Hoofdstuk 1: Wat is groepsgewijs werken en wat zijn de voordelen? En wat is een groep eigenlijk?
Wat is een groep?
Definities van groepen door belangrijke wetenschappers: (4-20 personen)
Er is iets wat de groepsleden verbindt (cohesie of samenhang). Hoe sterker het wij-gevoel, hoe
meer de groep invloed heeft op het denken en doen van de groepsleden.
De groepsleden hebben een gemeenschappelijk doel waar ze samen naartoe werken of een
vergelijkbare reden om bij elkaar te zijn.
Er is interactie: de groepsleden observeren elkaar, luisteren naar elkaar, leren van elkaar en
passen hun eigen gedrag aan de andere groepsleden aan.
Er is een groepsstructuur met verschillende rollen van de leden, groepsnormen en
(werk)afspraken.
Er is ontwikkeling: groepen zijn dynamische entiteiten die veranderen en zich ontwikkelen.
Een groep is meer dan de som van de individuen. En het is die meerwaarde en de dynamiek binnen de
groep die groepsgewijs werken zo krachtig maken.
Verschillen met individueel werken
Groepsgewijs werken verschilt op een aantal punten van individuele begeleiding:
Je moet verschillende personen met verschillende leerdoelen, leerstijlen, niveaus en tempo’s
bedienen.
Verantwoordelijkheid voor en met meerdere mensen (in het proces)
Mensen de ruimte bieden om hun eigen manier te realiseren -> Varieer in werkwijze
Inventariseer in het begin wie al meer of juist minder weet
Je hebt minder mogelijkheden voor individueel maatwerk of individuele aandacht en coaching.
Leun op de kennis en het kunnen van de andere deelnemers. -> Geef elkaar feedback
Je hebt te maken met groepsdynamiek. -> iedereen is verschillend
Feedback geven werkt anders in een groep.
Houd je feedback waarde-neutraal en gericht op het gedrag en niet op de persoon.
‘Wow dat is het beste wat ik ooit gezien heb’ komt voor de 1 over als een compliment en kan
bij de ander negatiever binnenkomen. ‘Oh, dat van mij was dus niet zo goed’
Zorg door je woordkeuze en de timing van de feedback dat die ook landt bij de deelnemer.
Bv. door te wachten met negatieve feedback tot er voldoende veiligheid is.
De groep is niet alleen de context, maar ook een belangrijk hulpmiddel.
Feedback van een mededeelnemer is vaak effectiever dan die van de groepsbegeleider.
-> zelfcorrigerend vermogen van een groep
Geef in het begin aan dat er voldoende ruimte is/ moet zijn voor feedback
De duur en doorlooptijd is anders.
Duur: meestal voldoende tijd per bijeenkomst. Wél de aandacht erbij zien te houden, er zijn
altijd onderwerpen die voor iemand minder relevant/ interessant zijn. Maak het persoonlijk
relevant, Laat de deelnemers actief meedoen. , Wil niet te veel doen, Hier geldt: less is more.
Maak goed gebruik van de tijd. Haal meer uit je pauzes.
Doorlooptijd: Individuele begeleiding heeft vaak een doorlooptijd van maanden, terwijl
groepsgewijs werken hoogstens enkele weken omvat. -> langetermijneffecten en duurzame
impact.
Besteed ook aandacht aan het zelfvertrouwen, eigenaarschap en probleemoplossend vermogen
van de deelnemers.
Voor een groep staan is spannender.
, Verschillende doelen
Zelfs al is er een overkoepelend leerdoel, dan nog heeft elke deelnemer daarbinnen een eigen
focus. Helaas is het niet haalbaar om aan al die verschillende doelen evenveel aandacht te
besteden. Dat zorgt voor versnippering en gaat ten koste van de impact bij alle deelnemers. Je
zult dus keuzes moeten maken, bijvoorbeeld op de volgende manieren:
Stel het overkoepelende doel centraal en gebruik het als rode draad.
Leg individuele doelen in het verlengde van het overkoepelende doel.
Kies een focus waarmee je zoveel mogelijk deelnemers iets kunt leren.
Vraag na een oefening wat de andere deelnemers ervan opgestoken hebben.
De voordelen van groepsgewijs werken
Groepsgewijs werken heeft een aantal voordelen ten opzichte van individuele begeleiding:
Werken met groepen is efficiënter: meerdere personen tegelijk.
Groepen hebben meer of andere impact.
In groepen kan je van elkaar leren. -> ervaring, ideeën en oplossingen uit te wisselen
In groepen kun je elkaar (bewust en onbewust) motiveren
Ze vergroten het netwerk van de deelnemers.
Deelnemers zitten of komen in elkaars netwerk
Groepen bieden deelnemers andere perspectieven op hun situatie.
Verschillende stijlen, meningen, persoonlijkheden, normen en waarden.
Groepsgewijs werken is een krachtig diagnose-instrument.
Als begeleider krijg je een beter beeld van (het kunnen van) de groep.
Redenen om niet groepsgewijs te werken
Groepsgewijs werken is niet altijd effectiever dan individueel werken. Dat heeft soms te maken met het
doel dat je wilt bereiken, maar soms ook met de deelnemer. Groepsgewijs werken is voor sommige
mensen juist niet fijn, bv mensen met beperkingen o.i.d.
Contra-indicaties: Sommige klanten hebben kenmerken die als contra-indicaties kunnen gelden voor een
groepsgewijze aanpak.
Methodisch werken met groepen
Methodisch handelen kent 4 elementen:
Doelgericht handelen: begint met het formuleren van concrete en specifieke doelen die tijdens
het groepsgewijs werken de leidraad vormen.
Systematisch handelen: houdt in dat je volgens een vaste, logische manier werkt.
Procesmatig handelen: je borgt dat je binnen elke stap het doel van die stap realiseert, maar ook
de voorwaarden creëert voor de volgende processtap.
Bewust handelen: houdt in dat je voortdurend monitort of wat je doet wel bijdraagt aan het
bereiken van de doelen. En checkt of het middel niet ongemerkt een doel op zich geworden is. Het
is dan ook niet erg als je tussentijds bij moet sturen. Sterker nog: dat is de kracht van methodisch
handelen.
Methodisch handelen zorgt ervoor dat je zorgvuldig en efficiënt werkt. Je voorkomt dat je stappen
vergeet of fouten maakt en vertoont voorbeeldgedrag voor de groepsleden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fysm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.47. You're not tied to anything after your purchase.
