Class notes
Samenvatting van collegeaantekeningen FP
- Course
- Institution
Hierin staan alle aantekeningen van de colleges van 23/24 uitgebreid beschreven en overduidelijk weergegeven.
[Show more]
Seller
Follow
charlottehamersss
Content preview
Forensische PsychiatrieHoorcollege 1, 2 & 3: Psychische stoornissen, diagnostiek en behandeling
Het recht gaat anders om met mensen met een psychische stoornis dan mensen zonder een psychische
stoornis. Het recht kijkt anders naar verslaving dan de gedragskunde. Het recht vindt verslaving ‘eigen
schuld’ en niet per definitie een psychische stoornis. Veel mensen betrekken in hun psychoses ook het
staatshoofd, het idee dat de overheid iets met de mensen van doen heeft.
Van alle delinquenten heeft 60% een psychische stoornis en 35% een lichtverstandelijke beperking. Er
zijn steeds meer gedwongen opnames vanuit het civiel recht. Hoe verder je in het strafproces komt, hoe
meer gestoorden percentueel overblijven bij de tenuitvoerlegging van sancties.
Het aantal incidenten en meldingen met verwarde personen neemt toe (vaak middelenmisbruik). Dit
komt mede doordat de melder, de burger, het gedrag niet begrijpt en hier angstig door raakt. Het aantal
mensen met psychische problemen neemt toe (mede door de isolatie van coronapandemie met de
grootste stijging). De context van de samenleving is zo geworden dat het aantal gevallen toeneemt:
economische crisis, migratie, pandemie, klimaatcrisis. Daarnaast neemt het aantal mensen met verward
gedrag op straat toe, onder andere door te weinig plekken in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ).
Hieruit volgt de penrose-hypothese, die stelt dat er steeds meer mensen met een psychische stoornis in
het gevangeniswezen zijn, omdat de GGZ te weinig plekken heeft.
Verwarde personen → personen met verward gedrag → personen met verward en onbegrepen gedrag.
- Je weet niet of de persoon verward is, je weet alleen dat het gedrag verward is.
- Onbegrepen gedrag slaat op de melder, die begrijpt het gedrag niet.
Crisismaatregel = urgente situatie van gevaar, beslissing over vrijheidsbeneming. Deze wordt genomen
door de burgemeester.
Zorgmachtiging = Situaties die minder urgent zijn. Een beslissing over gedwongen opname wordt
gemaakt door de rechter. We zien dat deze steeds meer voorkomen, dat brengt het grondrecht van de
vrijheid in het geding. We blijken steeds minder tolerant voor gedrag dat op den duur gevaarlijk kan
worden.
Acute situaties van gevaar blijven over het algemeen gelijk. Niet-acute situaties en de opname daarvan
nemen toe. Het grondrecht van vrijheidsbeneming komt in het gedrang. We zijn minder tolerant
geworden voor verward gedrag.
Je kunt je afvragen of het de politietaak is om te reageren op verward gedrag. Kunnen zij wel de juiste
reactie en hulp bieden?
1
,Het strafrecht, zowel formeel als materieel, gaat anders om met personen met een psychische stoornis.
Hierbij wordt de relatie tussen de stoornis, het delict en het gevaar bekeken. De verdachte is kwetsbaar
en de dader minder verantwoordelijk. Hierbij zijn er speciale waarborgen in het strafproces en sancties
mogelijk als TBS/PIJ. Daarvoor is naast een psychische stoornis echter een ernstig delict en gevaar voor
herhaling vereist (op basis van een gedragskundig advies). Het zijn wel vaak ernstige delicten die
gepleegd worden door mensen met een psychische stoornis. Die voeden het idee dat een psychische
stoornis samenhangt met delictgedrag.
Over het algemeen zien we geen ander verband tussen mensen met een psychische stoornis en een
geweldsmisdrijf dan mensen die geen psychische stoornis hebben. In het individuele geval kan dat echter
wel zo zijn: bepaalde psychische problemen worden vaker in combinatie gevonden met bepaalde
geweldsmisdrijven of reacties op situaties die dit triggeren. Specifieke problematiek kan een reden zijn,
waarom iemand iets gepleegd heeft.
Zowel de rechter als de gedragskundige moeten tot een individueel oordeel komen, waarbij ze elkaar
moeten kunnen verstaan.
Psychiatrie = de uiting van het brein bestuderen. Het is de dokter van de geest. Stoornissen in het
functioneren van (hersen)functies als denken, voelen, willen, handelen, eigenschappen. Je denkt
dichotoom in ziek of gezond: je hebt wel of geen stoornis. In de praktijk zien we echter dat je ook trekken
van een bepaalde stoornis kunt hebben.
- Neurologie: zenuwstelsel, de hardware en het fysieke van het brein. Wanneer daar iets aan mankeert
kan dat resulteren in bepaalde symptomen als uitval van functies. De psychiatrie kijkt naar de uiting
van het brein, niet het fysieke deel: het gedrag.
- Psychologie: Als er iets mis is in het brein, dan gaat het over de kunde van de geest. Dit is een sociaal
wetenschapper. Ook kijkend naar het gedrag, zoals de psychiatrisch.
- Forensisch: in dienst van het recht.
• De openbaarheid van de rechtspraak kan beperkt worden als er sprake is van een psychische
stoornis
- Psychopathologie: de kunde of de studie van de ziekte van de geest.
- Psychodiagnostiek: onderscheiden van de ziekten van de geest. Dit is moeilijk behapbaar en
onduidelijk.
- Nosologie: hiermee worden stoornissen geclassificeerd en een bepaald type gedrag krijgt een label.
Ziekte is het woord voor de geneeskunde.
