Summary
samenvatting communautaire breuklijnen (H4-5-6) politieke geschiedenis van België
- Course
- Institution
samenvatting van de communautaire breuklijnen van hoofdstuk 4, 5 en 6 van politieke geschiedenis van BelgiË
[Show more]
Seller
Follow
silkelievens2005
Content preview
Communautaire breuklijn – H4 (1914-1944)Vredesbeweging en Vlaamse Beweging groeien een beetje naar elkaar toe (VB probeert
Vredesbeweging te recupereren)
De bestraffing van het activisme, de Vlaamse Beweging en de
taalkwestie
Collaboratie
Vervolging voor strafrechtbank (Assisen, correctioneel) of militair gerecht
Wat?
o Activisme (= politieke collaboratie/aansluiten bij DE)
o Goederen/diensten aan Duitser leveren
o Verklikken/spioneren
à Na oorlog 3000 veroordelingen, waarvan 300 activisten (kleine groep)
à Soms doodstraf (Auguste Borms, september 1919; allerergste, werd
veroordeeld tot de doodstraf heeft functies opgenomen in Raad
v/VLA, propaganda gevoerd tegen België – groeit uit tot symbool)
à Altijd verlies burgerlijke en politieke rechten (10 jaar) +
schadevergoeding aan staat betalen
à 1637 ambtenaren (benoemd door de Duitsers) afgezet fo
gesacntioneerd (“Zaktivisten”; hebben hun zakken gevuld als activist)
Wat doen met de gestraften?
Opvallend: niet zoals verwacht links <-> rechts waarbij links pleit voor harde straffen – wel:
Franstalige bourgeoisie <-> vergevingsgezindheidgevoel tov de activisten;
Vandervelde (BWP): matigen; mildheid tegenover de activisten
à Camille Huysmans: sympathie voor activisten want; taalwetten werden slecht
toegepast hebben daar begrip voor) (Craeybeckx, Vos)
Franstalige pers: Vlaams = Duits (percipiëren VB en activisme als 1)
Vlaanderen: 1919 °Frontpartij (activisten + Frontbeweging)
à Vraagt amnestie (= kwijtschelding schuld of straf)
à Borms groeit uit tot symbool van de activistische en Vlaamse zaak
o 1928: zit in gevangenis, tussentijdse verkiezingen A’pen (lib kamerlid
overleden) – Borms stelt zich kandidaat en wint zorgt voor schok-
effect en zal de vernederlandisng van de RUG versnellen
Regering (hoe gaat zij hiermee om? – verschillende stappen):
o 1928: eerherstel bij straf < 10 jaar
o 1934: administratief herstel/zuivering; commissie samengesteld uit
magistraten oordeelt per geval over re-integratie van ontslagen ambtenaren
o 1937: amnestie, behalve voor politieke collaboratie (zoals Borms)
1. Gaat gepaard met betogingen/druk/politieke stress
,“Gelijkheid in rechte en in feite”
Wat met de gematigde Vlaams-nationalisten? ( meest talrijk)
Belofte Albert I (nov 1918) (AES ondubbelzinnige belofte, toezeggingen om de
taaleisen na de oorlog onmiddellijk inwilligen minder concreet)
o Dec 1918: minimumprogramma (opgesteld door Van Cauwelaert/Hoste,
gepubliceerd in Het Laatste Nieuws en De Standaard) – concreet:
vernederlandsing onderwijs, gerecht, administratie + leger °eentalig
Vlaanderen (VC sleurt deze wet erdoor bij de grondwetswijziging voor het AES
en de tripartitie – 2/3 MH nodig in Senaat en Kamer – wilt hervormen via GW)
Eerst aanpassen bestuur;
o 1921: Taalwet op de bestuurszaken goedgekeurd (= hardere versie van de wet
van 1971)
1. Centrale OH: extern tweetalig (= taal van de burger)
2. Lokale OHn:
In principe territorialiteit (= streektaal = voertaal = zowel intern
als extern taal gemeente/provincie)
MAAR:
o Brabant + BXL soepelere regels: altijd extern tweetalig,
intern vrije keus (burger altijd kans zich tot iemand in
eigen taal te wenden)
o Switchen naar externe tweetaligheid als 20% van de
inwoners daarom vragen
Problematisch voor Vlaamse Beweging; als NL en Frans kunnen naast elkaar bestaan, dan
wint het Frans; is een prestigetaal
Volgende werf dat men aanpakt: het onderwijs;
Vernederlandsing RUG (eis Van Cauwelaert, Frank en Huysmans 1914) –
staatsuniversiteit dus enige universiteit waarop wetgever impact heeft
o 1923 (halfslachtige vernederlandsing): 1/3 cursussen in taal A, 2/3 taal B
o <-> °Ecole des Hautes Etudes (franstaligen willen nog steeds dat kinderen in
het frans geonderwijst worden) (leverde nieuwe conflictstof op)
Verandering pas na verkiezingen 1929
à Compromis des Belges (BWP: Huysmans en Destrée – komen tot onderling
vergelijk om territorialiteitsprincipe te aanvaarden; legde de eentaligheid van VLA
en WAL vast)
= opgeven Franstaligen in Vlaanderen door Waalse Bewegingen
+ geen faciliteiten Vlamingen in Wallonië
1930: RUG enkel in het NL
(vernederlandsing KULeuven: 1868)
, De taalwetten van 1932 en 1935
1932: vernederlandsing lager en middelbaar onderwijs + administratie
territorialiteitsprincipe
o <-> centrale diensten (centrale bestuur OH moet extern tweetalig zijn, maar
wie dan? oplossing;) taalrollen per ministerie – deze regeling zal het NL
een boost geven, gevolg: ongenoegen bij Frantsalige ambtenaren, want er
moeten plaatsen zijn voor Nederlandstaligen
o Diensten = tweetalig
o Ambtenaren zelf = NL of Frans
o Topambtenaren: eentalig, maar tweetalige adjuncten (voor de overwegend
Franstalige topambtenaren)
o = exit strikte tweetaligheid
1935: gerecht eentalig (openbare orde)
o MAAR:
à Talentellingen om de 10 jaar (= automatische aanpassing van het
statuur van de gemeente)
à M: verfransing BXL + rand gaan door (te grote uitbreiding, kan dit niet
stoppen – later: vastleggen taalgrens)
Communautair & economie
In de jaren 20 kreeg de VB een meer uitgesproken economisch profiel – symbool;
1926: Vlaams Economisch Verbond (opvolger Vlaams Handelsverbond)
o Eigen Vlaamse industrialisatie
à Steenkool in Limburg
à Textiel West-VLA
o Breder dan louter economisch
o Tegen Société Générale/Franse investeerders die traditioneel de industrie in
België domineerden
1935: Kredietbank (ondersteunt mee de Vlaamse economie)
o Fusie van banken < textielindustrie, landbouw
Vlaamse economie groeit (8%)
o <-> Waalse industrie krimpt (10%)
o Pas op: niet = VLA > WAL
Gevolg:
o Groei ACV in VLA
o Syndicale Commissie BWP vooral WAL en oudere sectoren
°Ideologie: Vlaamse economie heeft eigen noden, geen uniform beleid mogelijk voor
hele land
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller silkelievens2005. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now