Dit is een samenvatting van Orthopedagogiek van het jaar 2023/2024. De samenvatting bevat hoofdstuk 1 tot en met 4. Ik heb alles van de powerpoints er in verwerkt en ook samen gelegd met andere samenvattingen. Ik heb ook meer korte verhaaltjes over de mensbeelden geschreven zodat ik beter mee ben ...
- Onvolwaardig
- Natuurlijke selectie (bv: hongersnood) → selectie = selecteren wie blijft in SL en wie niet er
hoort te zijn.
- Zwakken/ zieken worden achtergelaten of gedood en overleven enkel door hulp van de
sterken
- Weinig tot geen zorg
- Onverklaarbare verschijnselen die proberen ze begrijpen via rotschilderingen of
bezweringsrituelen → bv: psychische stoornissen
- Wat in de dag van vandaag?
o Onvolwaardigheid komt in gebieden van oorlog en ondervoeding nog steeds voor.
o Zwakken (de derdenwereld) overleven enkel bij gratie van de sterksten → door
donaties en hulp van rijke landen dus.
In belgië: levensduur daalt als armoedegraad stijgt
De oudheid
- Onvolwaardig
- Maatschappelijke selectie met 5 motieven
1. Demografische motieven
o Door de opkomst van stadstaten ontstond er slechte landbouwgrond en stijgde ook
de bevolking. Daardoor werd de selectie een noodzaak en is er een verplichte
geboortebeperking opgekomen waar ongewenste kinderen ter dood werden of ter
vondeling werden gezet.
o De veroordeelden werden ook verbannen naar kolonies
2. Economische motieven
o Rijke families willen graag hun erfgoed behouden maar als ze een dochter kregen als
kind kost dit veel geld om hun uit te huwelijken. Dus werd er toegestaan dat
moorden van minderwaardige/overtollige kinderen mocht aangezien dat
anticonceptie nog niet bestond in dit tijdperk. Als ze 1 wettelijke zoon kregen is dit
ideaal want zo konden ze hun familie erfgoed behouden.
3. Eugenetische motieven
o Eu = goed
o Genetikos = geboren
o Een sterke SL vereist raszuivere mensen en gezonde burgers. Iedereen streeft dus naar de
perfecte schoonheid en goedheid. De mens streefde naar lichamelijk schoon, moreel en sterk
zijn = kalokagathia of grieks staatsideaal.
Dit was pijnlijk als je hier niet aan voldeed. Dus kinderen die afwijken hiervan werden gedood
bij de geboorte.
o Link met de huidige samenleving: #theperfectbody, sociale media
, 4. Politieke motieven
o Zwakkere ombrengen werd wettelijk bepaald. Pater familias hebben de plicht om
binnen de 10 dagen na geboorte een kind met een handicap te doden. De wettelijke
macht stelde dat je dit niet uit woede moet doen maar uit je gezond verstand (plato,
aristoteles). Er werd oproep gedaan om minderwaardigen niet op te voeden. De
minderwaardigen waren hier dus die niet raszuivere mensen en mensen met een
handicap.
o Raszuiver = alleen maar voorouders hebben die tot hetzelfde ras behoren
5. Religieuze motieven
- Lot van de zwakkeren in de oudheid:
o Zwakkeren werden gezien als minderwaardig
o Mensen hun handicap werd bestempeld als een straf van god.
o Ze kregen geen burgerrechten
o Doven mensen werden niet vermoord omdat dit nog niet zichtbaar was na 10 dagen
van de geboorte maar ze werden wel dom en stom genoemd dus ook niet aanvaard
in de samenleving.
o Met dwerggroei werd gewoon gelachen
o Zwakkeren werden in gezet als slaven of als prostituten.