Stoornis is deels stigmatiserend taalgebruik, dat vaak voorkomt in de psychologie. Afwijking betekent
dat het afwijkt van de normaal, dat is in de volksmond een meer geaccepteerd begrip. Het gaat over
stoornissen in het functioneren van het denken, voelen, willen, handelen of de eigenschappen.
2
,Bij een symptoom is er sprake van bepaalde functiestoornissen van het denken, voelen, willen, handelen
of de eigenschappen. Hier kunnen verschillende van zijn. Wanneer de symptomen samen worden
genomen kunnen die geclassificeerd worden en leiden tot het diagnosticeren van een syndroom
(classificatie). Dat is een vaste verzameling van symptomen, die samen met elkaar voorkomen en je één
vaste naam kunt geven. De classificatie is in de geestesziekten niet helemaal duidelijk en moeilijk
grijpbaar.
De psychiater denkt dichotoom: ziek of niet ziek. Je hebt een stoornis of niet, in de praktijk kun je ook
bepaalde trekken wel hebben en kijken vanuit een spectrum. Dat is beter. De psycholoog neemt testen
af ten aanzien van de persoonlijkheid/IQ, daarmee kun je zien of je afwijkt van het gemiddelde. Je kunt
dan een grens afspreken, waarbij je het een stoornis gaat noemen.
Zeven visies op psychiatrische stoornis:
1. Pathofysiologische afwijking: medisch en fysiologisch gezien wijkt er iets ziekelijk af in de
hardware van het brein.
2. Verlies van betekenis: alleen degene aan wie je het vraagt en over wie het gaat kan zeggen dat
diegene een verlies van betekenis ervaart in het leven (subjectief).
3. Schadelijke disfunctie: het functioneren van het brein is beperkt of levert schade op. Pas dan is het
een psychische stoornis. Het benoemen ervan heeft het doel om het te behandelen en het te
bekostigen via de verzekering. Niet elke disfunctie is een psychische stoornis, het moet schade
opleveren of je beperken in het functioneren.
4. Sociaal construct: het is iets dat bedacht is door de samenleving. Er zijn visies gefabriceerd om
mensen die anders zijn dan het gemiddelde op te sluiten of te bestempelen als gestoord. Het is niet
de mens die ziek is, maar de samenleving
• Een gevolg van deze visie is enorme afbouw in de GGZ, waarbij mensen terug in de
samenleving zijn geplaatst. De instroom van het strafrecht nam echter wel toe → er is dus wel
iets aan de beperkingen die deze mensen hebben. Het blijkt dat ze dus i.p.v. de GGZ in het
strafrecht terecht komen.
• Dit leidt tot een misbruik van de psychiatrie → Afwijkende politieke visie kunnen politieke
leiders je gek noemen, op basis daarvan kunnen ze mensen wegstoppen in een psychiatrisch
ziekenhuis.
o Ben dus voorzichtig met het bestempelen van ‘gestoord’ en het ingrijpen in mensen hun
levens.
5. Onvermogen het ‘goede leven’ te leiden
6. Leed
7. Beperkingen waar mensen zelf niet mee kunnen omgaan
3
, Classificatie = beschrijft een stoornis op groepsniveau en is bedoeld voor onderzoek. Niet bepalend of
behandeling moet plaatsvinden. Het is een onderdeel van de diagnostiek, maar wel vaak nodig om een
behandeling vergoed te krijgen.
Diagnose = op individueel niveau bekijken of de factoren invloed hebben op het beloop en de
behandeling omvatten. Het is bepalend of de behandeling moet plaatsvinden. Men wil de oorzakelijke
factor identificeren. Het beschrijft dus de stoornis en geeft mogelijke oorzakelijke verklaringen van een
syndroom in de bio-psycho-sociaal perspectief.
- Kwetsbaar makende factoren
- Uitlokkende factoren
- In standhoudende factoren
Er zijn verschillende oorzaken die ten grondslag kunnen liggen aan een psychische stoornis. We moeten
dus afspraken maken om het er met elkaar over te hebben in vergelijkbare begrippen. Kraeplin stelde
voor gezamenlijke begrippen en afspraken de wereld in te brengen om internationaal met elkaar te
kunnen spreken over vergelijkbare begrippen in de psychiatrie. Dit werd de DSM, Hierin staan
opsommingen van classificaties, namen en verschijnselen. Het is handig om problemen een namen te
geven, ook met het oog op de verzekering. Het wordt gezien als een hulpmiddel om houvast te krijgen
in het ingewikkelde woud van psychische problemen. Van de DSM zijn inmiddels meerdere versies.
Hoe we denken over en kijken naar verschillende psychiatrische stoornissen ontwikkelt zich namelijk.
Iets moet afwijken van de cultuur in die tijd en die plek.
Psychische stoornis volgens DSM-5
- Klinisch significante symptomen in psychologische functies: het heeft betekenis voor behandelen
- Disfunctie in psychologie, biologie en ontwikkeling
- Significante lijdensdruk, beperkingen in het functioneren op sociaal of beroepsmatig gebied van de
persoon zelf of in de omgeving van deze persoon
- Het is geen reactie op een stressor of verlies die past binnen de cultuur
- Het is geen sociaal deviant gedrag (politiek, religieus, seksueel), het is geen conflict van het individu
met de maatschappij, tenzij het een gevolg is van individueel disfunctioneren → geen misbruik van
de psychiatrie
- Tenminste een aantal van de symptomen die in de lijst staan zijn aanwezig om het te kunnen
classificeren als een bepaalde stoornis. Niet iedereen met dezelfde diagnose heeft ook exact dezelfde
symptomen.
- Disclaimer voor juridisch gebruik staat ook in de DSM. Het is niet zo dat als je een stoornis hebt in
de DSM, dat je ook niet gestraft zal worden. Er is een vertaalslag nodig van een gedragskundige
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottehamersss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now