Summary
Samenvatting Geschiedenis van de Wereldpolitiek deel II
- Course
- Institution
Het tweede deel van geschiedenis van de wereldpolitiek
[Show more]
1 review
By: tristandebelser • 3 year ago
Seller
Follow
ellenplatteau
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 6 : EUROPA EN DE POLITIEK VAN BISMARCK• Duitsland werd op enkele jaren tijd de machtigste staat op het Europese continent
• Sterkste militaire macht
• Opzienbarende industriële expansie van het nieuwe Duitsland, waardoor het tegen het
einde van de eeuw uitgroeide tot een belangrijke industriële concurrent voor Groot-
Brittannië.
DE DOELSTELLINGEN VAN DE GROTE MOGENDHEDEN
DUITSLAND
Duitsland is een ‘tevreden mogendheid’:
• Het heeft geen nieuwe territoriale ambities (cfr. Oostenrijk)
• Geen koloniale ambities
• Geen ambities op de Balkan
Wil internationale stabiliteit om intern de staat uit te bouwen:
• Duitse Rijk is onzeker
• Aantal interne spanningen (repressie van katholieken, socialisten)
FRANKRIJK
• Leek militair verzwakt
• Verloor zijn eeuwenoude demografisch overwicht; verlies Elzas en Lotharingen
• Deel van politieke klasse bleef conservatief-monarchistisch
• Schandalen en regeringsinstabiliteit
• Land herstelde zich militair en economisch vrij snel van de oorlog
Frankrijk wilde uit het internationaal isolement raken. De annexatie erkennen bleef een taboe.
OOSTENRIJK
• Verzwakt na Duitse en Italiaanse eenwording
• Moest toegevingen doen aan de Hongaarse nationalisten
• Bij de ‘Ausgleich’ (het Compromis) van 1867 werd het rijk omgevormd tot een
Oostenrijks-Hongaarse Dubbelmonarchie, waarbij het oude koninkrijk Hongarije een
gelijke status kreeg met de Oostenrijkse Habsburgse eflanden.
• Interne gevolgen: Roemeense minderheid en vooral Slavische minderheden (blijvende
groei van nationalisme)
1
,RUSLAND
• Ook verzwakt
• Probeerde vooral de eigen samenleving te hervormen en de economie te moderniseren,
zonder dat het daar werkelijk in slaagde
• Breidt geografische expansie uit in het Verre Oosten, Centraal-Azië en de Kaukasus
• Panslavisme => steun aan Slaven op de Balkan, messianisme
GROOT-BRITTANNIË
• Werd heen en weer geslingerd tussen de liberale politiek van Gladstone en de
conservatief Disraeli met zijn realpolitiek
• Vooral geïnteresseerd in koloniale examnsie en Britse belangen in Azië
• Ondervindt pas vanaf de jaren 1880 de concurrentie van nieuwe economische spelers als
Duitsland en de Verenigde Staten.
ITALIË
• Nieuw lid van het Concert
• Bleef zwak land dat niet veel voorstelt
• De Italiaanse buitenlandse politiek was er vooral op gericht zich op het internationaal
toneel als grote speler waar te maken.
• Italië zag voor zichzelf een rol wegelegd in Oost-Afrika en het Romeinse Rijk-indachtig
BISMARCK: FRANKRIJK ISOLEREN EN ANDEREN GERUSTSTELLEN
Bismarck vreesde dat het oude mechanisme van het machtsevenwicht zou leiden tot coalities
tegen Duitsland waardoor het land omsingeld zou worden. Hij besefte dat het voor Duitsland
haast onmogelijk was om militair het hoofd te bieden tegen alle andere grootmachten samen.
DUITSLAND EN HET FRANS REVANCHISME
• Bismarck vreesde dat Frankrijk dat onmogelijk Duitsland in zijn eentje kon verslaan, zou
proberen een coalitie met een andere grootmacht te sluiten, bv. Rusland of GB.
• Frankrijk isoleren
• Frankrijk stimuleren in koloniale avonturen, zo waren ze niet bezig met Elzas-
Lotharingen. Bovendien kwamen de Franse koloniale belangen vroeg of laat in botsing
met de Britse => zo werd een gemeenschappelijk front tegen Duitsland vermeden.
• Prioriteit = anderen geen aanleiding geven voor conflicten of allianties met Frankrijk
tegen Duitsland
OOSTENRIJKS-RUSSISCHE EN RUSSISCH-BRITSE TEGENSTELLINGEN
Door zijn verliezen in Italië en Duitsland, vocht Oostenrijk-Hongarije niet alleen tot het uiterste
voor zijn eigen voortbestaan, maar raakte het zoals gezegd ook meer geïnteresseerd in de
expansie van zijn invloedssfeer in zuidoostelijke richting, op de Balkan.
