Summary
Samenvatting colleges sociologische thema's blok 3
- Course
- Institution
Samenvatting van de hoorcolleges van sociologische thema's, blok 3
[Show more]
Seller
Follow
merelpln
Content preview
Sociologische thema’s, jaar 1 blok 3Tentamendatum: 26 maart 13:00 uur
Thema 1: globalisering
Globalisering is een toenemend proces van economische, culturele en politieke integratie,
interactie en afhankelijkheid op mondiaal niveau.
Giddens en Sutton (2017): the various processes through which geographically dispersed
human populations are brought into closer and more immediate contact with one another,
creating a single community of fate or global society.
Tilly (1995): globalization means an increase in the geographic range of locally
consequential social interactions
Ritzer en Dean (2015): a transplanetary process or set of processes involving increased
liquidity and the growing multidirectional flows of people, objects, places and information
and the structures they encounter and create that are barriers to, or expedite, those flows.
Giddens en Sutton (2021): globalization is characterized both by a set of processes that bind
the societies and people of the world into tighter interdependence and by a growing
global consciousness that influences how people act.
Waarom is het belangrijk voor sociologen?
- toegenomen verbinding individuen door technologische ontwikkelingen
- impact op iedereens leven
- niet alleen een top-down proces
- focus op hoe interpersoonlijke, microrelaties van sociale actoren ook mondiale processen
vormgeven en andersom
- focus op ongelijkheid binnen één land -> nu ook gekoppeld aan het globale systeem
Politiek geladen:
- links: ‘economische elite breiden wereldhandel uit voor eigen voordeel, exploiteren het
mondiale zuiden, schenden mensenrechten, vergroten ongelijkheid’
- rechts: ‘bedreiging en ondermijning nationale identiteit; oorzaak toestroom migranten’
Ontstaan globalisering:
- succesvolle premoderne samenleving -> toename groepsgrootte en wereldwijde menselijke
populatie
- menselijke expansie: invasie, oorlog en gewelddadige verovering en coöperatieve /
wederzijdse uitwisseling
- industrialisatie (18e eeuw) -> effectievere productie, maar globale ongelijkheid door
ongelijke verdeling technologie
Traditionele beschavingen: politieke autoriteit heeft weinig directe invloed op zelfstandige
lokale dorpen
- industrialisatie: transport en communicatie sneller -> geïntegreerde nationale gemeenschap
Industriële beschavingen: opkomst eerste natiestaten
- politieke gemeenschappen met duidelijk afgebakende grenzen
- nationale regeringen hebben macht over het leven van burgers
,Resultaat van moderniteit:
- superieure economische kracht (dankzij moderne technologie)
- politieke cohesie (natiestaat, communicatie, transport)
- militaire superioriteit (atoombom, kolonialisme)
-> modernisering wordt vaak gekenmerkt door oorlogen, geweld en verovering
Three worlds model -> developed & developing societies -> majority & minority world ->
global north & global south
Globale ongelijkheid: three worlds model:
1) geïndustrialiseerd – rijk
2) communistisch USSR en Oost-Europa – midden
3) niet-industrieel – arm
-> aanname dat de drie werelden onafhankelijk van elkaar zijn ontwikkeld
Developed vs. developing (ontwikkeld vs. ontwikkelend)
- hoog BBP vs. laag – mate van industrialisatie
Majority vs. minority world (meerderheid vs. minderheid)
- meerderheid van de wereld in ontwikkelende landen vs. minderheid in ontwikkelde landen
- minderheid bezit de meerderheid van de globale rijkdom
Global south vs. global north (globale noorden vs. zuiden)
- koloniale dominantie en heerschappij → onderontwikkelde economische/sociale systemen
- globale onderlinge afhankelijkheid: ongelijkheid, macht en dominantie
Wallerstein - Modern world system model:
- relatief rijke kern, arme periferie en semi-periferie er tussen in
- conflict theorie: arbeidersklasse vs. kapitalisme
Globale ongelijkheid door globalisering productie:
- meest winstgevende activiteiten in hoge inkomenslanden (bv. adverteren)
- minst winstgevend in lage-inkomenslanden (bv. fabrieksproductie)
Milanovic: global inequality (2016), boek:
- 1988-2008 -> high globalization: economische integratie en communicatie revolutie
-> periferale markten openen en kernlanden gebruiken arbeid uit deze landen
- maar de winst is oneerlijk verdeeld -> wereldwijde ongelijkheid
Gini-coëfficiënt:
- 0 (absolute gelijkheid) – 100 (absolute ongelijkheid)
- relevant bewijsmateriaal over inkomensongelijkheid alleen van de afgelopen 200 jaar
- inkomensongelijkheid = slechts één dimensie van de mondiale ongelijkheid
Hoe samenlevingen veranderen:
1) economische ontwikkeling:
- bepaald door fysieke omgeving: beperking en basis van economische activiteit (rivier,
grondstoffen, etc.)
