Class notes
Pompeii en Herculaneum: leven en dood van twee antieke steden HC 8
- Course
- Institution
zeer uitgebreide notities van de hoorcolleges, inclusief relevante afbeeldingen uit de PowerPoint.
[Show more]
2 reviews
By: Noofverkerk • 2 year ago
By: marisjadenboer • 5 year ago
Seller
FollowRoosGroen
Reviews received
Content preview
Pompeii en Herculaneum: leven en dood van twee antieke stedenDr. Beerden
HC 8
02-04-2019
Vandaag gaat over voedsel.
- Wat at men?
- Vinden wij dat gezond/ genoeg?
o Theorie.
o Botanalyse tanden.
- Wat dacht men toen?
- Consipcuous consumption.
Wat at men?
Twee componenten in de maaltijd:
- Sitos (granen).
- Opsa (dierlijk en planten).
Sitos
Granen zijn het meest belangrijke component, eerst at men tarwe en daarnaast gerst. In Griekenland at
men in eerste instantie gerst en daarnaast tarwe, omgekeerd. Wat men op de tweede plaats zette, zag
men als ‘noodvoedsel’ en ‘beestenvoedsel’. Cakejes, pap en brood werden door de Romeinen van
tarwe gemaakt.
De mooiste voorbeelden van brood hebben we uit Campania, hier is gecarboniseerd brood gevonden.
Het is iets kleiner dan je zou denken, ongeveer zo groot als een hand. Zeer compact. In een
bakkerswinkel is hier ook een inscriptie gevonden die ook wijst op graanafbeeldingen:
ABOMINO PAUPERO
QUISQUI QUID GRATIS
ROGAT FATUS EST
AES DET ET AC
CIPIAT REM
Brood werd met een molensteen gemalen. Op de vakantiefoto
zie je hoe groot de maalstenen zijn. Het vierkante gat bevatte
een stuk hout dat aan de andere kant uitkwam, aan twee
muildieren die rondjes liepen. Eenmaal gemalen werden hier
de broden van gemaakt en gingen de oven in. Het brood kwam
nooit meer in deze ruimte.
Opsa
Meerdere categorieën:
- Bonen:
o Bonen, kikkererwten, kidneybonen, linzen. Deze werden veel gegeten, ook als een
snackje of een hapje bij de wijn.
- Fruit en groente.
o Olijven werden ook ingesneden en gebruikt bij brood of als tapenade, of tot olie en
zeep gemaakt.
o Vijgen waren belangrijk omdat het een constant voedingsmiddel is, ze groeien goed in
droogte. Je kan ze ook drogen en in voedselvoorraden opslaan. Soldaten namen ook
vijgen mee op veldtochten.
o We hebben gecarboniseerde zaden en noten gevonden in Herculaneum. Alles wat je je
kan voorstellen zie je hier. Walnoten, amandelen, granaatappels, vijgen. Fascinerend
materiaal voor Beerden.
- Vlees en vis.
o Klein component, vlees vind je vooral bij offers en tegen de eerste eeuw ook meer
algemeen verkocht op de markt. Er worden vaker dingen van gemaakt zoals worstjes.
Ook voor armen bereikbaar.
o Vis is lokaal voedsel, daarom voor armen ook te betalen. Het is geen moeilijk te
verkrijgen luxeproduct. We kunnen ook in archeologisch materiaal zien dat veel vis
werd gegeten in Campanië.
, Pompeii en Herculaneum: leven en dood van twee antieke steden
Dr. Beerden
HC 8
02-04-2019
Er werden ook veel zee-egels gegeten.
Het gipsafgietsel van een biggetje uit Pompeii kan huisdier
zijn, of een die vetgemest werd om opgegeten te worden. Zo
kon je je eigen voorraad maken, maar je had ook de markt
zoals het Macellum met de vismarkt waar veel visbotjes
gevonden zijn.
Bijzonder eten
Niet voor de top 1%, maar mensen die net boven het bestaansminimum zaten en iets konden
toevoegen aan het basisdieet van hierboven. Zij aten hetzelfde als net, maar met een smaakje
garum.
Maar één van de 2 à 3 maaltijden per dag was spannender dan de andere. Het grootste deel van de tijd
at men brood en dit wordt uiteindelijk ook saai. Dit werd opgefleurd met garum.
Recept:
- Alle restjes van de bijvangst van het vissen (afval, organen en kleinste visjes) in een grote pot.
- Beetje vullen, zout erop, nog meer erop, zout erop, tot hij vol is.
- Gat graven, zet het vat in dat gat, deksel erop, 3 maanden laten staan (liefst in de zon).
- Roeren, dan nog even laten staan en dan heb je vissaus.
Dit had een interessante smaak smaakmaker.
Te weinig geld voor peper uit India, geen specerijen en enkel pap waar je nu dit in kon doen. Zout kon
uit de zee gehaald worden, waar ook zoutbassins waren waar het zeewater werd gedroogd voor het
zout.
We hebben resten garum in amforen (ook in mozaïek), met teksten erop zodat men wist wat erin zat.
- Fijnste vissaus door Umbricius Abascantus.
- Scaurus’ fijnste makreelsaus.
- Beste fijnste makreelsaus uit de werkplaats van Aulus Umbricius Abascantus.
- Scaurus’ fijnste makreelsaus uit de werkplaats van Scaurus.
- Scaurus’ fijnste makreelsaus door Scaurus’ Eutyche.
Wat haal je hieruit?
- Verschillende categorieën binnen de garum makerij.
- Verschillende reputaties.
- Subcategorie vissaus met enkel makreel.
- Familierecepten.
o Fantasie gebruiken.
o Bij de laatste staat ook wie het gemaakt heeft die een speciale constellatie van garum
maakt.
Elite voeding
In het kort twee manieren:
1. Specerijen van ver weg.
2. Importproducten, vooral vanaf de Hellenistische periode.
Hier krijg je spannende verhalen van over flamingo tongetjes, struisvogels uit Afrika waar men de
grote teen van at. Dit zijn de overdrijvende literaire bronnen, maar dit deed men wel. Kon je exotische
producten van ver weg halen, dan liet je zien dat je bij de top hoorde.
Als je geld had kocht je ook de mogelijkheid om niet afhankelijk te zijn van lokale producten.
Voordeel: bij een grote droogte of problemen is dat een probleem voor de voedselvoorziening. Ben je
niet afhankelijk van lokale producten, dan heb je meer opties en sta je er beter voor.
Wijn
Plinius verteld zelfs over bijzondere druif rondom Vesuvius die je enkel op zeer vruchtbare grond
groeit. Ook bij Pompeii was er dus een specialisatie van het soort wijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RoosGroen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now