Samenvatting van het vak 'ontwikkelingspsychologie', dat zowel binnen de opleiding 'Pedagogische Wetenschappen' als 'Psychologie' aan de Universiteit van Gent gegeven wordt. Alles van de lessen is hierin verwerkt.
,Hoofdstuk 1: geschiedenis, theorie en onderzoeksstrategieën
Domein van de ontwikkelingspsychologie
• Wetenschappelijk
o Wetenschap die stabiliteit en verandering van gedrag wil begrijpen over de
levensloop
▪ In verschillende domeinen te zien (fysiek, cognitief, sociaal,…)
▪ Er is een interesse voor de beïnvloedende factoren
o Moeten ons onderscheiden van de dagelijkse opvatting
• Toegepast
o Theorieën en bekomen kennen toepassen op de mens
o Groot belang voor de praktijk
• Interdisciplinair
o Ontwikkelt zich door gecombineerde inspanningen uit vele wetenschappen
▪ Bv. sociologen, biologen,…
Ontwikkelingspsychologie
= een wetenschap die stabiliteit en verandering van gedrag wil begrijpen over de levensloop
• In verschillende domeinen: fysiek, perceptueel, cognitief, emotioneel & sociaal
• Met interesse voor beïnvloedende factoren voor ontwikkeling
• Ook toegepast: heeft belang voor de praktijk
• Is interdisciplinair: ontwikkelt zich door gecombineerde inspanningen uit vele
wetenschappen
Theorieën over ontwikkeling
• Beschrijven
• Verklaren
• Voorspellen
Theorie
= een geordend en samenhangend geheel van uitspraken dat gedrag beschrijft, verklaart &
voorspelt
Voorbeeld: hechting
• Beschrijven: ontwikkeling van hechtingsrelatie in 1 ste jaar
• Verklaren: waarom ontwikkelt deze band zich?
• Voorspellen: wat is het gevolg hiervan voor latere hechtingsrelaties?
Nut van theorie:
• Begrijpen: geeft richting en betekenis aan wat we zien
• Basis voor praktijk: weten wat te doen
• Behoefte aan wetenschappelijke bevestiging: belang van replicatie
2
, • 2 soorten mindsets
o Growth mindset
▪ Capaciteiten kunnen zich ontwikkelen
▪ Ontwikkeling door goede motivatie & inspanning
▪ Mensen met dit soort mindset doen het vaak beter
▪ Falen zorgt voor een extra boost: je wilt het volgende keer beter doen
o Fixed mindset
▪ Capaciteiten staan vast
• Bv. je hebt een slecht resultaat → je bent dom (althans dit is
wat je denkt)
o Een mindset kan sterk beïnvloed worden door de omgeving → ze kunnen dus
aangeleerd/ aangepast worden
Basisvragen of structurele kenmerken van ontwikkelingspsychologische theorieën
1. Is ontwikkeling continu of discontinu?
Discontinu:
• Kwalitatieve verandering: nieuwe manier van
reageren in specifieke periodes
• Abrupte verandering, plotse ommezwaai, crisis
Continu:
• Kwantitatieve verandering; uitbreiden van al
bestaande vaardigheden
• Vaak geleidelijke verandering, gradueel (maar NIET altijd!)
Puberteit
• Sterke piek zou een discontinue ontwikkeling kunnen
aanwijzen, maar dit is NIET het geval
• Dit is een uitzondering op de continue ontwikkeling
o Ze kan soms zeer snel verlopen
o Je blijft mm per mm groeien
o We passen onze reeds gekende vaardigheden
aan
Waarheid ligt tussenin → metafoor van wolkenformatie (bv. je eerste stapjes zetten:
discontinue = joepie je kan het, wat zijn we trots op jou; continu = graduele groei naar
stappen)
3
, 2. Is er 1 verloop van de ontwikkeling of meerdere?
Vroeger: aanhangers van stadiatheorieën (vb. Piaget & Kohlberg)
• Zelfde sequentie van ontwikkeling
• Universeel
• 1 richting: vooruit
• Menselijke ontwikkeling op 1 dimensie situeren
Nu: meerdere vormen van ontwikkeling mogelijk door unieke combinaties van persoonlijke
& omgevingskenmerken
• Iedereen heeft zijn eigen tempo & timing in de ontwikkeling, waarbij zowel
progressie als regressie (Bv. door een moeilijke periode in het leven) mogelijk zijn
3. Is erfelijkheid of milieu het belangrijkst?
Erfelijkheid (biologische theorieën): aangeboren, biologische eigenschappen
• Nature
• Nadruk op ontwikkeling als endogeen: van binnenuit gestuurd, zit binnen het eigen
kunnen
• Benadrukken van stabiliteit & belang van erfelijkheid
• Omgeving is belangrijk bij vroege ervaring
• Belangrijk concept: maturatie
o Er zou een blauwdruk aanwezig zijn van onze ontwikkeling, deze bepaalt wie
je wordt
Omgeving (milieutheorieën): fysische & sociale invloeden uit de omwereld
• Nurture
• Nadruk op ontwikkeling als exogeen: van buiten uit gestuurd
• Beklemtonen plasticiteit of veranderbaarheid
• Omgeving is ganse leven door belangrijk
Tegenwoordig is het een achterhaalde discussie want erfelijkheid & omgeving spelen op een
complexe manier op elkaar in.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MM123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $19.18. You're not tied to anything after your purchase.