- Lichtpuntjes in de zorg
o Soldaten kregen wel de zorg omdat ze vechten voor het land
o Er waren ook geneestempels. Zieken kregen drugs om problemen te vergeten
o Mensen begonnen wel te geloven in goden met een handicap → vulcanus = mank
- Link met vandaag
o Er is geregeld onderzoek naar gebreken tijdens zwangerschappen. Ouders kunnen zo
kiezen of ze willen investeren in kinderen voor dat ze geboren zijn. De vraag is nu
vooral of abortus een plicht is of een maatschappelijke druk.
o In onze SL is er nog steeds een streving naar perfectie, geen afwijkingen. Mensen
willen graag er goed uitzien en dat merk je ook op de sociale media.
De middeleeuwen
- Onvolwaardig en ongelukkig (sukkelaars met wie we medelijden, liefdadigheid en
bevoogding moeten hebben.
- Door de opkomst van het christendom is er een dubbelzinnige houding t.o.v. zwakkeren
o Caritas – gedachten (liefdadigheid): armen, zieken, gehandicapten zijn lijdende
mensen en zijn ook kinderen van god die dus medelijden verdienen
o Maar een handicap/armoede wordt ook gezien als een straf van god en hebben geen
rechten. Het is de schuld van de ouders en de individu.
- Door het ontstaan van steden door betere technieken en ondernemende burgers was er
minder ruimte voor afwijkend gedrag want deze mensen verstoren de openbare orde. Door
de grote populatie hadden ze nood aan een strengere juridische wetgeving. Het strafrecht is
dan opgekomen waarbij er lichamelijke straffen werden uitgedeeld (schandpaal,galg) wat
zorgt voor meer gebreken en handicap.
, - De zorg
o Door de opkomst van de rijken/poorters ontstonden er zorginstellingen.
▪ Gasthuizen en hospitalen: zieken en armen werden verzorgd in grote
ziekenzalen. Dankbaarheid werd gewenst en zouden zo ook een kans hebben
op een plaats in de hemel. Ze kregen wel enkel basiszorg en geen medische
hulp.
▪ Godshuizen: dit was er voor de bejaarden, weduwen en wezen. Zo konden
rijken hun eigen zielenheil verzekeren. = door liefdadigheid kunnen rijken
hun kansen op een plaats in de hemel vergroten.
- Link met vandaag?
o In de middeleeuwen was er een overheersing beeldd van zielige/zwakkere mensen.
Nu heb je in grote steden bedelende invalide die vaak vragen om geld of andere
vormen van hulp. Maar mensen stellen zich hier vaak de vraag bij of dit echt is of dat
ze ingehuurd zijn door een bende die weten dat het wat kan opleveren.
SL schermt ons ook af van de mensen die anders zijn dan wij. Er worden veel
inzamelacties/voedselbanken georganiseerd maar op straat kijkt iedereen wel 2 keer om en doen ze
niks.
De nieuwe tijd
- Onvolwaardig en ongelukkig
- Opkomst van het humanisme waarbij de mens een rationeel denkend wezen is in plaats van
mensen die alleen doen wat gods wil. Iedereen denkt dus beter na. God staat wel nog steeds
centraal maar ik kwam wel kritiek op de kerk omdat sommige vonden dat de geestelijkheid
niet meer voldeed aan hun eigen verwachtingen als leiders van de gelovigen. Er ontstond
veel ontevredenheid rond de praktijken zoals het verkopen van aflaten (=betalen om je
zonden te laten vergeven) omdat dit werd gezien als een manier voor de kerk om geld te
verdienen.
- Opsluiting ter bescherming van de SL
o Een streng kerkelijk moraal overheerst. De caritasgedachte verzwakten. Afwijkende
mensen werden gezien als mensen die zondig leven of als mensen die een band
hadden met de duivel. Mensen werden op de brandstapel gegooid als ze god
probeerde te beïnvloeden. Bijvoorbeeld:
▪ Wisselkinderen: dit zijn kinderen die volgens de SL verwisseld zijn door de
duivel door de zonden van hun ouders. Die kinderen werden verbrand en/of
verdronken in de hoop dat ze hun eigen kind terug zouden krijgen.
