Akoestiek
Inleiding
We spreken over hoorbaar geluid.
Latijns synoniem – sonic “ultrasone, infrasone geluidsgebied”
Persona : per sonare “to sound through” = karakter
Geluid, enkele eigenschappen
• heeft invloed op onze gevoelens
• kan de hoeveelheid adrenaline in ons bloed laten verhogen
• Akoestisch geheugen, geluiden kunnen herinneringen naar boven brengen
• Kan mensen verbinden
• Is altijd aanwezig !
• Is een belangrijk communicatiemiddel !
Wat is geluid?
• Is de hoorbare verandering van luchtdruk
• Is ook iedere verandering van de dichtheid van een elastisch medium
• Elk trillend object kan deze variaties opwekken
• beweegt zich voort als een longitudinale golf van dichtheidswisselingen in het medium
Eigenschappen van geluid
• Hoe hoger de frequentie van het trillend object, hoe hoger de toon of toonhoogte van het geluid
• Een complex geluid bestaat uit trillingen met meerdere frequenties of tonen
• De grondtoon is dan de laagste frequentie die wordt geproduceerd
• Een boventoon is een component van het complexe geluid waarvan de frequentie een veelvoud
is vandie van de grondtoon
• De klankkleur of timbre wordt bepaald door de verhouding van de boventonen tot de grondtoon
Frequentie f [Hz]
• Drukt uit hoe vaak iets gebeurt of voorkomt binnen een bepaalde tijd
• Het aantal golftoppen (of –dalen) per seconde
Amplitude pA
• Is de grootte, of sterkte, van een trilling
• De waarde vanaf de nul tot aan de maximale uitslag (sterkte) van een golf
Golflengte ʎ [m]
• Is de lengte van het herhalingsmotief van een sinusoïdale golf
• D.w.z. de afstand tussen twee opeenvolgende punten met dezelfde
fase, zoals de toppen van een sinusvormige golf
1
, Golfverschijnselen en geluid
• Zuivere toon
o Bevat slechts één frequentie (sinusoïdaal)
• Ruis
o Is geluid met een niet-periodisch verloop
o geluid met willekeurige variaties in een signaal
Geluidsdruk p(t)
• normale spraak (op 1 meter van de spreker)
o ongeveer 20mPa
• zwakst hoorbare geluid
o 20 μPa
• pijngrens
o 20 à 100 Pa
• amplitudebereik hoorbare drukvariaties
o 107
De meeste geluiden kunnen worden opgebouwd als een som of integraal van zuivere tonen, die elk een
eigen frequentie en amplitude hebben
Karakteristieken van geluid
• Amplitudemodulaties
o variaties van de sterkte van het geluid in de tijd
• Spectrale analyse, klankkleur
o samenstelling van het geluid
Geluidssnelheid 𝑐𝑐 (m/s)
• De snelheid waarmee geluidsgolven zich voortbewegen
• Hangt af van de vastheid, de dichtheid ρ en de temperatuur T van het voortplantingsmedium
• In lucht bij kamertemperatuur is 𝑐𝑐 = 343 m/s
• In vloeistoffen is 𝑐𝑐 meestal hoger
o Dichtheid ρ
o Compressiemodulus K
• In vaste stoffen
o Elasticiteitsmodulus E
o Dichtheid ρ
• De snelheid 𝑐𝑐 is quasi-onafhankelijk van de frequentie van het geluid
Geluidsintensiteit I [W/m2]
• Geluidsintensiteit wordt gewoonlijk weergegeven als het vermogen per eenheid van oppervlakte:
2
, • 𝐼𝐼 kan ook worden uitgedrukt als het product van de rms druk en de rms deeltjessnelheid v:
• Voor een vlakke golf is dit equivalent met:
Geluiddrukniveau
• Superpositie van meerdere bronnen
• Samenstellen van geluiddrukniveaus
Horen en spreken
• In gesloten ruimte = meer nagalm/geluidsreflecties => meer lawaai
=> onverstaanbaar
=> veel meer lawaai door bv individuele communicatie => niet hoorbaar
• Menselijke stem -> beperkt hoorbaar
o Romeinen
♦ Altijd buiten -> beperkte bereikbaarheid
o Napoleon
♦ Gaf toespraken in ruimte
-> meer reflecties
-> groter bereik
3
, Het spraakorgaan
• Spraak
o Is opgebouwd in klanken die ontstaan ter plaatse van de stembanden of in de mondholte
(de bron) door snel variabele luchtstromingen
o Bevat lage, midden en hoge tonen
o Belangrijkste frequenties 500- 3000 Hz
• Klinkers
o Hoger geluidsniveau
o Vooral energie bij lage frequenties
o Meer energie dan medeklinkers
• Medeklinkers
o Minder hoog geluidsniveau dan klinkers
o Bevatten meer energie bij hoge frequenties
Het gehoor
• Unieke eigenschappen van het gehoor
o Halve tonen (21/12)
o Verdubbeling van frequentie (octaven)
o Akkoorden, meerdere geluiden tegelijkertijd horen
o “Omnidirectioneel karakter”
o We kunnen onze oren niet sluiten zoals onze ogen
o Akoestische geheugen – emoties
o Gehoororgaan = cochlea
• ≠ horen, luisteren, en verstaan
o Horen
♦ fysiologisch proces
♦ gebeurt zonder onze aandacht
♦ ervaren wat er om ons heen gebeurt
o Luisteren
♦ cognitief proces
♦ aandacht
♦ uitwisseling van informatie, communicatie
• Ondanks de uniciteit van het geluid, oriënteren mensen zich voornamelijk op zicht enz...
• Hoe verder we (in de buitenomgeving) verwijderd zijn van de geluidsbron, hoe minder aandacht we
hieraan gaan schenken
o In een lokaal is dit niet zo
♦ Harde oppervlakken weerkaatsen het geluid, waardoor iedereen de geluidsbron kan verstaan
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kate01. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.53. You're not tied to anything after your purchase.