Algemene wet bestuursrecht (Awb) is de belangrijkste wet op het terrein van bestuur.
De bestuurstaak richt zich op het ordenen van de samenleving: het doen van uitkeringen,
het maken van bestemmingsplannen, de opvang van asielzoekers, het aanleggen van wegen
etc. Gaat het bij de wetgevende taak van de overheid om het maken van algemene, voor
iedereen geldende regels, de bestuurstaak kan worden gezien als het nemen van besluiten
voor individuele gevallen of voor concrete zaken.
Een burger komt veelvuldig in aanraking met de bestuurstaak van de overheid (aanvragen
vergunning, uitkering, belasting). De bestuurstaak van de overheid strekt zich uit tot
nagenoeg alle facetten van ons bestaan. De veelomvattendheid van de bestuurstaak heeft
alles te maken met de opvatting over de taak van de overheid. Ons land werd na de WO een
verzorgingsstaat. In een verzorgingsstaat heeft de overheid de taak burgers die daar zelf niet
in slagen, een bodem in hun bestaan te bieden. Zo groeien de overheidstaken.
De invoering van de Awb heeft ervoor gezorgd dat praktisch op het gehele terrein van het
bestuursrecht met dezelfde termijnen, procedures en begrippen wordt gewerkt. Ook het
bestuursprocesrecht is veel overzichtelijker geworden.
De Awb gaat niet over de inhoud van de bestuurstaak. Deze inhoud, dit wil zeggen de
rechten en de plichten van de burgers en van het bestuursorgaan, worden geregeld in de
bijzondere bestuurswetten. De Awb geeft dus algemene regels die van toepassing zijn op de
verschillende onderdelen van de bestuurstaak. De bijzondere bestuurswetten regelen ieder
een specifiek onderdeel van de bestuurstaak.
De Awb heeft een gelaagde structuur, dit wil zeggen dat de wet van algemeen naar bijzonder
gaat. Zo begint de wet met definities en zeer algemene regels die over alle contacten tussen
bestuursorgaan en burger gaan, daarna wordt het begrip besluit behandeld en vervolgens
een bijzonder type besluit, de beschikking. Voor een gebruiker betekent de gelaagde
structuur dat hij vaak op meer plaatsen in de Awb zal moeten zoeken voor het vinden van
een antwoord op zijn vraag.
Twee belangrijke begrippen in de Awb zijn het bestuursorgaan en de belanghebbende. Zij
zijn de hoofdrolspelers in het bestuursrecht. De ene partij het bestuursorgaan, neemt de
besluiten, de andere partij, de belanghebbende, is rechtstreeks betrokken bij een besluit.
Binnen het bestuursrecht worden de overheidsorganen die een bestuurstaak hebben en
bestuursbevoegdheden uitoefenen, bestuursorganen genoemd. Bestuursorgaan: een orgaan
van een rechtspersoon dat krachtens publiekrecht is ingesteld, of een ander persoon of
college met enig openbaar gezag bekleed.
Een rechtspersoon is een organisatie die zelfstandig aan het rechtsverkeer deelneemt. Met
rechtspersonen die krachtens publiekrecht zijn ingesteld, worden rechtspersonen bedoeld
die door de wet zijn opgericht om een deel van de overheidstaak te verrichten (rijk,
provincie, gemeente). Deze publiekrechtelijke rechtspersonen kunnen zelf niets doen, zij
bestaan alleen op papier. De mensen die namens hen handelen, blazen als het ware leven in
de rechtspersoon.
‘Personen of colleges die met openbaar gezag zijn bekleed’, wordt gedoeld op niet-
bestuursorganen die wel een deel van de bestuurstaak uitvoeren en besluiten kunnen
nemen in de publiekrechtelijke sfeer.
, Er zijn organisaties door de wet in het leven geroepen om een deel van de bestuurstaak uit
te voeren. Daarmee zijn deze instellingen publiekrechtelijke rechtspersonen en zijn de
organen van de rechtspersonen bestuursorganen. Deze bestuursorganen worden
zelfstandige bestuursorganen genoemd. Typerend voor een zbo is dat het zelfstandig een
deel van een overheidstaak uitvoert en niet onder gezag staat van een minister. De
bevoegdheden van een zbo zijn geregeld in de wet.
Een belanghebbende is ‘degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken’. Bij
belang moet worden gedacht aan een individueel belang. Daarnaast geldt als eis dat de
belanghebbende rechtstreeks in zijn belang wordt geraakt.
Rechtspersonen kunnen ook belanghebbende zijn. Zij kunnen door een besluit worden
geraakt in eigen belang. Daarnaast kunnen rechtspersonen worden geraakt in het bijzondere
belang dat zij behartigen.
Het is van belang te weten of iemand belanghebbende is in de zin van de Awb, omdat alleen
belanghebbende bezwaar kunnen maken en in beroep kunnen gaan tegen besluiten van
bestuursorganen.
Het belangrijkste product van het bestuursrecht is het besluit. Een besluit is een schriftelijke
beslissing van een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling.
Schriftelijk: kenmerken voor een besluit is dus dat het op schrift is gesteld. Een mondeling
besluit valt niet onder de omschrijving van de Awb.
Daarnaast kan uit de omschrijving worden afgeleid dat het besluit afkomstig moet zijn van
een bestuursorgaan.
De inhoud van een besluit moet bestaan uit een publiekrechtelijke rechtshandeling.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosgarritsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.