▪ Heksenjacht: strijdt tegen ketterij leidt tot massale heksenvervolging. De
basis hiervan was vrouwenhaat. Slachtoffers waren vooral oudere vrouwen,
vroedvrouwen, geestesgestoorde vrouwen,… Zij werden dan ontmaskerd als
heksen door een waterproef, exorcisme en een heksenwaag (= het wegen
van de beschuldigde persoon op een speciale weegschaal voor heksen. Als
de persoon lichter bleek te zijn dan normaal, werd dit beschouwd als bewijs
van hun vermeende hekserij).
, - Opkomst burgerlijke waarden en normen
o Burgerij krijgt politieke macht. De burgerlijke ideologie veranderde. Mensen die
welgemanierd zijn, arbeiders en mensen met ondernemingszin worden vooropgezet.
Armoede en economie heeft hier geen link. Armoede werd gezien als eigen schuld
uit luiheid. Hard werken werd gezien als burgerlijke deugd.
- Lichtpuntje in de zorg
o Onderwijs was ook enkel weggelegd voor rijke families. Doofheid ontnam wel het
erfrecht van families. Aan deze kinderen probeerde ze door hun te leren spreken
door bv met vingeralfabet van monniken hun rechten terug te geven.
- Onststaan ‘classe dangereuse’
o Bedelaars, armen, narren werden in het slechte daglicht geplaatst. Ze overleefden
enkel door prostitutie of criminaliteit. Rijken vonden hun een probleem en
profileerde hun als gevaarlijk.
o De armen/krankzinnigen worden aansprakelijk gesteld voor hun bestaan en worden
juridisch aangeklaagd
o Geesteszieken, zieken, vondelingen, armen, werklozen moeten naar een
heropvoedingsgesticht (gevangenis). Ze moeten verplicht arbeid verrichten en
godsdienstoefeningen doen. Ze kregen voeding en onderdak maar geen medische
zorgen. Vrouwen moesten vaak aan handarbeid doen en mannen deden zwaar
houtwerk.
- Link met vandaag?
o In België zijn er ook gesloten instellingen. Heropvoeden in een gesloten instelling is
een contradictie omdat heropvoeden impliceert dat mensen begeleid, onderwezen
en geholpen worden om gedrag te veranderen, met als doel hun terugkeer naar de
samenleving. Aan de andere kant verwijst een gesloten instelling naar een faciliteit
waar individuen gedwongen worden vastgehouden, vaak zonder vrijheid en als een
manier om hen uit de samenleving te verwijderen vanwege hun gedrag. Deze twee
concepten lijken tegenstrijdig omdat heropvoeding doorgaans geassocieerd wordt
met positieve begeleiding, terwijl een gesloten instelling dwang en controle
impliceert.
o Werklozen worden ook nog steeds als profiteurs afgebeeld terwijl dit niet altijd het
geval is. Sommige zijn hooggeschoold en er zijn te veel sollicitanten voor 1 job
waardoor ze dus werkloos zijn. Dus veel vooroordelen.
De verlichting
- Onvolwaardig, ongelukkig en defect/zwak
- Aanzet van de verlichting was door armoede en hongersnood. De burgers hadden frustraties
t.o.v. de vorsten.
- Liefdadigheid werd gezien als plicht door hogere burgerij omdat dit vooral hun sociale status
bevestigden en hun zogezegde eigen goedheid profileerde.
- Verderzetting humanisme en rationalisme
o John locke: De empirische wetenschap is kennis die enkel voortkomt uit de ervaring
via zintuigen. De ervaring maakt de persoon. De zwakzinnegen werden gezien als
klasse van de apen.
o Sensualisme: gewaarwording (sensatie) en waarneming (perceptie) vormen de basis
voor kennisverwerving. Het jonge kind is leerbaar via zintuigelijke ervaringen en
goede ervaringen leiden tot goede burgers dus kinderen moesten beschermd
worden tegen negatieve invloeden van de maatschappij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller KatieVanRegenmortel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.92. You're not tied to anything after your purchase.
