Differentiëren en innoveren
Samenvatting 2023 - 2024
Vakgroep EGO-OSV / Kunst en Creatie
Verkort Traject Secundair Onderwijs
Femke Callebert
In DOWE hebben we een sterke basis gekregen over hoe we onze lessen didactisch goed kunnen
ontwerpen. In dit vak gaan we ons verdiepen in hoe je lessen effectiever en op maat kunnen maken. We
kijken ook goe je kan innoveren in je lessen.
Coöperatief leren volgens het PIDSE-principe :
- Positieve wederzijdse afhankelijkheid.
o Positief: resultaten gaan omhoog/ook omlaag.
o Wederzijds: niemand kan alleen de klus klaren.
o Afhankelijk: zorgen dat ze moeten deelnemen.
- Individuele verantwoordelijkheid.
o Individueel verantwoordelijk voor eigen deel en groepsresultaat.
- Directe interactie.
o Gelijke deelname.
o Gelijktijdigheid.
- Samenwerkingsvaardigheden.
- Evaluatie van het groepswerk.
à Doel-, beloning-, materiaal-, rol- en Identiteitsafhankelijkheid.
1
, 1. Leerstrategieën
1.1 Wat zijn leerstrategieën?
Effectieve leerstrategieën zijn concrete manieren van leren die leerlingen bewust inzetten om het leren zo
soepel mogelijk te laten verlopen. De manier waarom leerlingen het leren aanpakken dus. Ze leren
daardoor ‘hoe’ ze moeten en kunnen leren. Hier zijn er verschillende executieve functies, maar ook
verschillende randvoorwaarden voor een goed werkend geheugen (zoals slaap). De 11
executieve vaardigheden zijn : Reactie-inhibitie, werkgeheugen, emotieregulatie, volgehouden aandacht,
taakinitiatie, planning, organisatie, timemanagement, doelgericht gedrag, flexibiliteit en metacognitie
(nadenken over het eigen denken en leren (zoals leren leren, leren plannen,…)). Liefst zelfstandig, want uit
studie blijkt dat extra lessen leren leren niet effectief zijn. Je leert studietips en leerstrategieën dus best
binnen je eigen vak.
Leerstrategieën zijn onderdeel van cognitieve (kennis) strategieën. Dat zijn de manieren waarop een
leerling informatie verwerkt. De zes leerstrategieën zijn :
- Spaced practice à Spreiden van leermomenten, niet alles tegelijk leren. Niet goed om alles om
net voor het examen alles erdoor te leren.
- Retrieval practice à Actief informatie gaan ophalen (niet dus gewoon het boek doornemen, want
dit herken je), toets jezelf met bijvoorbeeld flashcards of laten it oefenexamen...
- Verwerking à Tijdens het leren verbanden leggen met de rest van jouw cursus.
- Interleaving à Wissel af van onderwerpen. Een volledige week/dag hetzelfde studeren is niet
goed. Wissel af, maar natuurlijk ook niet te vaak.
- Concrete voorbeelden à Probeer te werken met concrete oorbeelden. Probeer jouw leerstof te
linken aan zaken die je al kent of wanneer je dit zou nodig hebben.
- Dual coding à Woorden en beeld combineren.
1.2 Metacognitie en zelfregulatie
Metacognitie gaat over het denken en leren. Deze metacognitieve vaardigheden zijn trainbaar.
Zelfregulerend (zelfstandig) leren is een actief proces waarbij leerlingen cognitieve, metacognitieve en
motivationele strategieën gebruiken. Ze worden gestimuleerd om hun eigen leren (en leven) in eigen
handen te nemen. Ze gaan zelfstandig plannen, uitvoeren, sturen en reguleren, reflecteren en
concentreren. Dit moet aangeleerd en begeleid worden door :
- Een leerkracht à leerkracht als expert.
- Zichzelf (leerling) à Leerkracht als coach.
- Gedeeld à Leerkracht als helper.
Het is dus geen lineair geheel, maar eerder een cyclisch verloop. Een voorbeeld van zelfregulerend leren is
het OVUR principe à Oriënteren, Verkennen/Voorbereiden, Uitvoeren en Reflecteren.
2. Leer- en kennistheorieën in het onderwijs
2.1 Evidence informed onderwijs
Sinds de jaren 90 zien we een groei in evidence informed onderwijs. Dit is wanneer beleidmakers, maar
ook leerkrachten, beslissingen nemen in het onderwijs aan de hand van wetenschappelijk bewijs. Op deze
manier willen ze voorkomen dat bepaalde vernieuwingen negatieve effecten zouden hebben voor de
leerlingen. Met andere woorden : Het leereffect als maatstaf. Deze theorie komt uit de geneeskunde
(alles wordt eerst getest) en gebruikt ‘meten’ om te ‘weten’. Hiervoor zijn er dus gegevens van
leerlingenprestaties nodig.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fomp333. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.18. You're not tied to anything after your purchase.