Summary
Samenvatting - beleidswetenschappen: ethiek
- Course
- Institution
samenvatting ethiek 1ste jaar verpleegkunde docent: Mevr. Wildiers
[Show more]
Seller
Follow
maiteschelfhout
Content preview
BELEIDSWETENSCHAPPEN 1:ETHIEK
1. BEROEPSETHIEK: HISTORISCHE FIGUREN
- Hippocrates
- Sint Augustinus
- Saint-Vincent de Paul 17de eeuw(Frankrijk)
o Sœur de la Charité
- Theodor Fliedner 19de eeuw (Duitsland)
o Diakonessen
- Florence Nightingale (Verenigd Koninkrijk)
1.1 BEROEPSETHIEK: EVOLUTIE
Voordien spraken we eerder over plichtenleer nu eerder over ethiek
Plichtenleer: « do en do not »
geboden en verboden
Gaat over plichten, niet over rechten
Ethiek
Bewust hanteren van waarden, principes
Waarden en normen zijn de basis voor ons handelen
1.1 WAT IS ETHIEK?
- Ethiek of moraalwetenschappen:
Is een tak van de filosofie die zich bezig houdt met de kritische bezinning
over het juiste handelen
- Ethiek buigt zich over meer algemene vragen
wat is rechtvaardig?
Wat is goed?
- Ethiek buigt zich ook over heel specifieke vragen
Mag een persoon afgeluisterd worden?
Zijn dierenproeven ethisch verantwoord?
Mag de echtgenoot van een comapatiënt beslissingen nemen
aangaande euthanasie, ook al is de rest van de familie tegen?
1.1.1 VINCENT LAMBERT
- Europees Hof voor de Mensenrechten in Straatsburg
- De artsen mogen de behandeling van de verlamde en subcomatueze Vincent
Lambert staken.
,- Lambert (38): vrijwel geheel verlamd na een motorongeval (2008), wordt al
zeven jaar kunstmatig in leven gehouden.
- jarenlange juridische strijd tussen de ouders en de vrouw van de 38-jarige man.
- Zijn vrouw, vijf van zijn broers en zussen en een neef stemden daarmee in, maar
Lamberts ouders, een zus en een halfbroer verzetten zich daartegen.
- Europees Hof voor de Mensenrechten stelt dat de Europese Conventie voor de
Mensenrechten niet hebben geschonden. Dat regelt het recht op leven volgens
- Ouders willen verder procederen
1.1 ETHIEK
- Ethiek is niet enkel een denkdiscipline maar vooral een praktische discipline, die
de praktijk wil verder helpen
- Wat moeten we doen? – Wat is goed om te doen?
Belangrijke vragen waarbij het gaat over fundamentele waarden en principes.
o Welzijn van mensen
o Respect voor mensen/ gelijkwaardigheid van mensen
o Principe van autonomie
o Principe van rechtvaardigheid
1.1.1 VIER ETHISCHE DEELGEBIEDEN
- normatieve benadering – waarbij men posities inneemt.
1. Algemene normatieve ethiek: formuleert morele basisprincipes en
maatstaven
2. Toegepaste ethiek: richt zich op specifieke kwesties als abortus
Vb. medische ethiek
- Non-normatieve benadering – waarbij men geen morele posities inneemt.
1. Descriptieve ethiek: probeert moreel gedrag feitelijk te beschrijven en te
begrijpen
2. Meta-ethiek: richt zich op centrale begrippen van de ethiek (zoals recht,
plicht en verantwoordelijkheid) en vergelijkt verschillende moralen. Wat als
goed beschouwen? Hoe een goed leven leiden?
1.1 MEDISCHE ETHIEK
- is een vakgebied binnen de filosofie en de geneeskunde
- basis ethische denken: Eed van Hippocrates
- ethische vragen omtrent de behandeling van patiënten
- de gezondheidszorg is zeer complex geworden door o.a. de medische vooruitgang,
de vergrijzing van de bevolking
, - belangrijke vragen zijn:
o moet alles kunnen?
o Wat is kwaliteit van leven?
o Is ons beroepsgeheim heilig?
