Summary
Samenvatting PDF's rechtsfilosofie
- Course
- Institution
Dit is een samenvatting van de pdf's van rechtsfilosofie. Het gaat hier over les 7, 8, 9, 10 en 11.
[Show more]
Seller
Follow
enyav
Content preview
Pdf les 7: Wat zijn rechtenDeel 1: Soort en structuur van rechten
1.1 Inleiding
Het document bespreekt de verschillende vormen en functies van rechten, aan de hand van
de analyse van de Amerikaanse rechtsfilosoof Wesley Hohfeld (1879-1918). Doel was
om conceptuele klaarheid te verschaffen in de structuur van de juridische relaties die tussen
mensen bestaan.
1.2 Afbakening van de soorten rechten
Hohfeld maakte een onderscheid tussen vier verschillende soorten "rechten":
1. Aanspraken (claim rights):
● Dit zijn rechten waarbij iemand anders iets moet doen.
● Deze kunnen positief zijn (bijv. het recht om betaald te worden voor geleverde
diensten)
● of negatief (bijv. het recht dat anderen mijn eigendom niet betreden).
● Aanspraken vormen de rechten in de strikte zin van het woord.
○ Aanspraken en rechten worden dan ook als synoniemen gebruikt
● Ze zijn juridisch afdwingbaar en inbreuken leiden tot aansprakelijkheid.
● Sommige aanspraken gelden tegenover één welbepaald persoon
○ bijv recht op naleving van een contract
○ inbreuk geeft aanleiding tot actio in personam
● andere aanspraken gelden tegenover iedereen
○ bijv. eigendomsrechten en persoonlijkheidsrechten
○ inbreuk geeft aanleiding tot actio in rem
○ aanspraken tov iedereen worden als fundamentele rechten/aanspraken
gegarandeerd in internationale verdragen en de grondwet en hun inbreuken
worden bestraft in de strafwet
2. Vrijheden/privileges:
● Dit zijn rechten die betekenen dat we iets mogen doen, zonder plicht tegenover
anderen om dit niet te doen.
● vrijheid of privilege om de handeling te stellen betekent niet dat dit de vrijheid van
andere personen inperkt
● Vrijheden betekenen dus dat je geen plicht hebt om iets te doen of iets niet te doen,
en ze impliceren tegelijk dat niemand anders de plicht heeft jou te helpen bij het
realiseren wat je wil doen
● Vrijheden bestaan los van rechtsregels
○ In Hobbesiaanse natuurtoestand van radical freedom zijn vrijheden het enige
dat bestaan, rechten in de strikte zin van het woord, dus aanspraken, bestaan
1
, daar niet omdat die afhankelijk zijn van codificatie en afdwinging door een
rechtssysteem
● Vrijheden zijn in onze samenleving intussen wel juridisch beschermd
○ bijv. recht op vrije meningsuiting
○ om die rechten te garanderen is er een mate van niet-inmenging van de
andere bruger vereist
● Vrijheden zijn niet absoluut
○ de overheid kan ze inperken wanneer dit noodzakelijk is om een legitiem doel
te beschermen
● Sommige vrijheden vereisen vergunningen.
○ Bijv. rijbewijs, vergunningen
3. Macht/bevoegdheid:
● Primaire regel: aanspraak of vrijheid; regel die van personen vereisen dat ze een
bepaalde handeling mogen stellen, moeten stellen of niet mogen stellen
● Secundaire regels: regels die specificeren hoe iemand een primaire regel kan
introduceren of wijzigen.
○ Bijv. “ik heb het recht om…” betekent eigenlijk dat we de macht of de
bevoegdheid hebben om een aanspraak of vrijheid in het leven te roepen of
te wijzigen
● Voorbeelden zijn het maken van beloften, schenken, toestemmen, verkopen
● Machten staan toe om eenzijdig plichten en vrijheden van anderen te veranderen.