- kapitalisme verschilt van eerdere productiesystemen: voortdurende uitbreiding productie en
toename rijkdom zonder grenzen en voortdurende verbetering productietechnologie
, 2) socio-culturele verandering:
- a. religie + geloof: religie kan conservatieve of innovatieve kracht in samenleving zijn
- b. communicatie systemen: uitvinding schrijven en internet -> transport van informatie
- c. leiderschap: een individuele leider die grote aanhang kan genereren en denkwijzen
radicaal kan veranderen, kan helpen gevestigde orde omver te werpen
- d. wetenschap en secularisering: van gewoontes en traditie, naar rationele en
wetenschappelijke argumenten
3) politieke organisatie
- vormt ontwikkeling van de samenleving (bestuurs- en kiessysteem, doelen)
- Marx: politiek systeem = directe uitdrukking onderliggende economische organisatie
- overheden kunnen economische groei stimuleren en/of vertragen (coronabeleid, uitkeringen)
Sociale verandering bestuderen is het onderscheiden en verbinden van economische,
politieke en sociaal-culturele aspecten
Herminio Martins (1974): sociologie moet het ‘methodologische nationalisme’ overkomen.
Natiestaten zijn niet langer geïsoleerd van politieke activiteit en sociale verandering ->
begrijpen globalisering is een essentieel deel van sociologisch begrip van sociaal leven
vandaag de dag.
Drie dimensies van globalisering, meetbaar met KOF index:
1) economische globalisering: langeafstandsstromen van goederen, kapitaal en diensten,
evenals informatie en percepties die gepaard gaan met marktuitwisselingen
2) politieke globalisering: diffusie van overheidsbeleid en belang van supranationale en
nationale overheden en organisaties
3) sociale globalisering: verspreiding van ideeën, informatie, beelden en mensen (bepleiten
rechten, representatie, migratie, toerisme, etc.)
Drie kernelementen van globalisering:
• informatie en communicatie technologie (ICT)
- consequentie -> deterritorializatie, verandert ons begrip van tijd en ruimte en hoe we deze
ervaren -> time-space compression
• de verweving van culturen en economieën:
- Marxisten -> economie en najagen winst enige grondslag globalisering, culturele processen
laten globale economische integratie toe.
- het samenkomen van economie en cultuur -> weightless economy: immateriële of abstracte
producten en diensten (software of consulting)
- glokalisatie = globalisering + lokalisatie (nalyseren hoe het globale gemodificeerd wordt
door contact met het lokale, bv. McKroket)
- Manuel Castells: alle aspecten van het menselijk leven worden gedomineerd door
netwerken, die ver over nationale en culturele grenzen strekken. Drijvende kracht:
transformatie van communicatie (interactieve communicatie wordt massa zelf-communicatie,
en hybridisatie sociale interactie zorgt voor steeds kleiner onderscheid echt en virtueel leven
• politieke globalisering:
- groei van internationale en regionale mechanismen van bestuur.
- internationale overheden brengen natiestaten samen en bewegen naar een vorm van
wereldwijd bestuur. Blijft grotendeels nationaal, maar wereldwijd bestuur wel ‘noodzakelijk’,
wereldwijde problemen (crises, klimaatverandering, terrorisme, etc.)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelpln. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.10. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83249 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now