2
, Aanvaring met Rusland, dat in dit gebied eveneens zijn invloed en in zekere mate ook
zijn territorium wou uitbreiden ten koste van het Ottomaanse rijk.
Bismarck wilde niet dat Oostenrijk-Hongarije verder zou verzwakken of uiteenvallen
omdat het machtsevenwicht helemaal zou verstoren ten voordele van Rusland.
De Oostenrijks-Russische en Brits-Russische tegenstellingen kwamen bij elkaar in het
Ottomaanse Rijk dat in de jaren 1860-1870 meer en meer aangetast door het nationalistische
streven van volkeren in Zuidoost-Europa en interreligieuze conflicten in het Midden-Oosten.
Oostenrijk-Hongarije was bij de onrust in Zuidoost-Europa direct betrokken partij,
terwijl Rusland zich bleef opwerpen als de belangrijkste beschermheer van de
Slavischsprekende orthodoxe christenen.
Duitsland moest: Frankrijk isoleren, de andere mogendheden te vriend houden,
vermijden dat Duitsland in hun onderlinge tegenstellingen betrokken raakte, werden de
centrale doelstelling van zijn alliantiepolitiek.
DE DRIEKEIZERSBOND
In 1873 hadden de Dubbelmonarchie en Rusland al een akkoord gesloten, waarin ze hun goede
bedoelingen tegenover elkaar onderstreepten, maar waarbij zij ook een onderlinge band
smeedden tegen het nieuwe verenigde Duitsland.
Multipolariteit met 5 => je zit beter in een 3-voudige alliantie
1873: Bismarck sluit Driekeizersbond met Oostenrijk-Hongarije en Rusland (cf. Heilige Alliantie
– opnieuw ideologisch bindmiddel)
Maar biedt geen structurele oplossing voor Oostenrijks-Russische rivaliteit.
DE BALKANCRISIS EN RUSSISCH-OTTOMAANSE OORLOG (1871878)
In de zomer van 1875 braken er in Bosnië-Herzegovina en Bulgarije opstanden uit.
• Zware repressie en vluchtelingenstromen naar Oostenrijk-Hongarije
• Christelijke boeren moslim landeigenaars
• Bosnische opstandelingen kregen steun van Servië en Montenegro
• Oostenrijk-Hongarije was bang dat chaos in Bosnië zou overslaan naar eigen rijk
OH had een dilemma:
1. Het behoud van het Ottomaanse Rijk altijd als een garantie zien voor het onder controle
houden van de Slavische ambities op de balkan
2. Bosnië en Herzegovina zelf annexeren
Met de opstand in Bulgarije verschoof de aandacht van de grootmachten van het westelijk deel
van de Balkan, naar het oostelijk deel, richting de Turkse zeestraten die zowel voor RL als GB
van groot belang waren.
In de zomer van ’76 overspoelden berichten over grootschalige gruweldaden door ongeregeld
Turkse milities en Europese Pers.
3
, GB wilde humanitaire interventie om een einde te stellen aan ‘The Bulgarian Horrors”
Ook Rusland wilde dat
o Versperen van OH-Russische tegenstellingen
o Verscherpen van Russisch-Britse tegenstelling
Afspraken tussen OH-Rusland over voorwaarden voor Russische tussenkomst:
In de Conventies van Boedapest (januari-maart 1877) beloofde Oostenrijk neutraal te blijven in
het geval van een Russisch-Turkse Oorlog. In ruil konden de Oostenrijkers Bosnië en
Herzegovina bezetten wanneer zij dat wensten.
Rusland wint oorlog tegen Ottomanen.
Bij een Ottomaanse nederlaag beloofde Rusland geen grote Zuid-Slavische staat te zullen
oprichten.
De overeenkomst kwam neer op het opdelen van de Balkan in een Oostenrijkse en een
Russische invloedssfeer.
VREDE VAN STAN STEFANO
• De onafhankelijkheid van Servië, Montenegro en Roemenië
• Oprichting van Groot-Bulgarije, dat van de Zwarte Zee tot aan het huidige Albanië, en van
de Donau tot de Egeïsche Zee zou reiken.
o Dit gaat in tegen Oostenrijkse en Britse belangen en afspraken
o Dreiging van oorlog tussen grootmachten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenplatteau. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now