○ Bijv. Ik heb de macht (het recht) om te huwen. Dit zal aanspraken en plichten
in het leven roepen bij mezelf, mijn partner en de buitenwereld. Tegelijk zal
hierbij ook de vrijheid van anderen verdwijnen om mijn partner te huwen. Ik
heb nadien ook de macht om te scheiden, waardoor de aanspraken en
plichten tenietgaan en de vrijheid van anderen wordt hersteld om te huwen
met mijn ex-partner
● Macht is ook cruciaal om juridische en politieke relaties te verstaan die te maken
hebben met autoriteit
4. Immuniteit:
● Ook een "secundaire regel", waarbij iemand beschermd is tegen de macht van
anderen om zijn/haar aanspraken of vrijheden te wijzigen.
● Bijv. de grondwettelijke vrijheden geven immuniteit tegen de staat.
○ zo heeft de wetgever niet de macht om wetgeving uit te vaardigen die deze
vrijheden afschaft
De analyse van Hohfeld biedt conceptuele klaarheid over de structuur van juridische relaties
tussen mensen. Aanspraken en vrijheden zijn "primaire regels" die specificeren wat
verplicht, toegelaten of verboden is. Machten en immuniteiten zijn "secundaire regels" die
aangeven hoe de primaire regels kunnen worden gewijzigd.
2
, Deel 2: Functie van rechten
2.1 Inleiding
Het document bespreekt 3 belangrijke theorieën over de functie van rechten:
● de rechthebbende een voordeel te verschaffen
● de keuze/wil van de rechthebbende te beschermen
● de belangen van de rechthebbende te beschermen
2.2 Rechten hebben als functie om de keuze/wil van de rechthebbende
te beschermen
De keuzetheorie (of wiltheorie):
● Geïnspireerd door Kant en uitgewerkt door Hart
● Uitgangspunt van Kant: morele toelaatbaarheid van een handeling hangt niet af van
de gevolgen, maar enkel van de intentie van de betrokkenen
● Stelt dat de functie van een recht niet is dat ik voordeel zal ontvangen wanneer mijn
echt wordt nageleefd maar wel dat het me toelaat om mijn keuze uit te oefenen, en
dan op een wijze die juridische bescherming geniet
● Rechten zijn dus beschermde keuzes die de autonomie van rechthebbenden
ondersteunen
● Focust op machten en vrijheden, omdat deze 2 het uitoefenen van keuzes faciliteren
● Ziet de rechthebbende als een soeverein die andermans plichten kan
vastleggen/wijzigen
● Keuzetheoretici concentreren op privaatrecht omdat hierbij het slachtoffer zelf
beslist wat er met de dader moet gebeuren
● In het privaatrecht heeft de rechthebbende drie beschermde keuzes:
○ De plicht die anderen hen verschuldigd zijn behouden of kwijtschelden
○ De plicht afdwingen of niet
○ Compensatie voor plichtinbreuk behouden of kwijtschelden
● Tekortkomingen keuzetheorie:
○ Kan niet overweg met de mogelijkheid dat er onvervreemdbare rechten
bestaan
■ = rechten waarvan de rechthebbende geen afstand kunnen doen
■ paradox dat fundamentele rechten geen rechten zouden zijn zoals
het recht op leven bijvoorbeeld, terwijl minder belangrijke rechten
zoals het recht op eigendom, waarvan dus wel afstand van kan
worden gedaan wel als rechten zouden worden beschouwd
○ Kan geen rechten toekennen aan personen die niet in staat zijn om zelf
keuzes uit te oefenen
■ kinderen, wilsonbekwamen
■ keuzetheorie kent geen verschil tussen het hebben van rechten en de
keuze hebben om het recht al dan niet af te dwingen
○ Vervormt het relatieve belang van rechten
■ bv. recht niet aangevallen te worden, wordt in de keuzetheorie herleid
tot hebben van machten, terwijl het common sense is om te
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller enyav. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.39. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72841 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now