15e – 17e eeuw: shrift in de beeldende kunst in het westen door religieuze kwestie;
o Is het wel/niet toegelaten God af te beelden? (iconoclastenstrijd)
15e eeuw: grote genieën (Brunelesci, Donatello, …) gaan op een heel andere manier om met auteurschap! Ze
zijn sterk gehecht aan hun persoon in verbinding met het werk => competities (vb. Donatello vs. Della Robia)
=> Kunstenaars debatteren over kunst
=> Vervlochtenheid van de kunstenaar en zijn werk, is een zeer westers fenomeen
- Tijdens de Renaissance: van ambachtsman naar kunstenaar
o Gevolg: competitie tussen kunstenaars
Daidalos model (Mythologie) 8/ 9e eeuw v. Chr.
- Grieks adjectief; kunstvol/ versierd
= oudste gepersonifieerde kunstenaar uit de kunstenaar (Uit Athene)
- Ingehuurd door de koning van Kreta: in het Labyrint van Knossos (voor de zoon/ stier van koningin)
- Is ontsnapt door vleugels te maken voor zijn zoon Icarus (= kunst)
- Hij maakte een beeld van Aphrodite in steen en wou haar met kwikzilver ingieten om haar tot leven te
brengen (= kunst)
o De mens wil iets doen om zichzelf te begrijpen
o Natuur proberen nabootsen (met je handen iets doen -> mimesis
Mimesis: de begaafdheid om met zijn handen de natuur na te bootsen
Twee manieren van mimesis:
- Competitieve manier: natuur op alle mogelijke manieren porberen te evenaren
- Contemplatieve manier: geheimen van de schepping doorheen een creatief proces doorgronden
Leidt tot opmerkelijke misverstanden
,
, Homerus model (8e eeuw v. Chr.)
- Een van de meest invloedrijke schrijvers
- Odysee en ilias (verhaal opzoeken)
- Achilles verhaal: Hiphaestos; ‘kunstenaar van de goden’ -> maakt schild (rond gebogen hout met
koeienvel erover) en speer voor achilles
- Lezer leest het verhaal, maar staat niet stil bij het feit dat Homerus nooit een woord heeft
neergeschreven en blind was
o Hij was een Trasporus; rondtrekkende dichter
- Hij vertelt over het schild dat iedereen kent, maar beschrijft een schild vanuit zijn verbeelding
-> sublimatieproces
=> Persoonlijk ervaren en ondergaan van die schoonheid
Kunst heeft zijn toeschouwer nodig om kunst te zijn -> zonder hen heeft kunst geen rede
Hoe wordt de mens afgebeeld? (We beperken ons tot het ‘technisch kunnen’)
- Kouros beelden (6e eeuw v. Chr.)
o Archaïsche periode
o Zien er minimalistisch en primitief uit
o ‘Imperfect’
Context: religieus gericht (eenheid met natuur) -> beelden komen voor in tempels en graven
- Discuswerper (5e eeuw v. Chr.: gouden eeuw)
o Klassieke Tijd
o Geperfectioneerd
o Anatomisch zo goed als juist
o Neutraal gelaat
Andere culturele context dan Kouros -> niet meer religieus gericht
-> Maken kunstwerken in stad, in aterlier (veel rivaliteit tussen kunstenaars)
Wordt gezien als hoogtepunt van de kunst
- We kennen de kunstenaars en kun kunstwerken
- Maar de kosmogonische context is verdwenen
Deze kunstwerken bepalen de sculptuurcultuur van Rome, als etiket voor superieure generatie
- Laocoongroep (2e eeuw v. Chr.)
o Hellenistische periode
o Mimesis is tot in de details weergegeven
o Anatomisch volledig juist
o Zeer expressief
Weer andere context dan de vorige twee;
-> Grijpen terug naar de mythologie, maar het uiterlijk is helemaal toegespitst op detail
Expressief gelaat; ze zien er ongelukkig uit -> sterke gezichtsuitdrukkingen
Pergamon museum Berlijn; hoogtepunt hellenistische kunst (altaar van joice)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravdm1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now