100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting - inleiding tot de archeologie $8.02   Add to cart

Summary

Samenvatting - inleiding tot de archeologie

 13 views  0 purchase
  • Course
  • Institution
  • Book

samenvatting van alle hoorcolleges samen met de powerpointslides. Inclusief fotomateriaal en uitleg. Lesoverzicht vooraan en korte begrippenlijst achteraan.

Preview 4 out of 51  pages

  • Yes
  • May 29, 2024
  • 51
  • 2021/2022
  • Summary
avatar-seller
Inleiding tot de Archeologie
Lesinhoud
Les 1 Wat is archeologie?
Les 2 Geschiedenis van de dicipline Hfk: 1
Les 3 Formatieprocessen Hfk: 2
Les 4 + 5 Archeologisch bestand Hfk: 2 – 4
Les 6 Terreinmethoden Hfk: 3
Les 7 + 8 Artefacten en Ecofacten Hfk: 6 – 11
Les 9 + 10 Dateren Hfk: 4
Les 10 Publieksarcheologie Hfk: 14




Les 1: Inleiding
Archeologie = bureauonderzoek, wetenschappelijk probleem oplossen
= menswetenschap, gericht op detectie, identificatie, analyse en interpretatie van de
materiele resten en sporen van menselijke activiteiten in het verleden

Doel: verleden reconstrueren; situaties, evolutiemechanismen en gedrag van de mens identificeren
en verklaren

- Verzamelen en bestuderen van info over een gebied
- Bronnenonderzoek
- Dossiers
o Historisch dossier
o Archeologisch dossier
o Landelijk/ cartografisch dossier


Artefact= door de mens vervaardigde,
functionele objecten




Les 2: Geschiedenis van de discipline
- Geen vaste theorie in archeologie!

- Theorie= praktische archeologie (lopend)
o Herkennen van patronen
o Interpreteren van artefacten
o Begrijpen van stratigrafie
- Histografie van theorie: gereduceerd tot paradigma’s



1

,Antiquarisme (15e – 18e eeuw): start van de objectgerichte interesse in de oudheid

➔ exploratiefase
- Op zoek naar de antieke cultuur
o Vooral Griekse/ Romeinse cultuur: Noord-EU, Oude Nabije Oosten, Meso-Amerika
- Object gericht
o Tentoonstellingen (archeologische objecten, fossielen, artefacten…)
o Geen rekening houden met datering, functie en betekenis
- Herontdekking van sites
o Op basis van geschreven bronnen proberen verklaren
- Voor de elite (conspicuous consumption)

Grand Tour
= Toerisme voor de elite; ze bezochten oudheden

- Deel van hun opleiding en opvoeding -> kennen en waarderen van klassieke kunst
o Mediterrane wereld en later West-Europa
-> plunderingen als gevolg

Johann Winckelmann (1717 – 1768)

- Grondlegger van de kunstgeschiedenis, klassieke archeologie en neoclassicisme
o Eerste die objecten onderscheidde
o Opgraving + materiaalstudie Pompeï (1738)

- Hij hecht belang aan:
o Lineaire revolutie
o Superioriteit van architecturale steensculptuur
o Originaliteit van beeldhouwers
➔ Daardoor werden andere kunsten lang als minderwaardig beschouwd (Archaïsche,
Hellenistische en Romeinse sculptuur)
- Stilistische evolutie en identificatie van meesters (later: connaisseurschap)

Prehistorie

- Paste niet in toenmalig eurocentrische denkkader (Katholieke rijke blanke man)
➔ Prehistorie bestaat niet
o God creëerde alles (aarde is 6000 jaar oud) -> Adam en Eva als eerste mensen etc…

Oplossing: prehistorische artefacten behoren tot de primitieve ‘wezens’ (Afrikanen en Indianen)




2

,Moderne archeologie (19e eeuw)
4 elementen voor vooruitgang:

1. Twijfels aan ouderdom van de mens
- Menselijke beenderen met uitgestorven diersoorten
- Werktuigen

2. Three Age System (erkenning van de steentijd)
- Nieuwe chronologie
- A Guide to Northern Antiquities (1848) – C. J. Thomsen
- Basis van archeologische classificatie (relatieve datering)
o Binnen het 6000-jarig kader

3. Ontwikkeling binnen geologie
- James Hutton (1785)
-> stratigrafie en ouderdom
- Charles Lyell (1833)
-> Uniformitarianisme (geologie; de aardse geschiedenis verklaard kan worden met dezelfde
geologische processen als die we in het heden waarnemen)
▪ Mens kan dus veel ouder zijn

4. Evolutietheorie
- Charles Darwin: Origin of Spicies (1859)
o “Waarom en hoe evolueren soorten?”
▪ Selectie door ‘Wet van de sterkste’
➔ Evolutie en vooruitgang zijn onvermijdelijk
- In tegenstrijd met Christelijk geloof
o Verder weg van het originele idee
o Veel controverse

Impact evolutieleer

Vooruitgangsdenken: ook cultuur evolueert, past zich aan aan de samenleving, technologie etc

Eenvoudig naar complexe cultuur

Cultureel: indeling van primitief naar geciviliseerde beschaving
-> volgens raciaal superioriteitscomplex (eurocentrisme)

Artefacten worden geclassificeerd; typologieën van materialen, voorwerpen en technieken




3

, Cultuurhistorisch paradigma
= geschiedenis schrijven van de verschillende culturen a.d.h.v. artefacten en hun typologieën

Plaats in de typologie = plaats in de chronologie

o (Uiteraard fouten in deze redenering)

Vooruitgangsdenken: ook cultuur evolueert
Van eenvoudige naar complexe cultuur: evolutie van artefacten
Cultureel: indeling ‘primitief’ en ‘geciviliseerd’ (-> raciaal superioriteitsdenken, eurocentrisme)
Artefacten: in hokjes/ classificaties ingedeeld
=> Typologieën

Typologie: cultuur
-> cultuur is een eenheid (geografisch chronologisch, etnisch afgebakend; groep artefacten)

=> Toenmalig (eurocentrisch) denkbeeld: kolonialisme en nationalisme

Verspreiding door:

- Migratie
- Politieke, technologische en economische dominantie
o “Het beste vervangt het zwakste”
- Culturele en raciale superioriteit

Beschavingen slechts op enkele plaatsten ontstaan en van daaruit verspreid
Diffusionisme: verspreiding/ doorgeven van een cultuur



Kritiek
Normatief: artefacten als expressies van culturele normen

- Typologie groepen: menselijke cultuur
o Nadruk op gelijkheid i.p.v. verschillen
- Geen interne dynamiek
o Invloed van buitenaf (diffusie)
o Contacten met andere ‘betere’ bevolkingen: superioriteitsdenken en racisme
- Descriptief: beschrijvend i.p.v. verklarend
- Inductief i.p.v. deductief

Wat met achteruitgang?
Verschillende levensstijlen?
Complexe jagers-verzamelaars?




4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravdm1. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

84669 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$8.02
  • (0)
  Add to cart