PPT 11: HERKOMST EN GEBRUIK RUND
Herkomst en gebruik rund
Familie Bovidae (holhoornigen)
o onderfamilie Bovinae (runderachtigen) waaronder ook buffel, yak, bizon, bultrun,
antilopen…
Oeros of aurochs
= Bos primigenius primigenius
- Europa, Midden-Oosten, Noord-Afrika
- horens tot 80 cm
- stieren: 180-200 cm
- koeien iets kleiner
- reconstructie
o Heckrunderen (te klein, geen knik in horens, staat te laag op de poten, te
warrig behaar)
o Taurusrund
2 x domesticatie rund
- Midden-Oosten: vruchtbare halve maan
o Bos taurus (gewone rund)
- Indusvallei tijdens agrarische revolutie
o Bos indicus (zebu)
spreidingsbewegingen rund
1. Korthoornige zebu’s
- thoracocervicale bulten, groot huidoppervlak, flaporen / hangoren, cossum, groot
preputsium
- Indië Oost-Afrika
- goed bestand tegen hitte, gebruikt lichaamsoppervlakten om hitte af te geven
2. langhoornige Hamitische runderen (Sanga’s)
- matige schoftverhevenheid
- migreren naar Centraal-Afrika
- voorlopers van Ankole of Watusirund
3. Korthoornige runderen
- Noord-Afrika West-Europa: latere rassen zoals Jersey, zwartbont, shorthorn
- Noord-Afrika Golf van Guinea: resistens tegne slaapziekte (N’Dama, Baoulé)
4. Zuid-Oost Europa
- wilde oeros hoogbenig en laatrijp
5. Centraal-Europa
- turf- en paalrunderen rond Alpenmeren als verkleinde vorm oeros
Waarom rundveehouderij?
- dierlijke trekkracht
- statussymbool
o aantal runderen kan ‘rijkdom’ tonen
- godsdienstie betekenis
o Indië: koe heilig voor hindoes
o runderoverbevolking in Indië, Bangladesh, Ethiopië, Soedan…
- vechten
o stierenvechten in Spanje, Portugal, Zuid-Frankrijk, Japan, sommige
Zuidamerikaanse landen
o meer proteststemmen om het af te schaffen
1
, o minder populair: 1 op 10 Spanjaarden woont het nog bij
- vleesvee
o extensieve vleesveeteelt in Noord- en Zuid-Amerika, Australië, Frankrijk en
Ierland
- melkvee
o intensieve melkveehouderij in veel West-Europese landen en in NO- USA
en Ontario, Canada
Koe in een notendop
- herkauwer – 4 magen
- evenhoevig: 2 grote klauwen en 2 bijklauwen
- graseter
- kalf: tot 6 maandag
- vaars: koe die nog niet gekalfd heeft (1ste kalf op 24 maanden)
o kan dus ook geen melk geven
- vleesvee op 2j geslacht
- melkkoe ongeveer op 5j afgevoerd (na 3 lactaties)
o vroeg: vruchtbaarheidsproblemen, problemen met klauwen, mastitis…
- bejaard 20+
Big Bertha
2 records in Guinness World Records:
- oudste koe: 48j en 9 maanden
- volledige leven kalveren: 39 kalven
Hoeveel produceert een runderras?
- productiecapaciteit per dier: hoe > productiepeil opgedreven is door selectie,
hoe < dieren nodig
- westerse landen: gespecialiseerde rassen
o gespecialiseerd melkvee
o gespecialiseerd vleesvee tot dikbillen
- dubbeldoeltype: zowel melk- als vleesproductie, kan melktypisch of vleestypisch
zijn
Melkproductieparameters-selectie
- kg melk: hoeveel melk koe produceert in eerste 305 dagen van lactatie
- totale lactatie: 10-13,5 maand
- lactatiecyclus 1 jaar: 305 dagen melk, 60 dagen droogstand
- hoogste productie: 4de tot en met 6de
- gemiddelde totale productie bij gespecialiseerde Holstein Friesian: 8000 kg melk
tot 10 000 kg melk
- piekproductie van 55 L melk per dag
Melkproductieregistratie (MPR)
Melkcontrole
- melksamenstelling
o vetgehalte: 4,3 %
o eiwitgehalte: 3,4 %
- kg melkeiwit per koe lactatie (kg melk x % melkeiwit)
- kg melkvet per koe lactatie (kg melk x % melkvet)
- kg melkeiwit + melkvet per lactatie: gemiddeld 330 kg eiwit en 410 kg vet
Vleesproductie-eigenschappen
- groei of dagelijkse gewichtstoename: groei best tussen 2 en 2 maand; min 1
kg/dag
- voederconversie = hoeveel kg voer nodig voor 1 kg vleesaanzet
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmamnht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.10. You're not tied to anything after your purchase.