I. Inleiding
Delen van een lang pijpbeen:
o Diafyse: compact bot met geel beenmerg (vetcellen)
o Epifyse: spongieus bot met rood beenmerg (vorming RBC)
o Epifysaire groeischijf: kraakbeenlaag tussen epifyse en diafyse
o Gewrichtskraakbeen: oppervlak van hyalien kraakbeen
o Periost(eum) (=beenvlies): BW dat zich aan de buitenkant bevindt, bestaat uit een binnenste osteogene
laag met veel cellen, een buitenste fibreuze laag met vezels. Het bevat bloedvaten die in botweefsel
binnendringen (= sterk gevasculeerd bot). Het bestaat ook uit een osteogene laag, waaruit osteoblasten
kunnen differentiëren dit worden de osteoprogenitorcellen genoemd. Vezels van Sharpey hechten het
periost aan het bot.
o Endost(eum): Epitheelachtige laag van gepolariseerde ongedifferentieerde mesenchymcellen, osteo-
blasten en enkele osteoclasten.
Functies:
o Steunfunctie: geraamte
o Beschermen van organen
o Beweging: scharnieren van beenderen
o Aanmaak van BC: in het rood beenmerg
o Opslagfunctie: reservoir van mineralen (Ca-voorraad)
Het bot bestaat uit 3 cellen:
o Osteoblasten: botvormende cellen die het endost vormen wat een dun epitheliaal vlies is.
o Osteoclasten: botafbrekende cellen
o Osteocyten: volwassenen botcellen (lacunes)
II. Extracellulaire botmatrix
Bestaat uit anorganisch materiaal zoals Ca, PO4 die hydroxy-apatietkristallen1 vormen. Dit materiaal zorgt voor
de verkalking. De botmatrix bestaat ook uit organisch materiaal die bestaan uit collageen type 1 vezels2 ,
oesteonectine en grondsubstantie (= GAG’s, Proteoglycanen, Structurele glycoproteïnen).
de nauwe binding tussen (1) en (2) geeft hardheid en stevigheid aan het bot. Vb: weinig organische
bestanddelen zorgen voor de broosheid van het bot. Weinig anorganische zorgen voor de buigzaamheid.
(1) Hydroxy apatiet: Fijne naaldjes die gevormd worden met Ca en PO4. De oppervlakkige ionen van deze
apatiet eijn gehydrateerd en wordt de hydratatiemantel genoemd. Verkalking = vroming van hydroxy
appatietkristallen.
III. Botcellen
A. Osteoblasten
Deze cellen zijn onvolwassen botcellen. (“b” van baby 🦦). Ze ontstaan uit osteoprogenitorcellen en liggen op rijen
aan het oppervlak van het bot (=osteoblastenzoom). Ze produceren osteoïd wat het onverkalkte bot-matrix is.
Wanneer osteoblasten ingesloten worden, worden ze osteocyten. Als de eiwitsynthese afneemt, stopt de
matrixsynthese en worden ze meer afgeplat en worden de botrandcellen genoemd. Ze hebben veel RER en een
goed ontwikkeld GA. Dit is een soort van rusttoestand en kan altijd opnieuw gereactiveerd worden tot
osteoblasten. Osteoblasten staan door cytoplasma-uitlopers in contact met elkaar.
B. Osteocyten
Deze cellen zijn volwassen botcellen en ontstaan door rijping uit osteoblasten. Deze liggen in lacunae van de
verkalkte botmatrix. Deze cellen bezitten lange uitlopers die gelegen zijn in canaliculi. In deze kanaaltjes wordt
het vloeistof goed verdeeld door pompbewegingen van de osteocyt-uitlopers. Naburige osteocyten maken contact
, via gap junctions. Ze hebben weinig RER en een gereduceerd GA. Ze hebben een actieve rol bij instandhouding
van de botmatrix.
C. Osteoclasten
Dit zijn botafbrekende cellen die door het creeëren van een zuur micromilieu, zorgt voor de
afbraak van bot (=fagocyten) door lysosomen. Na het wegvreten van de matrix ontstaat er een
holte dat de Lacune Van Howship genoemd wordt. Ze bezitten een ruffled border met rondom
een heldere zone met actinefilamenten (= ontstaan subosteoclastcompartiment)(=Lacune van
howship). Osteoclasten bezitten calcitonine (botafbraakremmend hormoon), parathyroïd-
hormoon (>< calcitonine). De activatie van osteoclasten door calcitonine verloopt indirect via
osteoblasten die aangezet worden tot de productie van cytokine: de osteoclast-stimulerende factor.
IV. Soorten botweefsel
A. macroscopische verschillen
o compact bot: aaneengesloten gebied zonder zicht-bare holtes
o spongieus bot: gebied met botbalkjes en holtes bot.
Diploë: bij platte beenderen is er een dubbele laag van compact bot aanwezig, met ertussen een laag
spongieus bot.
B. microscopische verschillen
o plexiform/primair bot: onrijpe vorm van het botweefsel bij vorming en reparatie van bot. Het bestaat uit
osteocyten en collagene vezels die in alle richtingen door elkaar heen lopen (= gevlochten bot). Het
wordt op sommige plekken later vervangen door secundair bot.
o lamellair/secundair bot: rijpe vorm van het botweefsel en bestaat uit concentrische lamellen. Het bestaat
uit collagene vezels die evenwijdig gerangschikt zijn in concentrische lamellen. De osteocyten liggen
tussen de lamellen. Secundair bot is door de concentrische lamellen sterker dan primair bot door de
parallele rangschikking van de collageenvezels en de goede verkalking.
Compact lammelair bot is opgebouwd uit:
1. Osteonen/systemen van Havers. Via deze kanalen krijgen de ostecoyten tussen
de lamellen voedingsstoffen. De kanalen van Havers zijn verbonden door de kanalen
van Volkmann.
2. Generale lamellen die evenwijdig met het botoppervlak en grenzen aan periost
en endost.
3. Interstitiële lamellen zijn restanten van de afbraak van osteonlamellen en
generale lamellen en vullen de ruimte tussen osteonen.
Systeem van Havers: In de osteonen zijn kleine lacunes uitgespaard die gevuld zijn met weefselvocht binnen of
tussen lamellen. Hierin liggen levende osteocyten gevangen in hun eigen secretieproduct. Via ultrafijne
kanaaltjes (= canaliculi) zijn lacunen met elkaar en met de kanalen van Havers verbonden. In deze canaliculi
liggen de uitlopers van de osteocyten.
Spongieus lammelair bot is opgebouwd uit:
1. Netwerk van fijne verbeende balkjes/trabeculae
2. Lamellen evenwijdig met met oppervlak trabeculae
3. Osteocyten zijn ingesloten in lacunes
4. +1> arteriën dringen binnen in de mergholte en voorzien het spongieus bot van zuurstof en voedings-
stoffen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller meryemel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.27. You're not tied to anything after your purchase.