1.1.1 ETHISCH DILEMMA
onlangs in het nieuws:
- Reanimatie bij 80-plussers is meestal niet zinvol: "Hulpverleners moeten beter
afwegen wanneer ze nog kunnen reanimeren“
- Van alle 80-plussers die gereanimeerd worden, overleeft maar 2 procent, vaak
met zware problemen als gevolg. Vooral in rusthuizen blijkt reanimatie zelden zin
te hebben
1.1.1 DENKOEFENING: BEROEPSGEHEIM
Vertel je iemands partner dat hij/zij hiv-positief/ hepatitis B positief is en dat hij of zij
gevaar loopt?
- Als hij / zij patiënt is en jij de hulpverlener?
- Als hij / zij tot je vriendenkring behoort?
1.1 VIER VERSCHILLENDE BENADERINGSWIJZEN VANUIT
VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN
1. eigen perspectief: bewust of onbewust:
vanuit ons eigen referentiekader, onze persoonlijke waarden en normen
een soort persoonlijke uitgangspunt waaraan je kunt afmeten of iets goed of
slecht. Het is een geheel van gewoonten, regels, normen waarnaar men zich richt.
2. Feministisch perspectief:
men geeft aandacht aan de bijzondere plaats en rol van vrouwen: vrouwen
kunnen zwanger geraken. Is het niet van groot belang dat juist zij op de hoogte
zijn van een eventuele risicovolle besmetting door hun partner?
3. Zorgethisch perspectief:
Geeft een grote aandacht aan de relaties die er tussen mensen bestaan: het
belang van het vertrouwen tussen hulpverlener en patiënt, of de band tussen een
moeder en een kind. Deze bijzondere relaties brengen bijzondere
verantwoordelijkheden en plichten met zich mee.
4. Professioneel of beroepsethisch perspectief:
‘Wat zou ik doen?’, betekent hier niet wat ik persoonlijk zou doen, maar wat ik
zou doen in mijn rol van zorgverlener. Tegenover een vriendin gedraag je je
immers anders dan tegenover een patiënt. Als hulpverlener is het beroepsgeheim
een heilig gegeven
, 1.1.1 DENKOEFENING: BEROEPSGEHEIM
Het juiste antwoord is……..?
Ethisch denken is zeer complex en soms komt men tot één antwoord maar meestal niet.
Hoe je de verschillende perspectieven afweegt is sterk afhankelijk van je eigen
achtergrondovertuiging (eigen waarden en normen)
- Hoe belangrijk is het respect voor autonomie?
- Hoe belangrijk is de eigen verantwoordelijkheid?
- Wil ik de relatie met mijn patiënt op het spel zetten?
- Hoe belangrijk is het algemeen welzijn, weldoen of schade voorkomen?
Wat moeten we doen? – wat is goed om te doen?
De basis van ETHIEK
1.1 ETHISCH HANDELEN
welke basisvragen moeten we ons stellen in de ethiek?
- Wat moeten we doen? – Wat is goed om te doen?
De basis van ETHIEK
Het woord 'ethiek' staat voor het overdenken van en handelen naar het morele
gedrag van mensen. Met moreel gedrag bedoelen we datgene wat juist of onjuist is,
of goed of slecht. Als hulpverleners hebben we de plicht cliënten of patiënten zorg te
bieden die ethisch (of moreel) gezien juist, goed of correct is.
Heel simpel:
Als we nalaten ethiek te bestuderen, zullen mensen die aan onze zorg zijn toevertrouwd
daar schade door ondervinden. In de loop van de jaren hebben zich tal van tragedies
voorgedaan die voorkomen hadden kunnen worden als hulpverleners en andere mensen
die van de zaak op de hoogte waren hun mond hadden opengedaan.
Enkele voorbeelden:
- DES – dochters (1947 – 1975)
- Willowcreek School, Verenigde Staten (1963 – 1966). opzettelijk kinderen met
lichamelijke en geestelijke beperkingen besmet met hepatitis A
- Tuskegee, Verenigde Staten (1932-1972). veertig jaar durende experiment met
syfilispatiënten
- National Women's Hospital, Nieuw·Zeeland (1958-1987)
- Recent: Vermageringspil Mediator, Frankrijk: veroorzaakt verhoogde BD in
longen: gevolg vele (vroegtijdige) overlijdens, andere Europese landen verbieden
het product, Frankrijk niet. Producenten: doelbewust gelogen uit winstbejag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maiteschelfhout. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now