Summary
Samenvatting
- Course
- Institution
Samenvatting van 19 pagina's voor het vak biologie aan de UC Leuven-Limburg
[Show more]
Seller
Follow
vlinder31
Content preview
VOORTPLANTINGSOORTEN VOORTPLANTING
ONGESLACHTELIJKE VOORTPLANTIN G
Ongeslachtelijke voortplanting verwijst naar een vorm van voortplanting waarbij er geen betrokkenheid van geslachtscellen van
twee verschillende individuen is. In plaats daarvan produceert een organisme nakomelingen die genetisch identiek zijn aan
zichzelf, zonder dat er een bevruchting of genetische uitwisseling plaatsvindt.
1 individu (geen energieverlies aan een partnerzoektocht of paringsrituelen)
voordelen snel proces (mitose)
goede kenmerken blijven bewaard
weinig / geen genetische variatie
nadelen gevoelig voor externe veranderingen (= weinig morfologische flexibiliteit)
eenzijdige weerstand tegen pathogenen (= ziektekiemen)
Therapeutisch klonen, ook bekend als somatische celkernoverdracht of reproductief klonen, is een techniek waarbij genetisch
identieke cellen of weefsels worden geproduceerd om medische doeleinden te dienen. Het doel van therapeutisch klonen is niet
om een volledig gekloond individu te creëren, maar om specifieke cellen of weefsels te genereren die gebruikt kunnen worden
voor behandeling, onderzoek of regeneratieve geneeskunde.
Het proces van therapeutisch klonen begint met het verkrijgen van een eicel
van een vrouwelijk donor. De kern van de eicel wordt verwijderd, waardoor
een lege eicel ontstaat. Vervolgens wordt een somatische cel (elke
lichaamscel, behalve de geslachtscellen) van de patiënt geïsoleerd, zoals een
huidcel. De kern van deze somatische cel wordt uit de cel gehaald en
ingebracht in de lege eicel.
Door middel van verschillende technieken kan de eicel gestimuleerd worden
om zich te ontwikkelen tot een vroeg stadium van een embryo. Dit embryo
bestaat uit cellen die genetisch identiek zijn aan de patiënt. Deze cellen
kunnen worden geoogst en in specifieke weefsels gedifferentieerd worden,
zoals zenuwcellen, insulineproducerende cellen of hartspiercellen.
Therapeutisch klonen heeft potentieel voor verschillende medische
toepassingen. Het kan dienen als een bron van gezonde cellen of weefsels
om beschadigde of disfunctionele cellen te vervangen bij patiënten met
bepaalde ziekten of verwondingen. Het kan ook worden gebruikt voor het
testen van nieuwe geneesmiddelen en therapieën, aangezien de gekloonde
cellen genetisch identiek zijn aan de patiënt en dus relevante informatie
kunnen verschaffen over de reactie op behandelingen.
Het is belangrijk op te merken dat therapeutisch klonen verschilt van
reproductief klonen, waarbij het doel is om een volledig gekloond individu
te creëren. Reproductief klonen bij mensen is momenteel verboden in de
meeste landen en wordt nog steeds beschouwd als een ethisch en
wetenschappelijk controversieel onderwerp.
Een voorbeeld van reproductief klonen is Dolly het schaap.
1
,GESLACHTELIJKE VOORTPLANTING
grote genetische variatie
voordelen Mutaties zijn onbedoelde,
grote weerbaarheid voor externe veranderingen via natuurlijke selectie
spontane veranderingen in het
2 individuen genetisch materiaal tijdens de S-
nadelen traag proces (mitose + meiose, enkel vrouwelijke individuen kunnen zich fase van de celcyclus.
voortplanten)
Ze kunnen leiden tot
Belang van geslachtelijke voortplanting:
veranderingen van
- Instandhouding soort overleven op lange termijn kenmerkende eigenschappen en
- Genetische variatie overlevingskans: voortplanting, voeding, veiligheid ze kunnen een positieve,
- Genetisch materiaal mutaties negatieve of geen invloed
hebben op de overlevingskans.
PRIMAIRE EN SECUNDAIRE GESLACHTSKENMERKEN
primaire geslachtskenmerken
mannelijk vrouwelijk
- teelballen - zaadblaasjes - eierstokken - vagina
- bijballen - prostaat - eileiders - schaamlippen
- balzak - penis - baarmoeder - clitoris
- zaadleiders
De primaire geslachtskenmerken zijn aanwezig vanaf de geboorte.
2
, secundaire geslachtskenmerken
mannelijk vrouwelijk
- beharing op aangezicht en de rest van het lichaam - beharing onder oksels en rond de schaamstreek
- skelet en skeletspieren worden sterker - rondere lichaamsvormen door onderhuids vet
- bredere schouders - bredere bekken
- stemverlaging - volumetoename van borsten
- vergroting van penis en balzak - menstruatie
- zaadlozing
De secundaire geslachtskenmerken komen tot uiting vanaf de puberteit door een hogere productie van hormonen. Bij de man
zal dit testosteron zijn en bij de vrouw oestrogeen.
De tertiaire geslachtskenmerken zijn uitingen van psyche en gedrag en zijn cultuurgebonden.
Verschil gender en geslacht?
Met je geslacht wordt je geboren en wordt dus bepaald door de primaire geslachtskenmerken. Je gender heeft te maken met de
tertiaire geslachtskenmerken en hangt af van hoe je jezelf identificeert.
FUNCTIONELE BOUW VAN HET VROUWELIJKE VOORTPLANTINGSSTELSEL
bouw functie
de eierstok - vorm van een ei of amandel - productie van vrouwelijke gameten of
- oneffen uitzicht oöcyten
- op hun plaats gehouden door bindweefsel - afgifte van vrouwelijke geslachtshormonen
en ligamenten waaronder oestrogeen en progesteron
- merg en schors - afgifte van inhibine
merg hier bevinden zich bloedvaten die
naar de schors toe vertakken
schors hier bevinden zich de follikels
Een follikel is een blaasje dat een nog
onrijpe eicel bevat, die omgeven is door
één of meer lagen cellen (de
follikelcellen). Vanaf de puberteit zal er
maandelijks minstens één van die
follikels volledig rijpen.
de eileider - trechter: de trechter is het vrije uiteinde van - transport van de eicel van de eierstok naar
de eileider die in open contact staat met de de baarmoeder
buikholte → peristaltische beweging door de
- franjes: het uiteinde van de trechter heeft lengte- en kringspieren
franjeachtige uitstulpingen, die de eierstok → trilhaarbeweging door de trilharen op
gedeeltelijk omgeven om de eicel op te de eileiderwand
vangen - afgifte van vocht door kliercellen die de
- ampulla: een breder gedeelte in de eileider capacitatie van zaadcellen voltooid
waar de bevruchting plaatsvindt
- eileiderwand: de eileiderwand is
opgebouwd uit lengte en kringspieren en de
binnenkant is bedekt met trilhaarepitheel
de baarmoeder - peervormig orgaan - aanvoer van hormonen (daarom is een
- wordt door ligamenten op zijn plaats sterke doorbloeding noodzakelijk)
gehouden - aanvoer voedingsstoffen voor het embryo
- baarmoederslijmvlies: een dunne, goed en afgifte afvalstoffen
doorbloede en van slijmklieren voorziene - hevige contracties om te persen
bindweefsellaag, bedekt met epitheel waarin
veel slijmkliercellen voorkomen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vlinder31. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.69. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now